عکس: نسیم اعتمادی
یکی از داغ‌ترین اخبار رمزارزی در کامیونیتی ایرانی در ماه گذشته، مربوط به هک صرافی کوینکس بود. این صرافی یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های تبادل در میان ایرانیان است؛ چرا که احراز هویتی آسان دارد و ایرانیان را با محدودیت دسترسی مواجه نکرده است. طی هفته بعد، کوینکس واریز و برداشت را مجدد از سر گرفت و در حال حاضر امکان واریز و برداشت بیش از ۳۵۰ رمزارز در این صرافی ممکن شده است. کوینکس همچنین اعلام کرده است که همه خسارات را جبران خواهد کرد. با این حال این اتفاق منجر به بحث پیرامون فعالیت در صرافی داخلی و خارجی و ریسک‌های استفاده از صرافی خارجی در میان کاربران ایرانی شده است.
در همین راستا با صالح خواجه‌دلویی، مدیرعامل صرافی ارز دیجیتال هیتوبیت در این خصوص گفتگو کردیم. خواجه‌دلویی معتقد است محدودیت‌های رگولاتوری در داخل ایران باعث شده است که بسیاری از کاربران ریسک‌های بالقوه را به جان خریده و فعالیت خود را در صرافیهای خارجی ادامه دهند.
احراز هویت و عدم پشتیبانی مهم‌ترین چالش ایرانیان برای فعالیت در صرافیهای خارجی است
قوانین مالیاتی و مقررات مربوط به سرمایه‌گذاری و فعالیت در بازارهای مالی، مسئله احراز هویت را در بسیاری از صرافیهای خارجی، الزامی کرده است. پیش‌بینی می‌شود آن دسته از صرافیهای خارجی که در حال حاضر اجباری برای احراز هویت ندارند هم به‌زودی رویه خود را تغییر دهند تا در مسیر رگولاتوری و قانون‌گذاری بازار رمزارزها با چالش مواجه نشوند.
مدیرعامل هیتوبیت در خصوص چالش‌های کاربران ایرانی برای فعالیت در پلتفرم‌های رمزارزی خارجی عنوان کرد: «می‌توان گفت اصلی‌ترین چالش فعلی کاربران ایرانی برای فعالیت (معامله، برداشت، API و دیگر سرویس‌ها) در این صرافیهای خارجی، احراز هویت است». خواجه‌دلویی در این خصوص ادامه داد: «مسئله‌ای که بسیاری از کاربران را با ریسک از دست دادن (فریز شدن) دارایی خود در این صرافیهای رمزارزی مواجه می‌کند».
به گفته مدیرعامل هیتوبیت، در رابطه با موضوع چالش کاربران ایرانی برای فعالیت در صرافیهای خارجی باید به بحث پشتیبانی هم اشاره کرد. او گفت: «چرا که صرافیهای خارجی امکان پشتیبانی و پاسخ به سوالات کاربران ایرانی را ندارند و با توجه به برخی پیچیدگی‌های مربوط به بازار رمزارزها، محرومیت از این امکان یک معضل حیاتی است».
محدودیت‌های غیرمنطقی رگولاتور، عامل ادامه فعالیت ایرانیان در صرافیهای خارجی است
مدیرعامل هیتوبیت در پاسخ به این پرسش که چرا کاربران با وجود همه محدودیت‌ها، باز هم در صرافیهای خارجی فعالیت می‌کنند ضمن اشاره به تفاوت این پلتفرم‌ها عنوان کرد: «وجود برخی محدودیت‌های سرویس‌دهی در ایران که از طرف قانون‌گذار بر صرافیهای داخلی اعمال می‌شود، سبب شده است تا برخی کاربران با وجود تمام ریسک‌ها همچنان در صرافیهای خارجی فعالیت کنند».
به گفته خواجه‌دلویی طبق الزامات نهادهای قانون‌گذار در ایران، ارائه سرویس‌هایی همچون معاملات مارجین و فیوچرز از طرف صرافیهای داخلی امکان‌پذیر نیست.
او ادامه داد: «اما از لحاظ پوشش نیازهای اصلی کاربران که شامل مواردی همچون تنوع و تعدد بازارها، قیمت مناسب رمزارزها، فعال بودن بازارها، پشتیبانی از بلاکچین‌های مختلف، حفظ امنیت دارایی‌های دیجیتال کاربران و… باید گفت که برخی صرافیهای داخلی از وضعیت مطلوبی برخوردارند».
