سهراب ثامنی، مدیرعامل زربان، در رویداد ۹ ژانویه در استودیو راه‌کار، طی مصا‌حبه‌ای با میثم سلیمانی، سردبیر رسانه‌های دیجیتال راه‌کار، به فرصت‌های کسب سود در فضای بلاکچین و صرافی‌های غیرمتمرکز پرداخت.
فرصت‌های کسب درآمد در فضای اکوسیستم رمزارزی
ثامنی در جواب سوال اول که درباره فرصت‌های کسب درآمد غیر از ترید پرسیده شده بود گفت: «درحال‌حاضر در دنیا، گذاری از فضای سرویس‌ها و استارتاپ‌های متمرکز بلاکچین و خدمات رمزارز به غیرمتمرکز اتفاق افتاده است که به سبب همین گذار، وضعیت این سرویس‌ها روزبه‌روز بهتر می‌شود؛ مثلا به‌خاطر مکانیزم اثبات کار اتریوم هزینه‌ها بالا بود و حجم صرافی‌های غیرمتمرکز از کل حجم تبادل عدد کوچکی بود ولی به مرور با آمدن لایه دوها این امکان ایجاد شد که صرافی‌های غیرمتمرکز بتوانند هزینه‌های خود را کاهش دهند و با این هزینه‌های ثبت تراکنش پایین‌تر حجم معالات آن ها در رقابت با صرافی‌های متمرکز بیشتر شود که در نتیجه سرویس‌های بیشتری نیز ارائه داده‌اند؛ مثلا استیک کردن در پلتفرم‌های متعدد، تامین نقدینگی در استخرهای صرافی‌های غیرمتمرکز مانند وان‌اینچ، استفاده از پلتفرم‌های جمع‌آوری یا کشت سود، پلتفرم‌های اختیار موقعیت بدهی که به شما امکان می‌دهند از یک موقعتی سود ببرید».
چشم‌انداز صرافی‌های غیرمتمرکز
ثامنی در ادامه با اشاره به چشم‌انداز صرافی‌های غیرمتمرکز مطرح کرد: «بستگی به لایه زیرساختی این صرافی‌ها یعنی بلاکچین دارد. ثبت تراکنش بر روی بلاکچین هزینه دارد هر چقدر امنیت بلاکچین بالا باشد و هزینه آن کمتر، احتمال پیشرفت دکس‌ها بیشتر است. پیش‌بینی من با توجه به تحول تکنولوژی مانند چند شاخه شدن اتریوم این است که بسیاری از هزینه‌ها کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین در مقابل، صرافی‌های متمرکز با چالش‌های بسیاری از جمله رگولاتوری مواجه شده‌اند و خیلی از آن‌ها جمع شده‌اند؛ صرافی مانند FTX به‌دلیل عدم انعطاف‌پذیری و قابلیت اتکا شکسته شده اما دکس‌ها شاید ضعیف به نظر بیایند اما در برابر طوفان‌ها مقاوم هستند؛ زیرا آن‌ها نمی‌توانند توسط رگولاتور زیر سوال روند و زیرساخت محکمی دارند. مدلی که این صرافی‌ها دارند مشارکتی است و سرمایه‌گذاران را تشویق به سرمایه‌گذاری می‌کند. اتفاقات منفی که برای صرافی‌های متمرکز رخ می‌دهد نمی‌تواند برای صرافی‌های غیر متمرکز رخ دهد. تکنولوژی همیشه ثابت کرده است که کاربردی‌تر از شکل سنتی خواهد بود».
