بیتکوین در ماه‌های اخیر رکوردهای قیمتی جدیدی را ثبت کرده است؛ به همین خاطر هر اتفاق مرتبط با بیتکوین به دقت تجزیه و تحلیل و درباره آن گمانه‌زنی می‌شود. شاید به این دلیل است که این روزها توجه به هاوینگ بیتکوین و تأثیری که می‌تواند بر روی قیمت بیتکوین بگذارد، زیاد شده است.
هاوینگ رویداد مهمی است که پاداش استخراج بیتکوین را نصف می‌کند و قیمت آن را به عنوان یک کالای کمیاب، افزایش می‌دهد. به عبارتی دیگر، هاوینگ، تغییری در میزان پاداش بلاکچین بیتکوین برای ماینرها است که برای کاهش نرخ تولید بیت‌کوین‌های جدید طراحی شده است. برخی این موضوع را دلیل برتری بیتکوین نسبت به پول‌های فیات می‌دانند. در حالی که پول‌های فیات هیچ محدودیتی برای خلق ندارند در صورتی که بیتکوین محدود است و در نهایت خلق آن تا نزدیکی ۲۱ میلیون واحد ادامه می‌یابد.
بیتکوین از همان ابتدا توسط خالق ناشناس آن، ساتوشی ناکاموتو به گونه‌ای طراحی شد تا دارای سقف عرضه ۲۱ میلیون کوین باشد. ناکاموتو، هاوینگ را در کد بیتکوین نوشت و آن را به این صورت طراحی کرد که با کاهش عرضه بیتکوین در هر چهار سال یک بار، تعداد کوین‌های در گردش را کاهش دهد. لازم است اشاره شود که تا کنون حدود ۱۹ میلیون بیتکوین استخراج شده و تنها حدود ۲ میلیون بیتکوین باقی مانده است که با کاهش روند استخراج آن، آخرین بیت‌کوین‌ها در سال ۲۱۴۰ استخراج خواهند شد.
بیتکوین چگونه استخراج می‌شود؟
ماینرها از قدرت محاسباتی برای حدس زدن عدد نانس در هر بلاک استفاده می‌کنند؛ اولین کسی که بتواند عدد نانس مناسب برای بلاک را پیدا کند مسئول بستن بلاک می‌شود. برای همین پاداشی به او تعلق می‌گیرد. در هاوینگ، میزان پاداشی که به ماینرها تعلق می‌گیرد، به نصف کاهش پیدا می‌کند.
تاریخ رویداد هاوینگ بیتکوین
به طور میانگین، هر ۱۰ دقیقه یک بلاک تولید می‌شود. رویداد هاوینگ بیتکوین بعد از ایجاد هر ۲۱۰ هزار بلاک انجام می‌شود که تقریبا معادل هر چهار سال یک بار است. در ابتدای راه‌اندازی بیتکوین، پاداش استخراج آن، ۵۰ بیتکوین بود. در سال ۲۰۱۲، اولین هاوینگ بیتکوین اتفاق افتاد و میزان پاداش آن از ۵۰ به ۲۵ کاهش یافت.
دومین رویداد هاوینگ بیتکوین نیز در سال ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و میزان پاداش ماینرها به ۱۲.۵ واحد رسید. به دنبال آن، سومین هاوینگ در سال ۲۰۲۰ انجام شد که تا کنون ادامه دارد و ماینرها در ازای ایجاد بلاک جدید، ۶.۲۵ واحد بیتکوین دریافت می‌کنند.
اکنون همه چشم‌انتظار چهارمین هاوینگ بیتکوین در تاریخ ۱۹ آوریل ۲۰۲۴ هستند که در ۳۱ فروردین ماه انجام خواهد شد. یعنی در زمان نوشتن این گزارش، تنها ۱۷ روز تا چهارمین هاوینگ بیتکوین باقی مانده است.
تاثیر هاوینگ بر قیمت بیتکوین
برخی از طرفداران بیتکوین بر این باورند که کمیاب بودن و کاهش عرضه آن، باعث افزایش ارزش بیتکوین می‌شود. اصولا هر چه عرضه یک کالا کمتر شود، تقاضا برای آن افزایش یافته و به دنبال آن، ارزش کالا نیز افزایش می‌یابد.
از این رو، برخی از تحلیلگران بر این باورند که بعد از رویداد هاوینگ، قیمت بیتکوین افزایش خواهد یافت. از طرفی، برخی دیگر با این استدلال مخالف هستند و بر این باورند که تاثیرات لازم، از قبل روی قیمت بیتکوین گذاشته شده است (اصطلاحا، بازار این خبر را پیش‌خور کرده است).
یکی از عواملی که می‌تواند فشار نزولی بر قیمت بیتکوین ایجاد کند، این است که ماینرها ذخایر خود را بفروشند. فهمیدن اینکه چه چیزی پشت یک رالی کریپتو وجود دارد سخت است و نمی‌توان با قطعیت در مورد آن نظر داد؛ به ویژه اینکه شفافیت بسیار کمتری در مورد اینکه چه کسی و چرا خرید می‌کند نسبت به سایر بازارها وجود دارد.
رایج‌ترین دلایلی که برای افزایش قیمت بیتکوین در سال جاری ارائه شد، تایید ETFهای اسپات بیتکوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده و همچنین انتظارات مبنی بر کاهش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی بوده است.
اما در دنیای سفته‌بازی معاملات کریپتو، توضیحاتی که تحلیلگران در مورد تغییرات قیمت بیتکوین ارائه می‌کنند، می‌تواند به روایت‌های بازاری تبدیل شود که بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد.
