رویداد نهم ژانویه هر سال توسط کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار برگزار می‌شود. نوزدهم و بیستم دی‌ماه، این رویداد برای سومین سال متوالی به منظور گرد هم آمدن فعالان حوزه رمزارز و بلاکچین کشور برگزار خواهد شد. حجت عباسی، عضو هیئت مدیره بنیاد بلاکچین سور، یکی از فعالان این حوزه است که به بهانه رویداد نهم ژانویه با او صحبت کرده‌ایم.
حجت عباسی می‌گوید: «من از سال 1394 وارد فضای بلاکچین و رمزارز شدم و تقریبا در آن سال‌ها هر جایی که فعالیت می‌کردم با این فضا مرتبط بوده اما یک سبد مختلفی بوده است. در واقع این سبد، نوشتن نقشه راه برای سازمان‌ّ‌ّ‌ها برای ورود به فضای بلاکچین تا نوشتن اسناد مورد نیاز برای ورود داشتن به سندباکس بازار سرمایه را شامل می‌شد. در حال حاضر به عنوان کارشناس ارشد تحقیق و توسعه در مرکز نوآوری بانک قرضه‌الحسنه بانک مهر ایران مشغول فعالیت هستم.»
آخرین اخبار اکوسیستم در داخل و خارج
او در این باره توضیح می‌دهد: «من فکر می‌کنم بزرگ‌ترین خبری که می‌شود در حوزه بلاکچین درباره آن صحبت کرد، بحث مجوز ورود کارگزاری کاریزما، با همکاری پلتفرم مزدکس به سندباکس بازار سرمایه برای رونمایی از پلتفرم توکنایز کردن سهام باشد. درباره این موضوع صحبت‌های زیادی نشده است که شاید می‌تواند دلیل آن این باشد که خیلی بر آن مانور ندهند؛ اما به نظر من این موضوع نقطه بسیار بزرگی در ایران بود که در واقع یک رگولاتور پذیرفت و اجازه داد بلاکچین وارد بازار سرمایه شود. شاید بتوان گفت تلاش‌هایی که از سمت رمزارز در بازار پول شد آن قدری پیشرفت نداشت که ورود بلاکچین در بازار سرمایه داشت.»
حجت عباسی در ادامه عنوان می‌کند: «در حوزه رمزارز خوشبختانه یا متأسفانه اتفاق خاصی نیفتاده است به‌غیراز این که زمانی که قیمت بالاتر می‌رود، همه نقش مشاوره سرمایه در بازار کریپتو را بازی می‌کنند؛ اما قیمت که به پایین می‌آید، نقش مشاور در بازار ان‌اف‌تی را بازی می‌کنند تا رقم‌خوردن موج بعدی. مهم‌ترین اتفاقی که در خارج افتاده است نیز به نظر من شکست بعضی از بزرگ‌ترین پروژه‌های بلاکچینی بوده است مانند پلتفرم ترید لنز ibm و خیلی از پروژه‌های متاورسی و ان‌اف‌تی که نشان داد بلاکچین آن قدری که ما فکر می‌کنیم در دنیای واقعی، کار نمی‌کند.»
مهم‌ترین تغییرات حوزه رمزارز و بلاکچین در یک سال گذشته
این عضو هیئت مدیره بنیاد بلاکچین سور درباره تغییرات اکوسیستم رمزارز و بلاکچین توضیح می‌دهد: «در داخل کشور اتفاق خاصی رخ نداده است؛ زیرا اگر ما بخواهیم بلاکچین را به دو قسمت سولوشن و سرویس تقسیم کنیم، در ایران در قسمت سولوشن و سرویس اتفاق خاصی نمی‌افتد؛ اما در حوزه سرمایه‌گذاری و تحریک مردم به خرید رمزارز بسیار دوره و آموزش برگزار می‌شود. من گاردی به این دوره‌های آموزش ندارم؛ اما صحبتم این است کسانی که حضور پیدا می‌کنند این را بدانند که اگر یک نگاهی به بیرون داشته باشند و به گزارش کوین دسک که منتشر شده توجه کنند متوجه می‌شوند که تریدرهای خرد 95 درصد بازنده هستند.»
او در ادامه خاطرنشان می‌کند: «این موضوع به این معنا است ما آن میزان که خوش‌بین هستیم، بازار با افراد تازه‌کار برخورد نمی‌کند؛ اما در حوزه بلاکچین در ایران اتفاقات بهتری رخ‌داده است. یکی از موضوعات جالبی که درباره آن می‌شنویم blockchain as service است. پلتفرم‌های بلاکچینی در ایران درحال توسعه پیدا کردن هستند که توسط آن بتوانند به با‌نک‌ها و نهادهای کارگزاری، پولی و بازار سرمایه سرویس ارائه دهند. برای نمونه ققنوس یکی از ارائه‌دهندگان blockchain as service است و در کنار آن پلتفرم سور نیز این کار را انجام می‌دهد. برای من این موضوع نشانه خوبی است؛ زیرا درکی به وجود آید که بلاکچین فقط مختص به کریپتو نیست.»
