نرگس مرادآبادی، فعال حوزه رمزارز و بلاکچین، در پنل رویداد ۹ ژانویه به معرفی ابزارهای مورد نیاز تریدرها در بازار کریپتو پرداخت. مرادآبادی در ابتدای صحبت خود گفت: «درست است که عمده افراد در بازار کریپتو، سرمایه‌گذار هستند و نه تریدر ولی حقیقتاً یک کامیونیتی از تریدرهای کریپتو هم داریم که کسی توجه زیادی به آنها نشان نمی‌دهد؛ یعنی به مباحث فنی و فاندمنتال بیش از ترید و سرمایه‌گذاری توجه می‌شود. لازم می‌دانم از آقای قربانی و دیگر دست‌اندرکاران «رویداد 9 ژانویه» تشکر کنم که در قیاس با دیگر ایونت‌ها به این موضوع توجه بیشتری نشان دادند و این فرصت در اختیار ما قرار گرفت که بخشی از دغدغه‌هایمان را مطرح کنیم.»
اینترنت؛ دغدغه اول تریدرها
مرادآبادی با اشاره به بازارهای مالی دیگر مطرح کرد: «تریدرها فقط در بازار کریپتو نیستند و در بورس ایران و بازارهای جهانی نیز فعالیت دارند. ابزاری که هر گروه از تریدرها استفاده می‌کنند نسبت به سایرین قدری تفاوت دارد. نخستین و مهم‌ترین ابزار مورد نیاز تریدرهای کریپتو، اینترنت است. البته در زمینه اینترنت «همه‌چیز آروم است»، بقیه حرفم را خودتان متوجه می‌شوید. منظورمان از «همه‌چیز آروم است»، وجود آسایش و راحتی نیست، منظورم آهستگی و سرعت پایین، اختلال و وقفه است. همه شما می‌دانید که در زمینه اینترنت بین‌الملل چه داستان‌هایی داشته‌ایم و داریم. امید که در آینده دسترسی بهتری به اینترنت بین‌الملل برایمان فراهم شود. اگر عزیزانی از نهادهای حاکمیتی اینجا هستند، حرف دل ما را بشنوند. اگر وسط پوزیشن باز ما اینترنت قطع شود، بیچاره می‌شویم و تمام سرمایه‌مان بر باد می‌رود. کار ترید هزار جور دغدغه و فشار روانی و استرس به همراه دارد. یکی از دغدغه‌ها و فشارهای روانی جدید و سنگینی که همیشه تجربه کرده‌ایم همین مشکلات اینترنت بوده است. همه ما به ناچار تبدیل به تحلیلگر سیاسی-اجتماعی شده‌ایم. مثلاً «پوزیشن» می‌گذاریم و باید حواس‌مان باشد که وقایع اجتماعی-سیاسی باعث قطع اینترنت نشود. از روز قبل باید پوزیشن‌ها را بسته باشیم که مبادا اینترنت را قطع کنند و ما قادر به بستن پوزیشن یا مدیریت اوردرها (orders) نباشیم. این اولین مشکل و ابزار مورد نیاز ما به شمار می‌رود.»
انتخاب صرافی؛ دغدغه بعدی تریدرها
مرادآبادی درباره ابزار مورد نیاز تریدرها ادامه داد: «دومین و اصلی‌ترین چیزی که ما تریدرها در بازار کریپتو به آن نیاز داریم و فراهم نمی‌شود، پلتفرم‌های تبادل یا همان صرافی‌های کریپتو است. این صرافی‌ها هم نمونه‌های خارجی دارند. کریپتو دات‌کام، بایننس و ده‌ها و صدها صرافی خارجی خوشنام و بدنام در دنیا وجود دارد که در گذشته خیلی بهتر می‌توانستیم از آنها استفاده کنیم، ولی هر روز که می‌گذرد، دسترسی کاربر ایرانی به صرافی خارجی محدودتر می‌شود. ما مجبوریم به صورت ماهانه از این صرافی به آن صرافی مهاجرت کنیم. در «دایرکت» و هر جای دیگر که به ما پیام می‌دهند اولین سؤال‌شان همین است: «ببخشید، شما از کدام صرافی استفاده می‌کنید؟» در همین ایونت هم هر کدام از دوستان که یکدیگر را می‌بینند، بعد از سلام و علیک، اولین سؤال‌شان از یکدیگر چنین است: «شما از کدام صرافی خارجی استفاده می‌کنید؟» چون بچه‌های کریپتو همگی دچار این مشکل شده‌اند.»
