نگرانی نسبت به فریز شدن دارایی تتر کاربران ایرانی، یکی از نکاتی است که اخیرا توسط برخی از فعالان این حوزه مطرح می‌شود. از آنجا که بنیاد تتر اخیرا اعلام کرده از قوانین ایالات متحده پیروی می‌کند، با توجه به اینکه ایران نیز تحت تحریم‌های این کشور قرار دارد، نگرانی نسبت به بلوکه شدن دارایی تتر کاربران ایرانی به یک معضل تبدیل شده است. به منظور بررسی ریسک‌های استفاده از تتر و راه‌حل‌های آن، گفت‌وگویی با عباس آشتیانی، پژوهشگر حوزه بلاکچین و رمزارزها داشتیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
سابقه تتر
آشتیانی با بیان اینکه تتر استیبل‌کوینی است که معادل یک دلار بوده و این کار را به صورت متمرکز انجام داده است، توضیح داد: «تتر در ابتدای کار خود اعلام می‌کرد که به ازای هر یک کوین تتر ضرب شده، یک دلار وجود دارد و این موضوع را حسابرسان بازنشسته و افراد در چندین مرحله مورد بررسی قرار دادند. اما یک نکته مهم در مورد این استیبل‌کوین این است که تتر بعد از مدتی اعلام کرد الزاما پشتوانه هر یک تتر مینت شده، شاید یک دلار سپرده‌گذاری شده در حساب نخواهد بود. این اولین ریسکی است که با آن مواجه می‌شویم و به یک شرکت متمرکز خصوصی اکتفا می‌کنیم.»
او در ادامه خاطرنشان کرد: «نکته دیگر این است که در قرارداد هوشمند تتر مشخص شد که امکان فریز کردن در داخل کیف پول‌های نگهدارنده تتر وجود دارد. سومین مورد در خصوص ریسک‌های تتر این است که بلاکچین و فناوری آن، یک فناوری شفاف است و تتر روی بلاکچین‌های عمومی مینت می‌شود که قابلیت رصد جابجایی در آدرس‌های کیف پول مشخص را دارد. اگر زمانی ما بتوانیم تشخیص دهیم که یک آدرس کیف پول متعلق به چه شخص، آی‌پی یا موقعیت جغرافیایی باشد، امکان رنگی کردن یا برچسب زدن آدرس آن کیف پول و تمام تراکنش‌های قبلی و بعدی که به آن کیف پول واریز یا برداشت داشته باشند را هم داریم.»
ریسک‌های تتر برای کاربران ایرانی
این پژوهشگر حوزه بلاکچین و رمزارز در این مورد گفت: «در سال‌های گذشته ما شاهد سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در شرکت‌هایی مثل سایفرتریس، چین‌آنالیسیس، کریستال و شرکت‌های زیاد دیگری بودیم که خدمات شناسایی دارایی‌های دیجیتال و کیف پول‌ها را ارائه می‌کردند و این موضوع اخیرا شدت گرفته است. زمانی که همه این موارد را کنار هم می‌گذاریم، متوجه می‌شویم که اگر آدرس کیف پول ایرانی‌ها، اعم از کاربران یا کسب‌وکارها که حجم تراکنش بزرگتری دارند، توسط شرکت‌های به اصطلاح بلاکچین اسپات یا جاسوسان بلاکچین، شناسایی شود و برچسب بخورد، امکان فریز و بلوکه شدن را هم از لحاظ فنی به دنبال دارد؛ پس این ریسک وجود دارد که دارایی در کیف پول دارنده فریز شود. پس اگر دارایی قابلیت فریز شدن در کیف پول را داشته باشد، این اتفاق می‌افتد، اگر این قابلیت را نداشته باشد، پذیرنده آن هنگام سپرده‌گذاری و دریافت کردن، می‌تواند آن را بلوکه کند یا پذیرش آن را انجام ندهد و در نتیجه ارزش بین‌المللی دارایی‌های ما کم می‌شود.»
