رویداد پرشین‌تک سامیت، گردهمایی فعالان تکنولوژی فارسی‌زبان، پنجشنبه ۲۷ مهرماه در شهر دوبی برگزار شد. در این اجلاس پنلی با عنوان «اکوسیستم متاورس و ان‌اف‌تی در امارات متحده عربی» و با حضور هاجر سعیدی‌نژاد، مهدی شعبانی، رضا جمیلی و مصطفی مرشدی برگزار شد.
تمایل وی‌سی‌های اماراتی به سرمایه‌گذاری بر نیازهای روزمره
در ابتدای این نشست سعیدی‌نژاد گفت: «نباید این پیام را مخابره کنیم که در جیتکس خبری نبود. این پیام باعث می‌شود کسانی که در ایران نمی‌خواهند بپذیرند دنیا در حال تغییر است با خود بگویند که در جیتکس هم خبری نبود. اتفاقاً در جیتکس خبری هست.»
او ادامه داد: «در جیتکس متوجه شدم اتفاقاتی که در حوزه وب ۳.۰ در امارات در حال رخ دادن هستند پیشروتر از آن چیزی است که در جیتکس نمایش داده شد.»
وی در مورد اجلاس فیوچر بلاکچین توضیح داد: «این اجلاس به بررسی کسب‌وکارهای بزرگ منطقه منا و سیاست‌گذاری این کسب‌وکارها جهت ساخت اکوسیستم آینده دوبی طی دو سال آینده پرداخت. شرکت‌کنندگان این اجلاس افراد تأثیرگذار بخش سیاست‌گذاری و رگولاتوری این حوزه بودند.»
سعیدی‌نژاد به اجلاسی که در ماه نوامبر قرار است در دوبی برگزار شود هم اشاره کرد و گفت که در این اجلاس احتمالاً نکات مهم تغییرات شگرفی که در آینده شاهد آنها هستیم مرور خواهد شد.
وی در ادامه در مورد سیاست‌گذاری‌های راه‌اندازی کسب‌وکار در دوبی توضیح داد: «به‌عنوان کسی که قصد دارد در دوبی کسب‌وکار راه‌اندازی کند باید بگویم که هدف و محصولی که در ایران داشتیم، در اینجا خیلی مورد پسند وی‌سی‌ها نبود. ما نباید فقط به حلقه آخر زنجیره ارزش اهمیت دهیم. وی‌سی‌ها به اکوسیستمی که شما می‌خواهید بسازید اهمیت می‌دهند. نمی‌توانیم محصولی که در ایران داریم را با همان موضوعات آشنا به اینجا بیاوریم. اینجا از کاربرد ان‌اف‌تی در مسائل روزمره مثل سلامت و ورزش یا تأمین امنیت در وب ۳.۰ بسیار استقبال می‌شود. اما موضوعاتی مثل ان‌اف‌تی آرت یا بازی در متاورس جذابیت زیادی برای وی‌سی‌های اماراتی ندارد. باید به سمتی بروید که چطور می‌توان از ان‌اف‌تی در زندگی روزمره استفاده کرد. وی‌سی‌ها ترجیح می‌دهند روی زمینه‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که به نیازهای روزمره مرتبط است.»
دوبی؛ هاب ششم مالی
مهدی شعبانی در ادامه این پنل توضیح داد: «بلاکچین از فضای اولیه‌اش عبور کرده است. در واقع به سمتی می‌رویم که کاربردهای این فناوری را بهتر ببینیم و بشناسیم. سال گذشته دوبی به هاب ششم مالی دنیا تبدیل شد. در بحث کریپتوکارنسی رقابت سنگینی بین دوبی، سنگاپور و لندن وجود دارد؛ برای اینکه بتوانند هاب اول کریپتو دنیا شوند. کاربردهای ان‌اف‌تی نیز در این کشور در حال جدی‌تر شدن هستند. برای مثال به کاربرد ان‌اف‌تی در هویت خیلی جدی پرداخته می‌شود.»