وی با اشاره به صرافی‌های رمزارزی داخلی و خارجی بیان کرد: «از یک‌سو به صرافی‌های خارجی دسترسی نداریم و از طرفی دغدغه احراز هویت مطرح می‌شود. از این طرف فیلتر و از آن سمت تحریم هستیم. ما نمی‌توانیم احراز هویت انجام دهیم. اسم بایننس را آوردند و داغ دلمان تازه شد. بچه‌های کریپتویی بایننس را دوست داشتند ولی الان اکثرشان به خاطر مشکل احراز هویت مجبور به خروج از بایننس شده‌اند. ما همه‌جا آواره هستیم؛ از این صرافی به آن صرافی. اکثر صرافی‌های خارجی امکانات کاملی دارند.»
مرادآبادی ادامه داد: «صرافی‌های داخلی و ایرانی باید یکسری ویژگی‌ها و core functionality را فراهم آورند تا من تریدر کریپتو بتوانم از آن برای ترید بهره ببرم. صحبت من در مورد خریدوفروش تتر نیست. الان کاربرد تمام صرافی‌های داخلی این شده که تتر بخریم و بفروشیم. خیلی از دست‌اندرکاران صرافی‌ها در این ایونت غرفه دارند و در سالن نیز نشسته‌اند. من همه‌جا در توئیت‌هایم اسم‌شان را «آقایان صرافی‌ها» می‌گذارم. «آقایان صرافی‌ها» اگر می‌خواهند که بخشی از کاربران‌شان تریدرهای کریپتو باشند، باید یکسری ویژگی و سرویس‌ها را فراهم آورند. اینها آپشن نیست. اینطور نیست که بگوییم «اگر این هم باشد خوب است»؛ نه، اینها «باید» هستند.»
مشکل استفاده از صرافی داخلی
او درباره مشکلات صرافی‌های داخلی گفت: «یکی از دغدغه‌های دائمی ما در صرافی‌های داخلی مربوط به واریز و برداشت است. واریزها باید سریع باشد. الان سقف واریز را 25 میلیون تومان گذاشته‌اند که خنده‌دار است. اینجا باید یقه رگولاتور را بگیریم که با چه طرز فکری این سقف 25 میلیون را گذاشته‌اند؟ این سقف واریز به درد هیچ‌کس نمی‌خورد. بهتر بود رک و راست می‌گفتند: «از صرافی‌ها استفاده نکنید». واریز و برداشت باید سریع باشد. تریدر همیشه دنبال سرعت است و زمان و تایم‌فریم و سرعت انجام کار برای تریدر اهمیت زیادی دارد. هزینه برداشت و حداقل برداشت نباید زیاد باشد. من چند وقت پیش با خوشحالی رفتم که یک سرویس جهانی را با کریپتو خریداری کنم. در «بلک‌فرایدی» یک محصول را می‌خواستم با کریپتو بخرم. در صرافی ایرانی که اکانت دارم وارد شدم. ترون خریدم تا برداشت بزنم و به حساب فروشنده محصول بفرستم. حداقل برداشت ترون در صرافی بیشتر از مقدار مورد نیاز من برای آن کار بود. رقم خرید من چندان هم کم نبود، ولی نمی‌دانم چرا حداقل برداشت را اینقدر سنگین گذاشته بودند.»
مرادآبادی درباره موضوع قبل ادامه داد: «همه ما می‌دانیم که «رابط کاربری» یک مسئله بسیار مهم است. ما می‌خواهیم ساعت‌ها پای هر پلتفرم کار کنیم، پس بسیار مهم است که در عین سادگی، حرفه‌ای باشند. ما نیاز به پشتیبانی آنلاین 24ساعته داریم. خیلی وقت‌ها 24ساعته ترید می‌کنیم و نباید به مشکل بخوریم. پشتیبانی آنلاین باید اثربخش باشد؛ نه‌اینکه یک نفر آنجا بنشیند که پلتفرم را از خودمان کمتر می‌شناسد. یکسری اپراتور در پشتیبانی می‌گذارند که خودش خبر ندارد آنجا چه می‌گذرد و ما باید طرز کار سیستم را برای او توضیح دهیم. امنیت تبدیل به یک دغدغه بسیار مهم شده است. دیتای مالی مردم در این صرافی‌هاست. من «مرادآبادی» اصلاً دوست ندارم اطلاعات خریدوفروش تراکنش‌های مالی خود را کف اینترنت ببینم. این یک تهدید بسیار بزرگ برای همه به شمار می‌رود. به نظرم در زمینه امنیت باید بسیار جدی کار کنند. عمق بازار و حجم آن یکی از دلایل اصلی است که خیلی از تریدرها به سمت صرافی ایرانی نمی‌آیند. آپشن‌ها و تنوع بازار مورد انتظار در صرافی‌های ایرانی فراهم نیست. اکثر تریدرها به دنبال «فیوچرز» هستند، ولی بسیاری از صرافی‌های ایرانی این قابلیت را ندارند و جدیداً یکی پس از دیگری در حال اضافه کردن این قابلیت هستند. سایت‌ها باید سبک باشند و راحت بالا بیایند. سرویس هم باید پایدار و بدون قطعی باشد. کار ما به قدر کافی اعصاب خردی دارد و اعصاب خردی‌های جانبی را نمی‌توانیم تحمل کنیم.»
