عکاس: علی‌اصغر میرزازاده
روز گذشته، ۳۰ مردادماه، نشست وزیر امور اقتصادی و دارایی با فعالان کسبوکارهای تجارت الکترونیک در محل ساختمان وزارت اقتصاد برگزار شد. در این نشست ۱۹ نفر از فعالان اکوسیستم اقتصاد دیجیتال با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران، معاون بانک و بیمه وزارت اقتصاد، رئیس‌کل بیمه مرکزی و معاون سازمان امور مالیاتی، در حضور سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی برگزار شد. خاندوزی در این نشست پس از شنیدن دغدغه فعالان این حوزه، بر لزوم به رسمیت شناختن دارایی‌های دیجیتال تأکید کرد.
دغدغه فعالان صنعت رمزارز
امین امینی، مدیرعامل شرکت والکس و عضو انجمن فین‌تک ایران مشکل «وضعیت فعلی کریپتو در ایران و نتایج رفتارهای محدودکننده گذشته مانند خبر بستن درگاه و مالیات و… و حال در این حوزه در ایران و خروج سرمایه و دیتا به پلتفرم‌های خارجی مانند bingx-coinex-mexc و ایجاد بازار زیرزمینی و غیرشفاف و همچنین از بین رفتن شفافیت و دیتا و نیز تجربه سایر کشورها در بحث محدودیت از نیجریه تا چین و همچنین سرمایه‌گذاری سایر کشورها در این حوزه و نحوه برخورد با این صنعت و فعالان چه در کشورهای اطراف ایران مانند ترکیه و دوبی تا آمریکا و دیگر کشورهای جهان و از بین رفتن این صنعت و فرصت در ایران و توجه به شرایط تحریمی ایران» است.
پیشنهاد سیاستی مدیرعامل والکس «تسریع روند قانون‌گذاری برخلاف روند ایجاد محدودیت، تعریف مشوق تا بتوان از این صنعت و اکوسیستم استفاده کرد و نیز اینکه تا قبل از قانون‌گذاری یک نهاد متولی شود تا محدودیت ایجاد نشود برای از بین بردن و همچنین استفاده از بخش خصوصی و دیتای آنها در تصمیم‌گیری‌ها و قانون‌گذاری» بود.
لزوم تغییر رویکرد رگولاتوری در حوزه رمزارز
عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران دیگر سخنران این نشست بود که توضیح مسئله و مشکل را «اقتصاد دیجیتال و رویکرد مدیریت ریسک» و پیشنهاد سیاستی را «تغییر رویکرد رگولاتوری و نیز توجه به رشد سکو به‌عنوان فرصت برای توسعه منابع انسانی و سهم بازار جهانی» عنوان کرد.
رگولاتوری صنعت لندتک و رمزارز
رضا قربانی، عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران در این جلسه از اهمیت به رسمیت شناختن حق مالکیت کسبوکارهای بخش خصوصی گفت. قربانی در جلسه دیدار فعالان اکوسیستم اقتصاد دیجیتال با وزیر اقتصاد همچنین از لزوم به رسمیت شناختن دارایی‌های دیجیتال در قوانین و مقررات کشور و تخصیص درصد مشخصی از تسهیلات خرد بانک‌ها به پلتفرم‌های لندتکی صحبت کرد.
رضا قربانی، بنیان‌گذار کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار در خصوص رگولاتوری گفت: «بحث رگولاتوری به اشتباه این‌طور برداشت شده که رگولاتور یعنی بگیر و ببند و محدودکردن؛ در حالی که رگولاتوری به معنای حرکت همگام حاکمیت با کسب‌و‌کارها و برداشتن موانع سر راه است. همچنین رگولاتور خط قرمزها را باید به طور شفاف مشخص کند.»
عضو هیئت‌مدیره سازمان نصر تهران با اشاره به بحث دارایی‌های دیجیتال تشریح کرد: «ششم شهریورماه سال ۹۸ در این سالن ما مسائلی را مطرح کردیم. در آن جلسه من بیان کردم که امروز، بحث‌مان از مدیریت دیجیتال دارایی باید به سوی مدیریت دارایی‌های دیجیتال برود. تقریباً از آن روز چهار سال می‌گذرد و زمانی که این صحبت را می‌کردیم صرافی‌های رمزارزی به اندازه امروز فراگیر نشده بودند.»
