رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
دیروز قیمت دلار در بازار آزاد از مرز ۷۰ هزار تومان گذشت. روز جمعه چهارم آبان در گزارشی نوشتیم که «آیا بستن درگاههای رمزارزی بازار ارز را کنترل میکند؟» دلار هنوز مرز ۶۸ هزار تومان را رد نکرده بود و حتی برخی در بانک مرکزی براین باور بودند که با کنترل درگاههای ورودی صرافیهای رمزارزی و محدود کردن واریز و برداشت توانستند که جلوی رشد قیمت ارز را بگیرند و به نوعی بگویند که نرخ ارز کنترل شد.
اما دیروز که قیمت دلار در بازار آزاد مرز ۷۰ هزار تومان را رد کرد به نظر میرسد مقامها در بانک مرکزی که دیگر نمیتوان به معاونت فناوریهای نوین اشاره کرد بلکه پای معاونت نظارت و معاونت ارزی نیز به این موضوع باز شده تصمیم گرفتند جلوی برداشت از حسابهای برخی از پرداختیاریها را بگیرند.
اما ماجرا چه بود؛ پلتفرم تبادل رمزارز نوبیتکس در بیانیهای که عصر امروز منتشر شد اعلام کرد: «بنا بر تصمیم بانک مرکزی، خدمات تسویه شرکتهای پرداختیاری با محدودیت مواجه شده است.» این اتفاق عملاً فرایند تسویه و برداشت نوبیتکس را نیز با اختلال مواجه کرد و بسیاری از کاربرانی که قصد داشتند بهصورت آنی پول از نوبیتکس برداشت کنند با مشکل مواجه شدند.
اما این اختلال چگونه رخداده است. بررسیهای راه پرداخت نشان میدهد، نوبیتکس برای انجام فرایند واریز و برداشت خود به طور عمده با دو پرداختیار جیبیت و تومن همکاری میکند. دو پرداختیاری که در حال حاضر عمده تراکنشهای پلتفرمهای رمزارزی را پشتیبانی میکنند که از جمله آنها میتوان به بیتپین و حتی رمزینکس نیز اشاره کرد.
به همین دلیل با اختلال مواجهشدن فرایندهای تسویه این دو پرداختیاری عملاً حجم عمده تراکنشها در این حوزه را تحتتأثیر قرار میدهد.
پس از پیگیریهای راه پرداخت مشخص دلیل عمده اختلال در فرایند برداشت مربوط به واریزهای شناسهدار است. ازآنجاییکه بانک مرکزی واریز شناسهدار را نیز محدود و از ۱۰۰ به ۲۵ میلیون تومان رسانده،مدعی است که دو پرداختیار جیبیت و تومن این دستورالعمل را اجرا نکردهاند و کماکان مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان را دریافت میکنند. این در حالی است که گفته می شود حتی اگر کاربری مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان را واریز کرده ۲۵ میلیون تومان آن برداشت و ۷۵ میلیون تومان به حساب کاربر بازگشت داده شده، این در حالی است که بانک مرکزی این بازگشت وجه را شناسایی نکرده و تنها مبلغ واریز را دیده است و همین موضوع باعث شده تا اجازه برداشت پرداختیاریها بسته شود.
این در حالی است که پرداختیاریهای جیبیت و تومن به پلتفرمهای دیگر از جمله اسنپ و سایر کسبوکارها نیز سرویسدهی میکنند و با بستهشدن برداشت آنها قطعاً در فرایند تسویهحساب سایر مشتریان خود علاوه بر رمزارزیها نیز با چالش مواجه میشود.
هرچند هنوز مشخص نیست که تسویه مشتریان در ساعات اداری معمول انجام شود یا خیر اما هنوز بانک مرکزی بهصورت کامل و شفاف مشخص نکرده این محدودیتها دقیقاً جلوی چه چیزی را تا کنون گرفته است. بانک مرکزی به نظر میرسد هنوز خود را موظف نمیداند توضیح دهد اقداماتش دقیقاً کدام نفع را به کسبوکار رسانده یا مردم عادی یا کاربران این پلتفرمها از آن سود بردهاند یا خیر.
به نظر میرسد بانک مرکزی در حال حاضر قصد دارد به بهانه بحران به هیچکس پاسخ ندهد و با ژست کنترل نرخ ارز به مسیر خود ادامه دهد. ایکاش بانک مرکزی خود را موظف میدانست که یک گزارش ارائه دهد که محدودیت واریز ۲۵ میلیون تومان جلوی چه چیزی را گرفته است. کاش توضیح میداد محدود کردن درگاهها دقیقا جلوی چه موضوعی را گرفته است. در چنین شرایطی تنها یک ضرب المثل به ذهن هر آدمی متبادر میشود که «ما بر سر شاخه نشستیم و بن میبریم»