او با اشاره به مارکت‌میکینگ صرافی‌ها گفت: «صرافی‌ها نباید مارکت را دستکاری کنند. ما می‌دانیم که صاحبان صرافی‌ها نقش «مارکت‌میکینگ» را نیز برای خود قائل‌اند، ولی امیدواریم تا حد امکان از دستکاری بپرهیزند و جوانمردانه بازی کنند. علاوه بر صرافی‌ها در کنار پلتفرم‌های معامله نیاز به یکسری ابزار و سرویس و پلتفرم تکمیلی داریم؛ مثلاً «دستیار ترید»، «پورتفولیومنیجمنت» و انواع سرویس‌های مکمل که می‌توانند به کمک بیایند. تمام اینها نمونه‌های خارجی دارند اما به همان دلایلی که از صرافی‌های خارجی نمی‌توانیم استفاده کنیم از اکثر اینها نیز بی‌بهره‌ایم یا سرویس‌های پولی به شمار می‌روند و قادر به پرداخت نیستیم یا احراز هویت می‌خواهند یا فیلتر هستند یا انواع و اقسام مشکلات دیگر را داریم. امیدواریم بچه‌های داخل ایران روی اینها هم کار کنند که البته می‌دانیم کار می‌کنند و همین حالا هم چند پلتفرم قوی و تمیز در حال فعالسازی است. اینها نیز بخشی از نیاز ما تریدرها در بازار کریپتو به شمار می‌رود و جا دارد روی آن بیشتر کار شود.»
مرادآبادی در جواب سؤالی درباره اینکه از کدام صرافی استفاده می‌کند گفت: «این سؤالی نیست که روی صحنه بتوان پاسخ داد؛ بعداً به شما می‌گویم؛ این سؤال، تبلیغی برای آن صرافی می‌شود که نمایندگانش همین الان در «دایرکت» ما را بیچاره کرده‌اند و دائم می‌گویند «برایمان تبلیغ انجام دهید»؛ و از فردا باید من ابزار تبلیغ آن صرافی شوم. الان صرافی‌های اندکی هستند که بدون احراز هویت می‌توان از آنها استفاده کرد. هر کدام از دوستان که از صرافی خارجی استفاده می‌کنند یا مجبورند استفاده کند، حتماً آی‌پی ثابت خارجی بگیرند و این نکته را الزاماً مد نظر داشته باشید. حتی اگر خود آن پلتفرم بگوید که با آی‌پی ایران و هویت ایرانی مشکلی ندارد، شما اعتماد نکنید. پلتفرمی که با هویت ایرانی مشکل ندارد، یک جای کارش می‌لنگد. با آی‌پی ایران وارد هیچ صرافی خارجی نشوید. فقط با آی‌پی ثابت خارجی بروید و با کارت ملی و پاسپورت ایرانی احراز هویت انجام ندهید.»
سؤال بعدی درباره این بود که چه کسی ترید کند و چه کسی هولد کند که مرادآبادی جواب داد: «حقیقتاً 99/99 درصد افراد برایشان مفید است که سرمایه‌گذار کریپتو باشند و نه تریدر. ترید داستان‌ها و چالش‌های زیادی دارد و برای 99/99 درصد افراد نیست. هیچ وقت در هیچ زمانی هیچ کس را به ترید تشویق نکرده‌ام. اگر علاقه دارید، دنبال ترید بروید ولی برای اکثر افراد بهتر است که سرمایه‌گذار باشند. هولد هم شرایط خاص خود را دارد. هرگز در سقف بازار هولد (Hold) نکنیم که بعداً فرو بریزد و سه چهار سال در بازار راکد بیفتیم.»