کاوه مشتاق، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران در رویداد 9 ژانویه به مبحث توکن‌های جدید پرداخت و در ابتدای ارائه خود گفت: «ارائه من در مورد توکن‌های جدید است و اینکه به جز NFT و توکن‌های معمول و شناخته‌شده، چه توکن‌های جدیدی در بازار هستند. هر کدام از این توکن‌ها، یکسری فرصت‌های کسب‌وکاری جدید را شکل می‌دهند. من این اطلاعات را از EIPها (پروپوزال‌های بهبود شبکه اتریوم) برداشته‌ام. پروپوزال‌های زیادی برای اتریوم وجود دارد. وقتی آنها را مطالعه کنیم، می‌بینیم که بعضی‌هایشان فرصت‌ها و توکن‌های جالب توجهی به همراه دارند.»
تعریف توکن
مشتاق با اشاره به ماهیت توکن گفت: «ابتدا در این رابطه توضیح می‌دهیم که اصلاً توکن چیست؟ در واقع توکن قرارداد هوشمندی است که در یک «دفتر کل» ثبت می‌شود و در آنجا نوشته که چه کسی چقدر به چه کسی بدهکار است. مرعوب مفهوم «توکن» نشوید. اگر کسی گفت «توکن دارم» یا «توکن ساخته‌ام»، موضوع عجیبی نیست. در یک وب‌سایت با چند کلیک و طی 30 ثانیه می‌توانید یک توکن درست کنید. بیش از 30 ثانیه وقت نمی‌گیرد و اصلاً چیز عجیب و غریب و غیر قابل باوری نیست. یک برنامه‌نویس خیلی مبتدی می‌تواند توکن بسازد. «اوپن زپلین» کار را خیلی راحت کرده است. توکن‌ها یکسری استاندارد دارند برای اینکه بین جاهای مختلف قابل مبادله باشند؛ مثلاً در صرافی‌های گوناگون بتوان از آنها استفاده کرد. همان‌طور که گفتم، منظور من اشاره به روش برنامه‌نویسی نیست، بلکه فرصت‌های کسب‌وکاری توکن‌ها را می‌گویم. این یک قرارداد هوشمند است که من با همان «اوپن زپلین» طی 30 ثانیه نوشتم و یک توکن 85 میلیون سکه‌ای ساختم که برای رأی‌گیری در ایران قابل استفاده خواهد بود.»
او درباره مبحث EIPها بیان کرد: «بیایید ببینیم که EIPها چه هستند. اینها Etherium Improvement Proposal یا طرح‌های پیشنهادی برای بهبود اتریوم هستند. بخشی از این EIPها را به نام ERC می‌خوانند. پروپوزال‌های افراد در یک سایت قرار می‌گیرد تا مردم درباره‌اش نظر بدهند. حدود نصف این پروپوزال‌های قرارداد هوشمند که ارائه می‌شود، برای توکن‌های جدید است؛ مثلاً اسم ERC20 را زیاد شنیده‌اید که یکی از شبکه‌های ایجاد توکن‌های معمول اتریوم است و یکی از همین استانداردها به شمار می‌رود.»