حلقه گمشده کاربران در اعتماد به صرافیهای داخلی، می‌تواند حاصل از خلق محدودیت‌های متعدد توسط قانون‌گذار و اعمال رفتارهای سلیقه‌ای باشد
مدیرعامل صرافی رمزارز هیتوبیت در خصوص حلقه گمشده برای اعتماد کاربران به صرافی داخلی عنوان کرد: «باید در نظر داشت که تا کنون موارد بسیاری از بی‌تدبیری را در بحث امنیت صرافیهای خارجی شاهد بوده ایم. صرافی FTX نمونه بارزی از این مسئله است که از لحاظ «چگونگی نگهداری کیف پول‌های کاربران» و «مدیریت کلیدهای خصوصی» با ضعف‌های فاجعه‌آمیزی همراه بود». به گفته خواجه‌دلویی، خارجی بودن یک صرافی، به معنای قابل اعتماد بودن آن نیست.
به گفته مدیرعامل هیتوبیت، حلقه گمشده کاربران در اعتماد به صرافیهای داخلی، می‌تواند حاصل از خلق محدودیت‌های متعدد توسط قانون‌گذار و اعمال رفتارهای سلیقه‌ای باشد. او عنوان کرد: «این موارد محدودیت‌هایی هستند که متاسفانه بخشی از کاربران ایرانی را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. به‌عنوان مثال، اخیرا محدودیت برداشت پس از ۷۲ ساعت توسط نهادهای قانونی مطرح شد که به نوبه خود برای جریان‌های نقدینگی برخی کاربران چالش‌ساز است».
تعامل سازنده با رگولاتور از وظایف صرافیهای داخلی است که منجر به توسعه فضای رمزارز ایران می‌شود
خواجه‌دلویی در پاسخ به این که صرافیهای داخلی چه نقشی در مدیریت ریسک و اعتماد کاربران رمزارزی خواهند داشت و چطور امنیت اطلاعات و دارایی کاربران رو تضمین می‌کنند عنوان کرد: «چگونگی تعریف امنیت و اعتماد در صرافیهای داخلی از جمله موارد حائز اهمیتی است که می‌تواند تفاوت یک صرافی قابل اعتماد با یک صرافی ناامن را به وضوح، آشکار سازد».
به بیان خواجه‌دلویی، تضمین امنیت دارایی‌های دیجیتال کاربران با استفاده از فناوری‌های روز دنیا امکان‌پذیر است و ارائه سرویس‌های مختلف امنیتی و منطبق با استانداردهای جهانی یکی از اصلی‌ترین نقش‌های یک صرافی در مدیریت ریسک و اعتماد کاربران رمزارزی است.
او اضافه کرد: «البته باید در نظر داشت که تعامل سازنده با رگولاتورها و ارائه پیشنهادهایی در جهت افزایش امنیت سرمایه کاربران، یکی از دیگر از وظایف صرافیهای داخلی است که می‌تواند منجر به پیشرفت و توسعه فضای رمزارز در ایران شود».
امکان ارزیابی تدابیر امنیتی صرافیهای داخلی فراهم‌تر از قبل می‌شود
خواجه‌دلویی در رابطه با نقش رگولاتوری در خصوص پیشگیری از مشکلات کاربران ایرانی در بحران‌هایی مثل هک کوینکس یا سایر صرافیهای خارجی عنوان کرد: «با توجه به هک و نشت اطلاعاتی برخی از استارتاپ‌های حوزه فناوری در روزهای اخیر، نهادهای نظارتی از جمله پلیس فتا، فعالیت خود را بسیار جدی‌تر کرده‌اند و با برگزاری جلسات متعددی با مدیران ارشد برخی از صرافیهای ایرانی، الزاماتی را ابلاغ کرده‌اند که طبق آن‌ها، صرافیهای داخلی باید ممیزی شوند و این حسابرسی از طرف مجموعه‌های مورد تایید پلیس فتا است».
به بیان او، به همین منظور امکان ارزیابی تدابیر امنیتی صرافیهای داخلی فراهم‌تر از قبل می‌شود و همچنین تا حد مطلوبی می‌تواند از پدید آمدن بحران‌هایی مشابه با کوینکس، پیشگیری کند.
رفتارهای چندگانه صرافی‌ها موجب گمراهی کاربران می‌شود
مدیرعامل هیتوبیت در پاسخ به اینکه اکوسیستم کسب و کارهای رمزارزی چطور می‌توانند در کنار هم، ریسک ناشی از حضور در صرافیهای خارجی را کاهش دهند گفت: «وجود رفتارهای چندگانه از صرافی‌ها می‌تواند به گمراهی کاربران بیانجامد و این امر می‌تواند به اعتماد کاربران نسبت به کل اکوسیستم رمزارزی ایران، ضربه وارد کند».
به عقیده او انجام شدن امور یک اکوسیستم با همکاری، هماهنگی و اتحاد تمامی اعضای آن قابل حصول است. خواجه‌دلویی در انتها تاکید کرد: «موفقیت یک اکوسیستم بدون پذیرش مشکلات و دغدغه‌ها و البته هم‌فکری در جهت ارائه راه‌حل‌های مناسب، امکان‌پذیر نیست».