تاثیر رویدادهای هاوینگ قبلی بر قیمت بیتکوین
دلیل محکم و قطعی مبنی بر اینکه هاوینگ به محض اتفاق افتادن، روی قیمت بیتکوین تأثیر گذاشته است، وجود ندارد. زمانی که آخرین هاوینگ بیتکوین در تاریخ ۱۱ می ۲۰۲۰ اتفاق افتاد، قیمت آن در هفته بعد حدود ۱۲ درصد افزایش یافت. در اواخر همین سال، بیتکوین روند صعودی قابل توجهی را در پیش گرفت، اما دلایل دیگری برای آن وجود داشت؛ از جمله اینکه سیاست‌های پولی ضعیف و در خانه ماندن سرمایه‌گذاران به دلیل کرونا، پول نقد اضافی را به سمت بازار رمزارزها سرازیر کرد و از این رو، هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه رویداد هاوینگ پشت آن باشد، وجود نداشت.
دومین هاوینگ نیز در سال ۲۰۱۶ اتفاق افتاد که یک هفته بعد از آن، قیمت بیتکوین ۱.۳ درصد افزایش پیدا کرد، اما چند هفته بعد، شاهد ریزش قیمت بود.
از این رو، پیش‌بینی اینکه اکنون چهارمین هاوینگ بیتکوین چه تأثیری روی قیمت آن خواهد گذاشت، دشوار است. در ادامه، نظر برخی از فعالان و کارشناسان بازار رمزارزها را در مورد تاثیر هاوینگ بیتکوین می‌خوانید.
نباید انتظار تکرار اتفاقات گذشته را داشت
امیرعباس امامی، فعال حوزه بلاکچین و رمزارز در این باره می‌گوید: «معمولا بر اساس تجربه تاریخی در هاوینگ‌های گذشته، قیمت کمی پیش از هاوینگ روند رو به رشد خود را شروع می‌کند و تا مدتی بعد از هاوینگ هم قیمت‌ها روندی صعودی را تجربه می‌کنند. با این حال، هر دوره زمانی برای بیتکوین منحصربه‌فرد است و نمی‌توان به استناد روندهای گذشته انتظار تکرار اتفاقات مشابه را داشت و معمولا اثر بسیاری از اتفاقات پیشتر در قیمت‌ها پیش‌خور می‌شوند.»
او بر این باور است که با این حال به نظر می‌رسد هم از جهت رویداد هاوینگ، هم سایر عوامل موثر بر بازار (که از هاوینگ مهم‌تر هستند) احتمالا طی چند ماه آینده شاهد افزایش قیمت بیتکوین در یک روند صعودی کلی و طبیعتا با نوسانات مقطعی کوتاه مدت‌تر خواهیم بود.
قیمت بیتکوین در طولانی مدت افزایش می‌یابد
سروش حسین‌زاده، مدیرعامل صرافی نیپوتو نیز نظر خود را اینگونه بیان می‌کند: «الزاما بلافاصله بعد از هاوینگ قیمت افزایش پیدا نمی‌کند. ممکن است تا مدتی قیمت به صورت رنج باشد، ولی در طولانی مدت به علت کاهش عرضه جدید قیمت افزایش پیدا کند. همچنین به علت نصف شدن پاداش ماینینگ احتمالا در کوتاه مدت شاهد افزایش کارمزد انتقال بیتکوین باشیم و این افزایش کارمزد انتقال باعث می‌شود نگاه کامیونیتی به بیتکوین همان نگاهی باشد که سرمایه‌گذاران بازار سنتی به طلا دارند. به این معنی که بیتکوین به عنوان موجودیتی کمیاب و ارزشمند صرفا جهت حفظ ارزش نگهداری شود و کاربرد آن در نقل و انتقالات روزمره آن (مثل خرید یک فنجان قهوه) از بین می‌رود.»
سقف قیمتی جدید بیتکوین پس از هاوینگ
جمشید عباس‌پور، مدیرعامل صرافی کوینینو با اشاره به اینکه هاوینگ بیتکوین که تا ۱۷ روز آینده اتفاق می‌افتاد، باعث نصف شدن پاداش ماینرهای بیتکوین و در نتیجه کاهش حجم دریافتی بیتکوین آن‌ها می‌شود، می‌گوید: «از طرفی دیگر، ماینرها مجبورند که ماینرهای خود را به روزرسانی سخت‌افزاری انجام دهند که این خود تا به امروز به گزارش بلومبرگ ۱ میلیارد دلار هزینه برای ماینرها داشته است. تامین این هزینه ۱ میلیارد دلاری برای ماینرها فشار فروش زیادی را ایجاد کرده است که تاثیر آن در کاهش قیمت شدید اخیر بیتکوین تا ۶۰۰۰۰ دلار خودش را نشان داد.»
او در ادامه خاطرنشان می‌کند: «با در نظر گرفتن این شرایط می‌توان باقی ماندن قیمت زیر ۷۰۰۰۰ دلار را تا قبل هاوینگ انتظار داشت. اما با بررسی دوره‌های قبل هاوینگ، به دلیل کاهش عرضه، شاهد رشد قیمت بیتکوین بودیم که انتظار می‌رود این بار نیز این شرایط تکرار شود و سقف قیمتی‌های جدیدی را در این رمزارز ببینیم.»
با این اوصاف، هنوز با قطعیت نمی‌توان در مورد قیمت بیتکوین بلافاصله پس از رویداد هاوینگ نظر داد. باید منتظر ماند و دید که آیا باز هم خبر هاوینگ بیتکوین توسط بازار پیش‌خور شده یا اینکه قدرت خود را روی قیمت بیتکوین و به تبع، سایر رمزارزها نشان خواهد داد یا خیر. با این حال، افراد باید در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها، احتیاط لازم را رعایت کنند تا دچار ضررهای سنگین نشوند.