استفاده از استیبل‌کوین‌ها به جای پول فیات در بحث پرداخت
سوال بعدی درباره جایگزینی استیبل‌کوین و فیات پرسیده شد که ثامنی گفت: «درحال‌حاضر که ما داریم صحبت می‌کنیم دربعضی از بازارهای خاص این اتفاق افتاده است؛ مثلا در پرداخت‌های خرد کشوری مانند ایران که ارتباط قوی با بسیاری از کشورها ندارد. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در پرداخت هنوز هزینه ثبت تراکنش بلاکپینی نسبت به هزینه ثبت تراکنش رمیتنس بالا‌تر است و ممکن است که قابل رقابت نباشد. اگر روزی بتوانیم بلاکچین را با تمام مزایایی که دارد کم هزینه‌تر کنیم وارد رقابت با پرداخت‌ها خواهیم شد. کلیدی‌ترین نکته در این مبحث همان بحث هزینه‌هاست. احتمالا تحول بعدی که از آن رونمایی خواهد شد در ساده‌سازی والت‌ها خواهد بودو پیش‌بینی من این است که تا سال آینده هزینه‌های بلاکجین به نصف خواهد رسید و تا ۳ سال آینده از هزینه یک دهم امروز هم کمتر خواهد بود. الآن حجم معاملات یک صرافی متمرکز ۳ برابر یک صرافی غیرمتمرکز است ولی من فکر می‌کنم با کاهش هزینه‌های سیستم زیرساختی آن یعنی بلاکچین، خدمات دکس‌ها بسیار مورد استفاده قرار خواهد گرفت. خود ما سعی کردیم که محصولی را توسعه دهیم که نگاه به آینده و فضای غیرمتمرکز دارد و یک تکنولوژی زیرساختی را توسعه بدهیم که همه بتوانند از آن استفاده کنند و بسیاری می‌توانند استارتاپ خود را بر روی آن ایجاد کنند».
فرصت‌های کسب درآمد از اتریوم
مدیرعامل زربان در پاسخ به سوال کسب درآمد از پروژه اتریوم گفت: «از زمانی که سیستم اجماع اتریوم از سیستم اثبات کار به سیستم اثبات سهام تبدیل و بهبود مکانیزم اتریوم انجام شد، چند مدل درآمدی از اتریوم بدست آمد. اولین مورد استیکینگ است که یک مدل ضد تورمی ارائه داده و شما در ازای قفل دارایی خود از آن سود دریافت می‌کنید. همچنین به خاطر ارائه سرویس بهتر بر روی لایه دوم‌های اتریوم، شما این قابلیت را خواهید داشت که با انتقال دارایی میان لایه دوها با تامین استخرهای تقدینگی بین زنجیره‌ای، بتوانید سود خوبی کسب کنید؛ زیرا درحال‌حاضر انتقال مستقیم دارایی از یک زنجیره به زنجیره دیگر ممکن است تا ۱ هفته طول بکشد و شما به عنوان تامین‌کننده ظاهر شوید و با این کار ۱ هفته را به چند ثانیه کاهش دهید و در ازای ایجاد بلاک تا ۱۵ درصد دارایی سود دریافت کنید. علاوه‌بر این موارد با استفاده از سرویس‌هایی مثل مورفو می‌توانید با انتقال زمانی یا موقعیتی دارایی بین چند محصول مختلف کسب سود کنید.
افراد مناسب برای کسب درآمد از بلاکچین
ثامنی در جواب سوال آخر بیان کرد: «اگر کسی دانش کم اما سرمایه دلاری دارد می‌تواند در پلتفرمی مانند آوه آن را سپرده گذاری کند و اگر سرمایه کمتری دارد می‌تواند از کشت سود استفاده کند. افرادی که دانش بیشتری دارند و اهل ریسک بیشتری هم هستند می‌توانند تامین نقدینگی در استخرهای مانند یونی سوآپ انجام دهند و کسب سود کنند. کسانی هم که به دانش خود مسلط هستند و دارایی کمتری دارند می‌توانند از فلش‌بات‌ها استفاده کنند و از آربیتراژ بین دکس‌ها درآمد بدست آورند. کسی هم که دانش پیشرفته و پول دارد می‌تواند از استراتژی‌های پیچیده‌تر مانند بین زنجیره و وام ثانیه‌ای سود بگیرد».