حجت عباسی درباره رمزارز ملی بیان می‌کند: «اتفاق دیگری که در حال اتفاق‌افتادن است که به نظر من به گونه بدی نیز در حال معرفی است، به رمزارز ملی مربوط می‌شود، موضوعی که در سال جاری درباره آن صحبت و رونمایی شد اما مردم تا حد زیادی درباره آن توجیه نیستند.»
بازار کریپتو در خارج از کشور
این عضو هیئت مدیره بنیاد بلاکچین سور خاطرنشان می‌کند: «درباره خارج از ایران باید بگویم که به نظر من آن بخش از توکنایز کردن دارایی‌های دنیای واقعی، ترند بعدی بازار بلاکچین خواهد بود. در واقع ما این امکان را می‌توانیم ایجاد کنیم که افراد با سرمایه‌های خرد خود در دارایی‌های مختلف دنیا واقعی وارد شوند. به خصوص اقتصادهایی شبیه به ما که دیگر توان سرمایه‌گذاری در بازار طلا را ندارند و یا اینکه وارد بازار ملک شوند، این توکنایز کردن دارایی‌های دنیای واقعی به آنها این امکان را می‌دهد که با ۱۰۰ هزار تومان نیز به این فضا وارد شوند.»
او در ادامه اضافه می‌کند: «این موضوع حتی می‌تواند بر دارایی‌های غیر از دنیای واقعی تأثیر بگذارد. از نظر من کاربرد بلاکیچن در بازار داد‌ه‌ها (data marketplace) یکی از موضوعاتی است که دوست دارم اتفاق بیفتد. در واقع ما به‌واسطه بسیاری از فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم؛ مانند رانندگی و راه‌رفتن و… می‌توانیم داده تولید کنیم که این دیتاها چه در ایران و چه در خارج در حال هرز رفتن هستند؛ به دلیل این که سازوکاری برای مانیتایز کردن آن وجود ندارد. مانیتایز کردن دیتا می‌تواند برای افراد بسیار جذاب باشد. بلاکچین این امکان را به‌واسطه تضمین مالکیت و اصالت دیتا به دست می‌آورد که افراد دیتاهایی که را که وجود می‌آورند را بتوانند به فروش برسانند که در ایران نیز اتفاق در حال رخ‌دادن است.»
حجت عباسی درباره عرضه توکن اوراق بهادار اظهار می‌کند: «از نظر من stoها (عرضه توکن اوراق بهادار) ترند بعدی هستند که توکنایز کردن دارایی دنیای واقعی بخشی از آنها است؛ اما اس‌تی‌او این امکان را ایجاد می‌کند که بتوانیم برای کسب‌وکار خودمان فضایی شبیه به بورس بسازیم که دیگر چالش‌های ورود به بازار سرمایه و پیچیدگی آن را ندارد و در این راستا بتوانیم سهام شرکت یا استارتاپ خودمان را در غالب توکن عرضه کنیم. در واقع اس‌تی‌او این کمک را به ما می‌کند که بتوانیم جذب سرمایه بین‌المللی داشته باشیم و علاوه‌برآن بتوانیم سرمایه‌گذاری بین‌المللی نیز داشته باشیم.»
نقاط ضعف و قوت کسب‌وکارهای فعال در اکوسیستم در کشور
او در این باره می‌گوید: «اگر به نقشه اکوسیستم که انجمن بلاکچین به‌عنوان تنها مرجع قابل استناد آن را منتشر کرده است، رجوع کنیم متوجه می‌شویم ما خیلی تنوع کسب‌وکار نداریم که بخواهیم درباره آنها صحبت کنیم. در واقع اگر بخواهیم بررسی داشته باشیم، در بازار، عمده پول و سرمایه‌گذاری و فعالین، صرافی‌ّ‌ّها هستند. اگر آن بخشی از سرمایه‌گذاری مانند ترید، پکیج و همه متعلقات آن را در یک کفه ترازو بگذاریم، در کفه دیگر آن می‌توانیم رسانه و ارزهای دیجیتال و حتی شرکت‌ّهایی مانند ققنوس را در کنار آن قرار دهیم. در واقع آن طرف کفه آن قدر کوچک است که می‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد؛ بنابراین ما دو دسته بزرگ کسب‌وکاری که در حوزه بلاکچین و رمزارز فعال باشد را داریم که یکی صرافی رمزارزی و متعلاقات ترید است و دیگری blockchine as service است که ققنوس لیدر آن است.»
