رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
بر اساس مصوبه معاونت ارزی بانک مرکزی در روز چهارشنبه، واریز به حسابهای صرافیهای رمزارز کشور مسدود شد. طبق اطلاعات به دست آمده، یک جلسه صبح روز چهارشنبه با حضور دو کسبوکار رمزارزی و بدون حضور سایر فعالان صنفی انجام شده است. اما چهارشنبه شب نیز جلسهای بدون حضور فعالان بخش خصوصی برگزار شده که در این جلسه تصمیم به توقف واریز به حسابهای صرافیهای رمزارزی گرفته شده است. لازم است اشاره شود که این تصمیم در جلسه صبح روز چهارشنبه اعلام نشده بود.
به دنبال این تصمیم، درگاههای رمزارزی در این مسیر برای کاربران فعال است؛ اما پس از آنکه درخواست تسویه به سمت شاپرک ارسال میشود، سیکل تسویه از چهارشنبهشب از سوی شاپرک اعمال نشده و پولی بهحساب صرافیها واریز نشده است. بر اساس اطلاعات به دست آمده، محدودیت برداشت اعمال نشده است؛ اما در برخی بانکها به دلیل مشکلات فنی این محدودیت نیز اعمال شده است.
گفته میشود که این تصمیم معاونت ارزی بانک مرکزی برای کنترل التهابات بازار ارز اتخاذ شده است، اما به نظر بسیاری از فعالان این حوزه، خریدوفروش تتر تاثیر چندانی نمیتواند بر قیمت دلار داشته باشد. با نگاهی به حجم بازار تتر در برابر دلار، این موضوع مشخص است که دلار روی قیمت تتر تاثیر میگذارد و برعکس آن صادق نیست.
به دنبال تصمیم اتخاذ شده در این خصوص، گفتوگویی با مهدی فاطمیان رئیس انجمن فینتک و مدیرعامل زیبال، سامان بیرقی مدیرعامل اوام پی فینکس، و محمدجواد اسدپور مدیرعامل نیک پرداخت انجام شده که در ادامه گزارش آن را میخوانید.
هیچ تصمیمی بدون مشورت بخش خصوصی نباید اعمال شود
مهدی فاطمیان رئیس انجمن فینتک و مدیرعامل زیبال در گفتوگو با راه پرداخت بر این موضوع تأکید میکند، هر اقدامی که بناست بانک مرکزی انجام دهد باید با بخش خصوصی مشورت کند و بر این باور است که این موضوع تبدیل به عامل اصلی مشکل به وجود آمده است.
او در این باره میگوید: «مشکلی که از دید بانک مرکزی و نهاد ناظر بوده را میتوانستیم به شکلی مدیریت کنیم تا چند روز از التهابات بازار عبور کنیم و نتیجه آن را نیز با کسبوکارها بررسی کنیم، فضای تعاملی بین کسبوکار و رگولاتور میتوانست به مدیریت التهابات کمک کند.»
به گفته فاطمیان طبق تخمینی که اکنون وجود دارد بین حدود ۳ تا ۴ درصد از کل مبادلات بازار ارز از طریق تتر صورت میگیرد و چندان در قیمتگذاری بازار ارز تعیین کننده نیست. این در حالی است که عمده دسترسی به دلار از سوی بانک و سامانه نیما و شرکتهایی است که دلار در اختیار دارند و عملا صرافیهای رمزارزی توان تاثیرگذاری در بازار را نخواهند داشت.
