رویداد نهم ژانویه هر سال توسط کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار برگزار می‌شود. نوزدهم و بیستم دی‌ماه، این رویداد برای سومین سال متوالی به منظور گرد هم آمدن فعالان حوزه رمزارز و بلاکچین کشور برگزار خواهد شد. سهیل نیکزاد، مدیرعامل شرکت اوپکس و عضو هیئت مؤسس انجمن بلاکچین ایران، یکی از فعالان این حوزه است که به بهانه رویداد نهم ژانویه با او صحبت کرده‌ایم.
سهیل نیکزاد در مورد فعالیت‌هایی که در حال حاضر انجام می‌دهد می‌گوید: «بنیادی‌ترین کاری که اکنون در حال انجام‌دادن هستم در مجموعه کیوسک، وب 3، شرکت هلدینگ داده‌پردازان همراه ایرانیان است که از محصولات قبلی آن فکر می‌کنم بازار سیبچه و گیم استودیو تاد را بشناسید. این روزها در حال فعالیت در مجموعه کریپتویی که در آن وجود دارد، هستیم و سعی می‌کنیم کسب‌وکارهایی را در آن تعریف کنیم و زیرساخت‌هایی که داشته را به واسطه جذب سرمایه‌هایی که انجام شده و همچنان نیز در حال جذب است و به شکل زنجیره‌ای به ساختارسازی لازم دارد، توسعه دهیم. بنابراین این روزها مشغول ساختارسازی و جذب سرمایه آن مجموعه هستم.»
او درباره تلاش‌های خود در این زمینه توضیح می‌دهد: «یکی از تلاش‌های من این است که بتوانم یکسری کسب‌وکارهای ایرانی را برای رسیدن به بلوغ کمک کنم و با آنها همراه شوم تا به بازار جهانی راه پیدا کنند. این یکی از کارهایی است که من و دوستانم در حال انجام آن هستیم؛ زیرا دوستان در ارتباط گرفتن با بازار دنیا تجربیات جالبی داشتند و فکر کردیم راهی وجود دارد که استودیو وب 3 راه‌اندازی کنیم برای اینکه یکسری کسب‌وکار را در یک قسمتی از دوره بلوغ‌شان همراهی کنیم و از قِبل آن برای خود و آنها ارزش ایجاد کنیم.»
فرصت در کسب‌وکارهای بلاکچین وب 3
مدیرعامل شرکت اوپکس درباره فرصت‌هایی که در این بازار وجود دارد عنوان می‌کند: «هم فرصت وجود دارد، هم در حال ازدست‌رفتن است، هم آنچه وجود دارد خیلی ارزشمند است، هم هر لحظه کوتاهی خسارت و عدم نفع‌های زیادی به بار می‌آورد. دو موضوع وجود دارد؛ یکی اینکه اگر شما از بلاکچین در اکوسیستم بلاکچین درآمدی داشته باشید، دیفای پررشدترین حوزه این مجموعه است که می‌توانید به آن توجه داشته باشید. این حوزه در سال 2022 رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. در واقع هیچ حوزه‌ای در بلاکچین، حتی بیت‌کوین نیز به این میزان گران نشده؛ بنابراین وارد این حوزه شدن ارزشمند است، به‌خصوص به‌خاطر چالش‌های رگولاتوری که در ماه‌های اخیر به وجود آمده است.»
او در ادامه اضافه می‌کند: «بنابراین دیفای بحث داغ و ارزشمندی است؛ اما یک زمانی می‌خواهیم که به حوزه بومی‌سازی و اهلی‌سازی این فناوری کار داشته باشیم، در آن زمان تنوع و حجم بازارها اتفاقاً خیلی بیشتر است. برای مثال می‌توان وارد بازار لجستیک یا هوش مصنوعی شد؛ زیرا فناوری بلاکچین یک فناوری سازگار با آنهاست. بازار هوش مصنوعی، بازاری است که از بلاکچین به‌عنوان ابزاری برای بسته‌بندی ارزش‌ها و انتقال استفاده می‌شود و معمولاً بلاکچین و هوش مصنوعی نقطه‌ضعف‌های همدیگر را پوشش می‌دهند. در واقع بازارهای بسیار هیجانی و جذابی هستند که با دانش بلاکچین می‌توانیم وارد آنها شویم، مانند گیم فای که نام آن نیز به‌تازگی در حال شکل‌گرفتن است.»