قربانی ادامه داد: «ایده سندباکس از آن جلسه بیرون آمد. پس از گذشت چهار سال ضمن احترام به تمام کسانی که برای این پروژه زحمت کشیدند، اعلام می‌کنم که پروژه سندباکس شکست خورده است. آن روز صرافی‌های رمزارزی با ایده سندباکس می‌توانستند رگوله شوند اما هیچ اتفاقی نیفتاد و اکنون دیگر امکان این کار از طریق سندباکس وجود ندارد.»
او گفت: «آن زمان گفتیم که به چیزی بالاتر از رمزارز؛ یعنی دارایی‌های دیجیتال فکر کنیم و دارایی‌های دیجیتال را در قوانین و مقررات کشور به رسمیت بشناسیم. اما این اتفاق نیفتاد و الان شاهد آن هستیم که افراد حتی در زمینه‌های مالیاتی زمانی که می‌خواهند تهمتی به کسب‌و‌کارها بزنند از واژه رمزارز استفاده می‌کنند.»
به گفته رضا قربانی، در شرایطی که هیچ قانون، آیین‌نامه و مقرراتی در کشور برای دارایی‌های دیجیتال نداریم، شاهدیم که هر کسی که در حوزه رمزارز فعالیت می‌کند گاهی تهدید می‌شود و کلمه فرار مالیاتی کنار اسمش می‌آید. حل این موضوع نیاز به اهتمام جدی دارد.
مسیر تنظیم‌گری سخت خواهد بود
خاندوزی پس از شنیدن دغدغه‌های فعالان کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال کشور گفت: «شما نمایندگانی پیشگام از نسلی از اقتصاد هستید که اتفاقاً دوران تاریکی را هم می‌گذراند و البته دوره‌ای بسیار مهم. اگر سختی‌هایی را متحمل می‌شوید که همتایان شما در کشورهای دیگر آنها را متحمل نمی‌شوند، این به دلیل پیشگام بودن شما در این زمینه است. هنگامی که به شکل کامل‌تری وارد دروازه‌های کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال شدیم، شیرینی آن برای آیندگان‌مان مرهون زحمات شما خواهد بود.»
خاندوزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «مسیر تنظیم‌گری همواره با سختی‌ها و نارضایتی‌ها همراه است و به دلیل اینکه فقط یک اتفاق در سطح بنگاهی خرد نیست و مستلزم یک تغییر در نظام نفع‌بری اقتصادی و سیاسی کشور است، حتماً بسیاری از گروه‌هایی که دهه‌ها در توزیع کالا و سلامت و غیره وجود داشتند در مقابل این نظام نفع‌بری واکنش نشان خواهند داد و مقاومت‌هایی خواهند کرد و مقررات و قواعد حمایتی برای خودشان در دولت و مجلس به وجود می‌آورند.»
او افزود: «اما مهم این است که سیاست‌گذار کشور، این چشم‌انداز را که به‌زودی خود را در شرایط کشور حاکم خواهد کرد، پذیرفته و باید وجه سیاست‌گذاری را تقویت کند. ما باید تا قبل از اینکه مجبور به پذیرش شرایط باشیم با تنظیم‌گری به‌موقع و به‌رسمیت شناختن تحولاتی که در حوزه اقتصاد دیجیتال رخ می‌دهد به سمت حوزه تنظیم‌گری برویم. سیاست‌گذار باید سرعت فعالیت خود را با اخذ تجارب از خود گروه‌های صنفی بالا ببرد.»
لزوم به رسمیت شناختن رمزدارایی و دارایی‌های دیجیتال
خاندوزی اشاره‌ای نیز به موقعیت رمزدارایی‌ها در کشور کرد و گفت: «ما در وزارت اقتصاد و دارایی در شش ماه اخیر معتقد بودیم بخشی از وظیفه ما در حوزه رمزدارایی‌ها این است که در این حوزه قاعده خود را جاری کنیم. اولاً باید رمزدارایی‌ها را به رسمیت شناخته و چگونگی خلق آنها را بشناسیم. پیش‌نویسی هم در این باره تدوین شد که البته بی‌ایراد نیست، اما نسبت به آن موضع منفعلانه‌ای که بسیاری از دستگاه‌ها داشتند اقدام رو به جلویی بود.»