معرفی توکن‌های جدید
مدیرعامل انجمن بلاکچین درباره توکن‌های مد نظر خود بیان کرد: «امروز راجع به پنج توکن صحبت می‌کنم: ERC3525 و SFT یا Semi-Fungible Token و ERC4626 که همان Volatile یا «خزانه‌های توکن‌سازی‌شده» است. «سولبوند توکن‌ها» (Soul-Bound) -با شماره 5190، توکن‌هایی هستند که به یک حساب می‌چسبند و از آن حساب غیرقابل انتقال خواهند بود. توکن 5570 یا همان ERC5570 یک نوع رسید دیجیتال به حساب می‌آید. توکن 6065 هم خیلی جالب است و توکن املاک اتریوم به شمار می‌رود. بیایید ابتدا راجع به توکن‌های پایه‌ای بگوییم که خیلی معروف هستند: ERC20، ERC721 و ERC1155. استاندارد ERC20 همان توکن‌های معمولی اتریوم را شامل می‌شود. مثلاً «تتر» که اکثر افراد از آن استفاده می‌کنند نوعی از ERC20 به شمار می‌رود. ERC721 یک نوع NFT به شمار می‌رود؛ از جنس همان NFTها که اینقدر هایپ ایجاد کرده است. این یک نوع از استاندارد به شمار می‌رود. استاندارد ERC1155 هم حالت مختلط دارد و اغلب برای بازی استفاده می‌شود. در اینجا مجموعه‌ای از NFT و توکن‌های همگن کنار هم هستند. مثلاً یک دشمن را شکست می‌دهید و به‌عنوان جایزه، همه آنها را با هم برمی‌دارید؛ یک بسته از توکن‌ها را برمی‌دارید.»
او همچنین ادامه داد: «حالا سراغ ERC3525 می‌آییم که یک توکن «شبه‌مثلی» یا Semi-Fungible است. یکسری دارایی‌ها را در دنیا داریم که کاملاً همگن هستند؛ مثلاً «طلا» و «آب» و یکسری دارایی‌ها کاملاً «غیرهمگن» یا «غیرمثلی» هستند. مثلاً تابلوهای نقاشی، ماشین‌های کلاسیک و… . برخی دارایی‌ها «شبه‌مثلی» هستند. مثلاً برگ درختان! هزاران مدل برگ داریم؛ از این مدل‌های خاص می‌توانیم به تعداد زیاد داشته باشیم. به اینها Semi-Fungible توکن می‌گوییم. در بعضی بیزینس‌ها مثلاً برای نقل‌وانتقال انرژی از چنین نوع توکن استفاده می‌شود. به نظرم بهترین کارکرد سخنرانی من همین است که بروید ببینید با توکنی که درست شده، چه کسب‌وکاری می‌توان راه انداخت.»
مشتاق با اشاره به توکن‌های استاندارد ERC4626 گفت: «ERC4626 توکن خزانه اشتراکی است. شما یک خزانه می‌سازید و یکسری توکن‌های ERC20 معمولی را داخلش می‌گذارید و در عوض یک توکن 4626 (چهل‌و‌شش، بیست‌و‌شش) می‌گیرید. این توکن 4626 هم خزانه را کنترل و هم رأی‌گیری می‌کند که «با پولی که الان در خزانه هست چکار باید بکنیم؟». پولی که در خزانه قرار می‌گیرد، نسبت به رأی‌هایی که بیاورد، در جاهای مختلف صنعت DeFi مورد استفاده قرار می‌گیرد و سود به دست می‌آورد. ما نیز در آن سود شریک هستیم. این یک قرارداد هوشمند پیچیده است که به صورت توکن درآمده است. این توکن بخصوص برای بازارهای دیفای خیلی جالب است، چون می‌توانند استخرهای اشتراکی خود را به صورت استانداردشده در قالب یک توکن درآورند.»
او در ادامه گفت: «ERC5192 هم توکن جالبی است. آیا کسی اینجا آن را بازی کرده؟ این یک بازی است که عده زیادی، در حد میلیون‌ها نفر می‌توانند همزمان به آن وصل شوند و بازی کنند. در این بازی به ازای هر یک حریف که شکست بدهی می‌توانی شمشیر یا اشیای او را برداری. بعضی از این اشیا که برمی‌داری فقط مختص خود تو می‌شوند و به روح تو پیوند می‌خورند؛ «سولبوند» (Soul-Bound) می‌شوند و دیگر نمی‌توانید آن را بفروشید و همیشه دست خودتان است. این بازی، ایده شکل‌گیری توکنی به نام SBT یا Soul-Bound Token شد که برای بازی به کار می‌رود. بعد از ایجاد توکن فهمیدند که کارایی‌های خیلی بیشتری دارد. چنین توکنی که به یک کلید خصوصی وصل شده و نمی‌تواند تکان بخورد، می‌تواند تاریخچه پزشکی شخص و افتخارات او یا امکان عضویتش در یک کلوب خاص را فراهم کند یا به مثابه هویت دیجیتال شخص به شمار می‌رود. برای این مقصود هویت دیجیتال اخیراً خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربردهای دیگری هم می‌توان برایش متصور بود.»