خدمات بلاکچینی در ایران
سهیل نیکزاد در این باره بیان می‌کند: «اخیرا مزدکس یک اقدام جدی انجام داد، کریپتوها را از لیست حذف کرد، بعد از سال‌ها تلاش یک مجوز در سندباکس ثبت کرد و در حال حاضر با انجام هفت بیست‌‌وچهاری، توکن‌شده سهام بورسی را به فروش می‌رساند. شش سال گذشته یک پروژه و دارایی دیجیتالی بود که طلا را توکنایز کرده بود و نام آن ققنوس بود، در واقع حرکت ایرانی‌ها نسبت به تطابق با آن فناوری، با وجود این فضای بسته به موقع انجام شد. مگر در دنیا از کنسرسیومی مانند ققنوس، چند نمونه وجود دارد؟ در واقع در یک کشوری که تمام بانک‌های جدی، آنهایی که 80 یا 90 درصد تراکنش مالی داشتند در سال قبل از 2020، یک کنسرسیوم بلاکچین قابل توافق با استاندارد، به رغم همه دعواهایی که با رگولاتوری داشتیم، فعالیت کند که همچنان نیز در حال فعالیت کردن است. یا برای مثال کیف پول اتریومی با قابلیت ضرب ERC20 از چهار یا پنج سال گذشته در حال فعالیت است.»
مشکلات و ضعف اکوسیستم بلاکچین و رمزارز در ایران
مدیرعامل اوپکس با اشاره به اینکه نقطه ضعفی که وجود دارد این است که ما اصلاً سیکل تجارتی برای آن نتوانستیم تعریف کنیم، توضیح می‌دهد: «زیرا نهایت مصرف بازار خودمان تبادل پول به چند کشور ممنوعه بوده که باید استارتاپ‌های بلاکچینی را مورد هدف قرار دهند. به نظر من، تحریمی وجود ندارد بلکه بانک مرکزی است که ما را تحریم کرده است.»
او درباره ضعف‌های این اکوسیستم می‌گوید: «نیاز اول اکوسیستم این است که آموزش تجاری‌سازی و آموزش فرایندهای تجاری‌سازی را بیشتر یاد بگیریم. زیرا ما از نظر فناوری وضعیت مناسبی داریم و فرصت‌ها نیز زیاد هستند و تجاری‌سازی شاید در این فضا آمیخته‌ای از بیزینس و روانشناسی باشد؛ به این معنا که شما بدانید چگونه افرادی در آن لحظه به عنوان اجرایی، حکومتی، دولتی، خصوصی و رقبای دانشگاهی یا علمی را همسو کنید. در واقع این هنری است که ما باید آن را یاد بگیریم. در جایی که فرصت‌ها شدید است، افراد برای به دست آوردن آن از شانه یکدیگر بالا می‌روند. فکر می‌کنم که همه ما این فرایند تجاری‌سازی یا یک رابطه سالم تجاری را هرچه سریع‌تر بیاموزیم، بسیار خوب خواهد بود.»
سهیل نیکزاد در مورد مهم‌ترین ضعف اکوسیستم رمزارز و بلاکچین این‌گونه می‌گوید: «خودکم‌بینی و نداشتن اعتماد به نفس؛ در واقع ما خودمان را نمی‌شناسیم و برای خودمان احترام قائل نیستیم. این موضوع از شخص به شخص شروع می‌شود و سپس به استارتاپ‌هایمان می‌رسد و باعث به وجود آمدن اتفاقات بدی می‌شود. ساده‌ترین آن این است که فرصت‌ها از بین می‌روند، پس از آن شروع می‌کنید به اضافه کردن یک موارد تقلبی، سپس به جای اینکه رقابت در حوزه‌ای که می‌توانیم در آن ارزش بیافرینیم شکل بگیرد، جایش را رقابت در حوزه‌ای که هویت و ارزش ندارد خواهد گرفت و این موضوع بسیار مهم است.»