او افزود: «به نظر من بهترین کاری که تیم‌های ایرانی می‌توانند در دوبی انجام دهند این است که بدانند بلاکچین در کدام بخش‌ها در حال شکل‌گیری است و در امارات به چه کاربردهایی از این فناوری اهمیت داده می‌شود.»
متاورس نسل بعدی اینترنت است
مصطفی مرشدی با اشاره به این موضوع که متاورس و ان‌اف‌تی به‌خوبی توضیح داده نشده‌اند گفت: «متاورس چیز عجیب‌وغریبی نیست؛ بلکه نسل بعدی اینترنت است. دلیل اینکه ما در مورد متاورس اشتباه فکر می‌کنیم این است که این فناوری را به‌عنوان یک محصول معرفی کرده‌ایم؛ بنابراین متاورس نسل بعدی اینترنت و اینترنت سه‌بعدی است و بازی نیست. در مورد ان‌اف‌تی هم باید بگویم که ان‌اف‌تی به هر سندی که روی بستر دیجیتال و بلاکچین می‌برید، گفته می‌شود. در واقع ان‌اف‌تی سند دیجیتالی است که غیر قابل تغییر باشد.»
دولت امارات؛ پیشرو در رگولاتوری دارایی‌های مجازی
هاجر سعیدی‌نژاد در ادامه و در خصوص کسب‌وکارهایی که در دوبی راه‌اندازی کرده است گفت: «در دولت امارات اقدام خوبی در خصوص رگولاتوری دارایی‌های مجازی انجام شده و قرار است قوانین مربوط به این حوزه تا حدود دو هفته دیگر ارائه شود. پارسال هم شنیده‌ها حاکی از آن بود که قانون «وارا» که در خصوص دارایی‌های مجازی است در حال تنظیم شدن است و باید به این نکته حتماً اشاره کرد افرادی که از این پس قصد دارند در حوزه دارایی‌های مجازی فعالیت کنند باید مجوز قانون «وارا» را دریافت کنند. دی‌آی‌اف‌سی که قانون «وارا» برآمده از آن است، جای خوبی است برای مواجهه با «وارا»، زیرا بخش‌های متنوعی دارد و افراد می‌توانند از آن در حوزه‌های گوناگون مشاوره بگیرند.
زمانی که ما از ایران خارج می‌شدیم «دارایی‌های فیزیکی» را در نظر داشتیم و توکن ایجاد می‌کردیم. بعد از وارد شدنمان به دبی با وی‌سی صحبت کردیم و آنها به ما گفتند به این دلیل که شما در دبی ترنوبر (دقیقه ۱۶:۱۸) ندارید باید در ابتدا یک سرمایه‌گذار در دبی داشته باشید و درصدی از آن سرمایه‌گذار دریافت کنید و بعد از آن وارد فرایند سرمایه‌گذاری ما شوید.
مفهومی به نام «توکن‌های امنیتی» بعد از تصویب قانون «وارا» مورد توجه قرار گرفت. تا پیش از آن «سکیورتی توکن اس‌دی‌او» بود و با این مفهوم آشنایی داشتیم؛ اما همیشه «شت توکن»هایی وجود داشتند که پیشینه مفهومی نداشتند. اکنون ما در حال گرفتن مجوزی هستیم که بتوانیم «توکن‌های امنیتی» ایجاد کنیم. در خصوص دریافت فاند برای ایجاد چنین کسب‌وکارهایی باید این نکته را ذکر کنم که اگر مبلغ زیر سه میلیون دلار باشد نمی‌توان کار را پیش برد. مسئله اینجاست که رقابت در این حوزه بسیار است و نبارد با رقم‌های کوچک وارد این بازار شد؛ زیرا بودن در یک بیزنس در دبی و فعالیت کردن در هر بخشی حداقل به یک ونیم میلیون دلار سرمایه نیاز دارد.