توکن ملک اتریوم
مشتاق با معرفی توکن‌های دیگر مطرح کرد: «توکن دیگر ERC5570 یا همان Digital Non-Fungible Token است که یک رسید دیجیتالی دریافت پول به شمار می‌رود. یعنی وقتی مقداری کریپتو به یک نفر می‌دهی، رسید آن را در قالب چنین توکنی در اختیار شما می‌گذارد. شما می‌توانید اجازه بدهید که بعضی‌ها اطلاعات این رسید را بخوانند و برخی نخوانند. توکن جالبی است و دقیقاً به یک رسید فروش می‌ماند؛ حتی در قراردادهای هوشمند هم می‌توان برای آزاد کردن بعضی دارایی‌ها از آن بهره برد. توکن‌هایی که تا الان گفتم همگی فاینال شده‌اند، ولی توکن دیگر به نام 6065 (شصت، شصت‌وپنج) وجود دارد که هنوز در کامیونیتی اتریوم در حال بررسی است. ERC6065 با عنوان توکن املاک اتریوم منتشر خواهد شد. خیلی از پروژه‌های ملکی منتظر هستند که این توکن بیرون بیاید تا کار خود را شروع کنند. این توکن، بستری دارد که ملکی را معرفی می‌کند و افراد می‌توانند از طریق آن اجاره ملک را بپردازند یا دریافت کنند یا یک قرارداد هَش‌شده (Hashed) را داخلش بگذارند که افراد بین خودشان امضا کنند. این توکن در حوزه ملک بسیار جالب است. پیشنهاد می‌کنم حتماً نگاهی به آن بیندازید.»
او همچنین ادامه داد: «چند توکن دیگر هم می‌توانند جالب توجه باشند. حتماً مروری بر آنها داشته باشید؛ مثلاً ERC223 توکن ساده‌شده ERC20 به شمار می‌رود؛ برای اینکه افراد مراقب باشند که توکن خود را به آدرس اشتباه نفرستند و توکن‌های خود را نسوزانند. مثلاً به آدرس قراردادهای هوشمند و آدرس‌هایی که اشتباه باشد نمی‌توان این توکن را فرستاد. 14519 (چهارده، پنج، نوزده) توکن اسِت‌های (asset) فیزیکی است. با توکن طلا اشتباه نگیرید. مثلاً اگر یک ماشین لباسشویی بخواهد هویت داشته باشد، این توکن، هویت همان ماشین لباسشویی به شمار می‌رود و برای اشیای فیزیکی نیز قابل استفاده خواهد بود.»
مشتاق در انتهای صحبت خود گفت: «ERC2981 یک NFT است که رویالیتی دارد و هر سری که فروخته شود به اولین فروشنده مبلغی می‌رسد. ERC5006 (پنجاه، صفر شش) برای rental است؛ یعنی یک NFT را می‌گیرید و می‌توانید به دیگران قرض بدهید. «6596» (شصت‌وپنج، نودوشش) توکن اسِت‌های فرهنگی و تاریخی است که عده‌ای می‌خواهند آن را به صورت جمعی بخرند و در یک موزه به نمایش بگذارند یا فایده آن را بین خودشان تقسیم کنند. بدین ترتیب، نفر بعدی هم که می‌خواهد بیزینس راه بیندازد، صرفاً دنبال صرافی زدن نباشد و دنبال بیزینس‌های دیگری غیر از صرافی برود.»