موضوعاتی که لازم است در رویداد ۹ ژانویه مطرح شود
نیکزاد در این باره می‌گوید: «این موضوع که در دنیا درباره چه موضوعاتی بیشتر وقت می‌گذارند حداقل از چند اتفاق اخیری که شنیده‌ام هزینه‌های خوبی به زیرساخت‌ها در حال حاضر اختصاص می‌یابد؛ به این معنا که ابزارهایی مانند کیف پول‌ها و ابزارهایی که برنامه‌نویسان شروع می‌کنند با آن کار کردن، در حال توسعه هستند و تطابقی در حال اتفاق افتادن است. در خط مقدم دعوای اقتصادی دنیا، دعوای خونینی وجود دارد، برای مثال همان چند قانون تندی که رگولاتور نشان داد. شاید از این بدتر نیز بتوانند به اذیت کردن کریپتوها ادامه دهند.»
سهیل نیکزاد با اشاره به اینکه دادن امنیت به افراد در دوره‌ای که هویت، دارایی، حق مالکیت و تصمیمات‌شان به عناوین مختلف زیر پا گذاشته می‌شود، از نظر من احساس و تجربه مطلوبی است، ادامه می‌دهد: «اگر در هسته کسب‌وکار قرار بگیرد می‌تواند درآمد خوبی داشته باشد مانند کسب‌وکارهایی که روی کیف پول‌های خاص و منحصربه‌فرد، مطابق با شرایط جدید مانور می‌دهند یا کسب‌وکارهایی که با راه‌حل‌های احراز هویت برای افراد بدون وابستگی به سیستم‌های سنترال مثل تلفن، چنین خدماتی ارائه می‌دهند. موضوعاتی که باعث می‌شود شما بیشتر خودتان باشید و من بودن‌تان را تقویت می‌کند، فکر می‌کنم موضوع رشد آتی جامعه کریپتو خواهد بود؛ به‌خصوص که به نظر من غیرمتمرکزها بی‌نظیرند. در واقع کل حوزه دیفای، حوزه جذابی است اما آنچه اکنون به آن دیفای می‌گوییم حوزه جذاب و تکان‌دهنده‌ای است و فکر می‌کنم آنها قابلیت آن را دارند که در سال‌های آینده بتوانند به چند کاربر کیس خوب تجاری‌شده بلاکچین را نشان دهند.»
او درباره موضوعات مورد مطالعه خود در این حوزه اظهار می‌کند: «من یک احساس دوشخصیتی دارم؛ در واقع یک غصه فناوری و یک غصه تجارت را دارا هستم. در یک جبهه با تمام دوستانم در حال تلاش هستیم افراد را متقاعد کنیم به جای اینکه پول‌هایشان را آتش بزنند آن را وارد این حوزه کنند و به هیچ عنوان سرمایه‌‌گذاری‌های عادی را نمی‌پذیریم، در واقع با کسانی کار داریم که علاقه دارند در فناوری سرمایه‌گذاری داشته باشند. این روزها سبد فناوری سوژه اصلی تجاری ذهن من است که گروهی از افراد ثروتمند را متقاعد کنم در این حوزه کمی سرمایه‌گذاری انجام دهند. در واقع این موضوع همان چیزی است که از نظر تجاری یا حقوقی، این روزها بسیار در حال سازمان دادن به آن هستم. از نظر فناوری دغدغه‌هایی دارم که متأسفانه برای کسی اهمیت ندارد. برای مثال من دغدغه کیف پول سخت‌افزاری برای کشور را دارم؛به نظر من هر کشوری در دنیا باید بعضی از صنایع را برای خود داشته باشد، ولو اینکه ضررده باشد، اما کسی برایش مهم نیست. دغدغه ماینینگ را نیز داشتم که در واقع قدرت آن را از هشت درصد قدرت ماینینگ دنیا به زیر سه درصد رساندند. زمانی که آن قانون تصویب شد که ماینینگ در ایران آزاد باشد چند ماه بعد از آن آماری منتشر شد که هشت و نیم درصد شبکه بیت‌کوین ریزش پیدا کرد.