در مورد تجربه شخصی خودمان در خصوص استقرار تیم این نکته قابل ذکر است که حتماً باید تیم در دبی حضور داشته باشد و این موضوع که تیم در تهران باشد و فعالیت در دبی صورت بگیرد امکان ندارد. این موضوع در نهایت به نفع کسب‌وکار است؛ زیرا در این صورت می‌توان از پتانسیل‌های بین‌المللی بر ای پیشرفت کار استفاده کرد.»
برنامه‌ریزی برای تبدیل شدن به کانون متاورس دنیا
شعبانی در ادامه و در خصوص چشم‌انداز آینده ان‌اف‌تی‌ها در دبی و ارتباط این حوزه با کسب‌وکارها گفت: «چشم‌اندازی که خود دولت امارات در خصوص متاورس ترسیم کرده است این است که تا سال ۲۰۳۰ کانون متاورس دنیا باشد و حداقل هزار شرکت در این زمینه در دبی فعال باشند و چهل هزار شغل در این زمینه ایجاد شود. تمرکز استراتژی دولت امارات نیز بر حوزه‌های هوش مصنوعی و «وی آی» است. براین‌اساس که قانون «وارا» دارایی‌های مجازی را دسته‌بندی کرده است، اگر کسی بخواهد در این حوزه‌ها فعالیت کند از پشتیبانی قانونی برخوردار است و در کنار آن فضای سرمایه‌گذاری می‌تواند به کسب‌وکار فرد کمک‌کننده باشد.»
اعتماد؛ شرط رود به دنیای متاورس
مصطفی مرشدی در پاسخ به این سؤال که جامعه کسب‌وکارهای ایرانی در فضای ان‌اف‌تی چه مسیری را در پیش دارد گفت: «این نکته قابل ذکر است که اکنون نیا در حوزه متاورس و ان‌اف‌تی هنوز در مراحل اولیه است البته این موضوع قطعاً به همین شکل نمی‌ماند و قطعاً در این حوزه در دنیا پیشرفت حاصل خواهد شد و کشور ما باید به این موضوع توجه کند که در این حوزه از پیشرفت جا نماند. در فضای متاورس آمادگی خوبی دارد به این خاطر که رگولاتوری و قانون‌گذاری‌هایی در این حوزه صورت گرفته است. افراد برای اینکه وارد دنیای متاورس شوند به اعتماد نیاز دارند و دولت امارات هم در این حوزه اعتمادسازی می‌کند. تمام قوانینی که در حوزه متاورس به ثبت رسیده است به مسئله حفظ سرمایه، سرمایه‌گذاران بسیار توجه دارد؛ بنابراین دبی در حوزه متاورس آمادگی بسیار خوبی برای ایجاد کسب‌وکار دارد.»
در حوزه ان‌اف‌تی و متاورس از دنیا عقب هستیم
سعیدی‌نژاد به‌عنوان توصیه‌ای در خصوص ان‌اف‌تی و متاورس گفت: «کسانی که وارد این حوزه می‌شوند باید این موضوع را در نظر بگیرند که وارد حوزه‌ای پراسترس می‌شوند. توصیه می‌کنم افرادی که می‌خواهند شرکت خود را تأسیس کنند به دنبال مراوده با خارجی‌ها باشند و در ادامه کار هم غرور خود را کنار بگذارند. ما در خیلی جهات از دنیا در این حوزه عقب هستیم؛ در ایران شاید شرایط متوسطی داشته باشیم؛ اما وقتی در شرایط کاری دبی قرار می‌گیریم متوجه می‌شویم که از خیلی جهات با کمبودهایی روبرو هستیم. در دبی نرخ‌ها سالیانه تغییر نمی‌کنند؛ بلکه ماهانه تغییر می‌کنند و افراد باید ضمن مهارت‌آموزی‌های مختلف خود را به‌روز نگاه دارند.»