نقاط قوت صرافی‌های ایرانی
این عضو هیئت مدیره بنیاد بلاکچین سور درباره نقاط قوت صرافی‌های رمزارز ایرانی توضیح می‌دهد: «یکی از نقاط قوت صرافی‌های ایرانی این است که از بازار جهانی قطع است، این موضوع نقطه قوت نیست؛ اما من آن را به شکل نقطه قوت می‌بینم و نقطه قوت دیگر این است که ما از بیرون نیز تحریم هستیم، در واقع این تحریم دو مزیت به همراه دارد؛ یکی این که ایرانی‌ها را ملزم می‌کند که دارایی‌هایشان به داخل کشور بیاورند. موضوع دیگر این که صرافی‌های رمزارزی در انتقالات وجه بین‌المللی برای کاربردهای خاص در حال پول درآوردن هستند. چه در داخل ایران و چه خارج از ایران دیگر صرافی‌های رمزارزی، از محصول جدیدی نمی‌توانند رونمایی داشته باشند؛ زیرا به انتهای آن رسیدند. بسیار دوست داشتم که این دوستان در ایجاد شفافیت در بازار همکاری می‌کردند. نقطه قوت دیگر این است که در قانون‌گذاری در حوزه کریپتو در صرافی ایران بلاتکلیف است که به‌واسطه آن هر کاری که بخواهند انجام می‌دهند در واقع اگر لایسنسی وجود داشت صرافی‌هایی که پول مردم را گرفتند و فرار کردند به این راحتی نمی‌توانستند این کار را انجام دهند.»
او در ادامه اضافه می‌کند: «ایرادی بزرگی که در کنار همه این موضوعات وجود دارد این است که در حوزه آموزش با هدف آگاه‌سازی نه تحریک مردم به سمت سرمایه‌گذاری، ورود نمی‌کنند، اگر هم این آموزش‌ها وجود داشته باشد یا درباره کلیت بازار است یا درباره اتریوم و متاورس که مناسب افراد حرفه‌ای است، ساخته می‌شود و آن موضوعی که تأثیر بگذارد که آگاهانه‌تر خریدی داشته باشیم یا ورود نداشته باشیم، تولید نمی‌شود.»
چگونگی توسعه اکوسیستم به‌واسطه آموزش و تولید محتوای تخصصی
حجت عباسی با اشاره به اینکه از نظر من بار این فضا بر گردن کسانی است که کسب درآمد می‌کنند، عنوان می‌کند: «در واقع هم از منظر مسئولیت اجتماعی و هم از منظر مالی باید کسانی که در این فضا کسب درآمد می‌کنند یک‌بخشی از آن را برای مردمی که باعث پول‌دار شدن آنها می‌شوند را برگرداند و همچنین باید در این حوزه سرمایه‌گذاری داشته باشند. در این حوزه صحبت‌های تکراری ارائه می‌شود. من دوست داشتم که درباره موضوعات مخفی مانند امکان شکست چه‌قدر است؟ یا با چه مقدار پول وارد این بازار شوید، این بازارروزهای بدی نیز دارد، صحبت شود. آنچه که نیاز است متنوع‌تر شدن سبد تولد محتوا است که شاید به‌خاطر هزینه‌های تولید اغلب محتواها به‌صورت تکست است که منجر به بالابردن سواد مردم نمی‌شود.»
موضوعاتی که نیاز است در رویداد ۹ ژانویه روی آنها تمرکز شود
او در این باره می‌گوید: «این رویداد و رویدادهای به این شکل چه بخواهیم و چه نخواهیم یک‌بخشی از آن به سمت رگولاتوری حرکت می‌کند. من دوست دارم که این رویداد یا بخش عمده آن به این موضوع بپردازد که چالش‌های رگولاتور چیست؟ و چرا اکنون لایسنسی ارائه نداده‌اند. من دوست دارم راجع به چالش‌های رگولاتوری گفته شود و دوستان نیز برای آن راه‌حل پیدا کنند.»
حوزه‌های بلوغ کامیونیتی در یک سال گذشته و ضعف‌های آن
حجت عباسی با اشاره به اینکه من موضوعی که بلوغ آن را حس کردم شامل کسب‌وکارها نمی‌شود؛ تاکید می‌کند: «بلکه شاهد رشد متخصص توسعه اپلیکیشن‌های بلاکچینی در ایران هستم؛ به این معنا که در قیاس با ۵سال گذشته شاید صرافی‌ها، فعالین حوزه ترید، فعالین حوزه رسانه، فعالین استخراج حوزه رمزارزی و حواشی مانند این‌ها رشد خاصی نداشتند؛ اما افراد و توسعه‌دهندگان این فضا در ایران به‌شدت رشد داشتند. شاید یکی از دلایل آن گرفتن پروژه خارجی باشد که باعث شده یک قشر متخصص و ماهری به وجود بیاید؛ مانند سیاوش تفضلی، یاشار راشدی، افشین حیدرپور، پرهام لیلیان که در حوزه اقتصاد توکن بسیار ماهر هستند. این بخش به‌وضوح رشد کرده است و در جیتکس سال گذشته متوجه شده‌ام که واقعاً موضوعی در آنجا وجود ندارد که در ایران با وجود این افراد ماهر امکان توسعه آن وجود نداشته باشد.»