لزوم امنیت نگهداری اطلاعات کاربران
عباس آشتیانی در مورد ضرورت حفظ امنیت اطلاعات مالی کاربران عنوان کرد: «در ریسک سوم، نکته‌ای که وجود دارد این است که برای کاهش آن باید دو اقدام را انجام داد. یکی اینکه تلاش کنیم دارایی‌ها و کیف پول‌ها از نظر هویت کامل شناسایی نشود. امنیت نگهداری اطلاعات مالی مشتریان توسط پلتفرم‌ها در این موضوع بسیار حائز اهمیت است. اخیرا در هک کسب‌وکارهای بزرگ آنلاین ایران، چه در زمینه رمزارز و چه در موارد غیر از آن، به عنوان مثال، هک اخیر اسنپ فود، متوجه شدیم که اطلاعات کسب‌وکار و اطلاعات هویتی افراد می‌تواند در معرض خطر قرار بگیرد. در مورد صرافی‌ها اگر دقت لازم انجام نشود، به راحتی اطلاعات کیف پول و یا حتی آدرس کیف پول واریز یا برداشت اگر به کد ملی یا هویت یک فرد وصل شود، می‌تواند کار را برای برچسب خوردن راحت کند. اگر دارایی تتر باشد، احتمال فریز شدن آن در کیف پول در صورت اراده شرکت وجود دارد و اگر امکان فریز کردن وجود نداشته باشد، ممکن است ارزش بین‌المللی دارایی تحت‌الشعاع قرار بگیرد.»
او در ادامه یادآور شد: «لازم است اشاره شود که شرکت تتر اخیرا اعلام کرده کاملا تابع قوانین آمریکا است و احتمال این وجود دارد که در زمینه تحریم‌ها نیز از این قوانین پیروی کند. دومین کاری که برای کاهش ریسک فریز شدن دارایی باید انجام دهیم، این است که کسب‌وکارها و کاربران هم باید در تغییر آدرس کیف پول، عدم استفاده از کیف پول‌های تجمیعی، عدم اعلام آدرس کیف پول خود در پلتفرم‌های خارجی و غیره دقت کنند. خلاقیت خصوصا در لایه کسب‌وکارها مهم است که این ریسک را برای کاربران به حداقل برسانند و اقدامات لازم را روی کیف پول‌های خودشان انجام دهند.»
آشتیانی با اشاره به اینکه سومین نکته برای کاهش ریسک در این مورد این است که تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های استیبل‌کوین‌ها و رمزنگاری شده انجام شود، گفت: «تتر حجم گردش و معاملات بسیار بالایی در جهان و به تبع آن در ایران دارد. کاربران ایرانی باید با تنوع‌بخشی به سبد استیبل‌کوین‌های خود، ریسک‌ها را کاهش دهند. البته استیبل‌کوین‌های دیگر هم دارای ریسک هستند و مشکلات فلسفی در مورد آنها وجود دارد. مانند اتفاقی که برای استیبل‌کوین ترا افتاد و ارزش آن به صفر رسید ولی به هر حال به غیر از ریسک فنی استیبل‌کوین‌ها، تنوع‌بخشی به سبد این نوع دارایی می‌تواند راهکاری برای کاهش ریسک فریز شدن باشد.»
ارائه سایر استیبل‌کوین‌ها توسط صرافی‌ها
این پژوهشگر حوزه بلاکچین و رمزارزها در این مورد خاطرنشان کرد: «در مورد این موضوع که آیا صرافی‌ها به استفاده از سایر استیبل‌کوین‌ها تمایل دارند یا خیر، باید گفت که صرافی‌ها این فرصت را در اختیار کاربران خود قرار داده‌اند و ما مشاهده می‌کنیم که استیبل‌کوین‌هایی مانند دای و USDC یا بسیاری از استیبل‌کوین‌های دیگری هم در اختیار کاربران است، اما علاوه بر این که صرافی‌ها باید این امکان را چه در تبدیل تتر به سایر استیبل‌کوین‌ها و چه در تبدیل جفت ارزهایی مانند بیت‌کوین به سایر استیبل‌کوین‌ها در اختیار کاربران قرار دهند، با این حال ما شاهد این موضوع نیز هستیم که حجم بزرگی از کاربران همچنان به استفاده از تتر تمایل دارند.»
او در ادامه بیان کرد: «حتی اگر صرافی‌ها تمام اقدامات امنیتی را انجام و در اختیار کاربران قرار دهند، خود کاربر هم باید انتخاب کند که از کدام استیبل‌کوین یا جفت ارز استفاده کند و این موضوع به انتخاب خود کاربران برمی‌گردد. نکته دیگری که وجود دارد این است که تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های استیبل‌کوین‌ها و استفاده از انواع متنوع‌تری از آنها، اقدام محافظتی غیرعامل به شمار می‌رود، با وجود اینکه شاید تمام استیبل‌کوین‌ها ریسک‌های مرتبط با خود را داشته باشند. تنوع‌بخشی باعث می‌شود که ریسک سبدی از استیبل‌کوین‌ها کمتر از ریسک هر استیبل‌کوین به تنهایی باشد.»