رویداد نهم ژانویه هر سال توسط کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار برگزار می‌شود. نوزدهم و بیستم دی‌ماه، این رویداد برای سومین سال متوالی به منظور گرد هم آمدن فعالان حوزه رمزارز و بلاکچین کشور برگزار خواهد شد. دلارام عسگری، کارشناس اقتصاد هنر یکی از فعالان این حوزه است که به بهانه رویداد نهم ژانویه با او صحبت کردیم.
دلارام عسگری در مورد خریدوفروش آثار هنری می‌گوید: «در حال حاضر مجموعه‌داران ما به دنبال خرید آثار master هستند؛ زیرا می‌گویند که هنرمندان امتحان خود را پس داده‌اند و قیمت‌هایشان در رنج مشخصی است. بیشتر در قسمت هنرمندانِ master خریدوفروش انجام می‌شود. همچنین ما هنرمندان نوظهور را نیز دارا هستیم؛ به این معنا که آن دوره تازه‌کار بودن خود را گذرانده‌اند و به نوعی در حال ثابت‌کردن خود در این فضای هنری هستند. خریدکردن از این هنرمندان با اینکه ریسک خریدوفروش بالایی دارد، اما حاشیه سود آن نیز برای کسی که خریداری می‌کند، می‌تواند خیلی بالاتر باشد زیرا آنها یک روند روبه‌رشد را طی می‌کنند و احتمالاً در آینده قیمت آثارشان نیز افزایش پیدا خواهد کرد. نکته‌ای که وجود دارد این است که انتخاب این هنرمندان توسط گالری‌ها انجام می‌شود و روی آنها و برندینگ هنرمند کار می‌کنند و سعی می‌کنند آنها را به آن نقطه که باید، برسانند.»
کاربردپذیری انافتی در هنر
دلارام عسگری درباره کاربردپذیری انافتی در هنر و تغییرات آن در یک سال گذشته توضیح می‌دهد: «دقیقاً از همان زمانی که انافتی روی بورس و در حال تبدیل‌شدن به یک قیمت نجومی در یکسری آثار بود و با آن قیمت معامله می‌شد، عده‌ای بودند که می‌گفتند این قیمت حباب است و از بین خواهد رفت. منتقدان هنری هم بسیار اعتراض کردند که این آثار بعضاً آن ارزش هنری برابر با آن قیمت را ندارند و در واقع هیچ توجیهی برای این قیمت وجود ندارد؛ اما اتفاقی که افتاد این بود که بازار نیز بسیار هیجانی رفتار می‌کرد و آن قیمت‌های بالا نیز خریدوفروش می‌شدند. زمانی که تعدادی از آثار با قیمت‌های بسیار بالا قیمت‌گذاری می‌شد، آثار مشابه نیز به پیروی از آنها، چنین قیمت‌هایی می‌گرفتند و عده‌ای هم آنها را خریداری می‌کردند. بعد از آن یکسری افراد سلبریتی آمدند و شروع کردند به خریدکردن، حراج‌ها شروع کردند به واردکردن انافتی در حراج‌های خود و به نحوی به این موضوع اعتبار داده شد. اما واقعیت این است که آن رفتارها، یک رفتار هیجانی بود و خریداران آثار نیز خریدارانی بودند که کارشناس هنری نبودند و در واقع صرفاً آثار را می‌دیدند و در آن لحظه به چشم‌شان می‌آمد و تصمیمات احساسی و قضاوت‌های ذهنی‌شان باعث این خریدها می‌شد.»
این کارشناس اقتصاد هنر در ادامه اظهار می‌کند: «در حال حاضر دیگر آن شرایط وجود ندارد؛ البته که همچنان انافتی به رشد خود ادامه می‌دهد، اما با یک روند و شیب بسیار ملایم، روبه‌جلو در حال حرکت است. این موضوع که در آینده چه اتفاقی برای آن خواهد افتاد باید بگویم چیزی مانند انافتی ارزشش را از تقاضا می‌گیرد. اگر همچنان تقاضا برای آن وجود داشته باشد و همچنان افراد برای آن ارزش قائل شوند، انافتی هم ارزش خود را حفظ خواهد کرد. اما همین اخباری که می‌شنویم، مانند اینکه انافتی دیگر افت کرده، سبب کم‌اقبالی به آن می‌شود یا اگر اخبار مثبت راجع به آن منتشر شود، بر ارزش و تقاضای انافتی بسیار تأثیر خواهد گذاشت.»
موفقیت یا شکست ان‌اف‌تی‌ها
دلارام عسگری در مورد تلاش‌های صورت‌گرفته در زمینه ان‌اف‌تی‌ها و میزان موفقیت آنها بیان می‌کند: «بسترهای داخلی موفق عمل نکردند؛ حداقل من با نمونه موفقی از آن مواجه نشده‌ام. تاکنون هم از نزدیک با این دوستان صحبتی نداشته‌ام که بدانم دلیل مشکل‌شان چه بوده، اما موضوعی که از دور در نظرم آمد این است که برای بسترهای معاملاتی قضیه مانند داستان مرغ و تخم‌مرغ بود؛ به این معنا که هنرمندان باید در فضایی کار خود را ارائه دهند که کاربر زیادی داشته باشند و زیاد دیده شوند. از طرفی تا هنرمندان وارد می‌شدند آن اتفاق نمی‌افتاد و بسترهای معاملاتی ما نتوانستند آن تشویق‌های لازم را به هنرمندان‌مان ارائه دهند و آنها را توجیه کنند که اگر شما وارد این فضا می‌شوید ما این خدمات را ارائه خواهیم کرد. یا اینکه بهتر بود در زمینه تبلیغات‌شان بهتر عمل می‌کردند زیرا شاید بسیاری از هنرمندان اصلاً متوجه نشدند که چنین بسترهای معاملاتی‌ای وجود دارد. حالا یا بودجه آن وجود نداشته یا زیرساخت آن نبوده است، اما همه این موضوعات در کنار مسائل حقوقی است که ما داریم. برای مثال ما همچنان برای انافتی مشکلاتی مانند بحث مالکیت را داریم؛ به این معنا که همچنان قوانین درستی برای آن مشخص نیست و خیلی وقت‌ها هنرمندانی که در حراج آثار خود را فروخته‌اند از من سؤال می‌پرسند که تکلیف مالکیت آثار ما اگر بخواهیم آن را انافتی کنیم، چگونه خواهد بود؟ من فیزیک اثر را قبلاً فروخته‌ام و اکنون می‌خواهم آن را انافتی کنم، چگونه باید این کار را انجام دهم؟»
ماجرای مالکیت ان‌اف‌تی‌ها
این کارشناس اقتصاد هنر درباره مسائل مربوط به مالکیت ان‌اف‌تی‌ها اظهار می‌کند: «من زمانی که با دوستان متخصص در این حوزه مشورت می‌کنم، می‌گویند که این موضوع باید وارد پروسه شود و دادگاه باید به آنها رأی دهد؛ زیرا ما همچنان قانون مشخصی در این رابطه نداریم و خود این مسائل باعث شده یکسری از هنرمندان اصلاً به این فضا ورودی نداشته باشند یا سعی کنند اگر وارد این فضا می‌شوند، سراغ بسترهای معاملاتی خارجی بروند و بر آنها تمرکز داشته باشند؛ زیرا هم بحث دیده شدن وجود دارد و هم اینکه احساس می‌کنند شاید قاعده و قانون آنها پیشرفته‌تر از ما باشد.»
افراد موفق در حوزه انافتی
دلارام عسگری در مورد افراد موفق در حوزه انافتی می‌گوید: «افرادی مانند علی ثابت، سهیل حسینی و رؤیا قاسمی ازجمله افراد موفق در این حوزه بوده‌اند. اکثر این هنرمندانی که به‌خوبی عمل کردند ایرانی‌هایی هستند که در خارج از کشور اقامت دارند و علت آن می‌تواند فضایی باشد که در آن قرار گرفته‌اند و همچنین به علت شرایطی که دارا هستیم. در داخل کشور نیز همچنان هنرمندانی را داریم که در حال واردشدن و کار و فروختن آثارشان هستند؛ نه با آن ارقام، اما با یک روند ملایم در حال جلو رفتن هستند.»
امید به بهبود بازار انافتی
عسگری درباره بازگشت و بهبود بازار ان‌اف‌تی‌ها در داخل کشور توضیح می‌دهد: «به آن شکل فکر نمی‌کنم؛ البته این نظر شخصی من است. اما در رابطه با بهتر شدن، از روز اول هم بحثی که وجود داشت. بحث متاورس بود و می‌گفتند این انافتی که خریدوفروش می‌شود، فقط یکسری آیتم است که کالکتورها برای جمع‌آوری آن خریداری می‌کنند؛ ولی بحث در این رابطه بود که اینها در متاورس کارکرد پیدا خواهد کرد. زمانی که برای متاورس به صورت مجازی گالری زده می‌شود یا ساختمان‌سازی می‌شود، آن دارایی‌ها در آن گالری نمایش داده می‌شود و از آنها به‌عنوان وثیقه‌های بانکی استفاده می‌شود. زمانی که کارکردهایی به این شکل پیدا کند، ممکن است ارزش آن افزایش یابد، اما آن تب‌وتاب گذشته را بعید می‌دانم که دوباره پیدا کند. همچنین در این راستا تبلیغات را نیز نباید نادیده بگیریم؛ زیرا سروصدا ایجاد می‌کند و باعث می‌شود جذابیت ایجاد شود و افراد را به سمت خود جذب کند.»
اهمیت بحث کلاهبرداری در حوزه انافتی
این کارشناس اقتصاد هنر در مورد موضوعاتی که از نظر اکوسیستم دارایی دیجیتال برای مطرح شدن در رویداد ۹ ژانویه جذاب خواهد بود، عنوان می‌کند: «در حال حاضر مسئله‌ای که زیاد شده بحث کلاهبرداری است. در همین راستا به هنرمندان پیام‌های زیادی با آیدی‌های خارجی داده می‌شود که من یک کالکتور هستم و بیاید اثر خود را انافتی کنید و به روش‌هایی از هنرمندان کلاهبرداری می‌کنند. به آنها می‌گویند که باید کیف پول خود را شارژ کنید. فکر می‌کنم در حال حاضر موضوعی که هنرمندان را نگران می‌کند همین بحث کلاهبرداری است. با این پیام‌ها فکر می‌کنند که فرصتی برایشان پیش آمده، اما در واقع در دام کلاهبرداری می‌افتند.»
دلارام عسگری در پایان بیان می‌کند: «موضوع دیگر کار کردن بر مارکتینگ‌شان است؛ زیرا زمانی که یک اثر را مینت می‌کنید فقط مینت کردن به شما برای فروش آن کمکی نمی‌کند؛ زیرا زمانی که اوپن‌سی را باز می‌کنید با اقیانوسی از انواع ان‌اف‌تی‌ها روبه‌رو می‌شوید و برای اینکه بتوانید کارتان را به فروش برسانید نیازمند این هستید که برای آن یک مارکت ایجاد کنید. علاوه بر این آموزش‌هایی که وجود دارد نیز بسیار سطح پایین و نادرست است و افرادی که به‌درستی در حال آموزش و کار کردن هستند بسیار محدودند؛ زیرا ممکن است کار کردن و برقراری ارتباط در فضای دیجیتال برای افراد مخصوصاً هنرمندان سخت باشد که اگر آن را به‌درستی یاد بگیرند می‌توانند در این فضا عملکرد بهتری داشته باشند.»