رئیس انجمن فینتک در ادامه افزود: «هر اقدامی که پشت آن تعامل با بخش خصوصی نباشد تبدیل به چالش جدی خواهد شد. چرا که بخش خصوصی را اینگونه تصمیمات سورپرایز میکند و از ابعاد مختلف بهشدت آسیبزا خواهد بود و در نهایت چالش جدی و آسیب نهایی به بخش خصوصی و مصرفکننده نهایی وارد میشود و در نهایت این موضوع منجر به خروج سرمایه از کسبوکارهای داخلی میشود و بیاعتمادی به این پلتفرمها نیز روزبهروز بیشتر میشود. حالا هرچقدر این فضای تعامل بیشتر شود و دولت و حاکمیت تعامل با بخش خصوصی داشته باشد میتوان این موضوع را مدیریت کرد و نتایج مثبت از آن گرفت. طبیعتاً یکسری شاخصهای اقتصادی وجود دارد و یکسری بازیگر مهم و عمده دراینبین قرار دارد و اگر موضوعی قرار است تصمیمگیری شود در این جلسات جمعبندی کنند و سپس وارد فضای اجرا شوند. این هم یک همکاری ایجاد میکند و اعتماد به کسبوکارها ایجاد میشود و در نهایت این پیام ارسال میشود که کسبوکار با حاکمیت ایران تعامل دارد و قابلاعتماد است.»
فاطمیان در پایان با اشاره به راهکار موجود گفت: «اگر من طرف مشورت رگولاتور بودم، یکی از پیشنهاداتی که به رگولاتور میدادم این بود که بههرحال نیازمند یکسری اهرم برای مدیریت بازار است، پلتفرمهای رمزارزی نیز میتوانند در یک بازه موقت و نه دائمی بهعنوان اهرم در کنار بانک مرکزی قرار بگیرند و ورودی و خروجی را در یک بازه کوتاهمدت مدیریت شود. در این بازه کوتاه همه کسبوکارها میتوانستند در مسیر کمک به کنترل بازار محدودیتهای موقتی اعمال میکردند تا کسی خارج از چارچوب فعالیت نکند و اگر کسی قصد داشت که خارج از چارچوب این فضا فعالیت کند خیلی سریع شناسایی میشد و پس از این التهاب به حالت عادی باز میگشتیم. اینگونه نه دیگر فشاری به کسبوکار وارد میشد و کاربر نهایی نیز کمتر آسیب میدید.»
دلار بر تتر اثرگذار است نه بالعکس
سامان بیرقی مدیرعامل اوامپی فینکس در پاسخ به پیگیری های راه پرداخت در خصوص محدودیت واریزهای کاربران گفت: «از چهارشنبهشب واریز کاربران صورت میگیرد؛ اما به دلیل مسدودی واریز حسابهای صرافیها تسویه شاپرکی صورت نمیگیرد، اما محدودیت برداشت نیست و تاکنون به شکل موقت توانستیم برداشت کاربران بدون مشکل انجام شود هرچند که اکنون مشکل برداشت آن نیز وجود دارد چرا که واریز پول برای کاربران در سیکل پایا صورت میگیرد و نه آنی.»
به گفته بیرقی پیش از انجام و اجرای این تصمیم هیچ ابلاغ رسمی صورت نگرفت و خودمان از چهارشنبهشب متوجه شدیم چنین محدودیتی اعمال شده است.
بیرقی در ادامه افزود: «به نظر میرسد این اقدام بانک مرکزی در راستای مدیریت نرخ ارز بود چرا که احتمالاً این برداشت وجود داشته که مردم در دو روز تعطیلی پایان هفته اقدام به خریدوفروش بیشتر میکنند و به نحوی تلاش کرده جلوی این اقدام گرفته شود. اما هرچند ما توانستیم تسویه کاربران خود را انجام دهیم؛ اما برخی از صرافیها به دلیل عدم تسویه از سوی شاپرک با مشکل تسویه کاربران خود مواجه شدند.»
به گفته مدیرعامل اوامپی فینکس، اگر به ما از قبل اعلام می شد حداقل فروش تتر را متوقف میکردیم، این ناهماهنگی و ناهمسویی بهشدت ما را تحتفشار قرار داده است. این اقدام توسط معاونت ارزی بانک مرکزی انجام شده است؛ معاونتی که چیزی جز دلار و یورو را نمیشناسد و تنها با دریافت یک گزارش که قیمت تتر بر روی بازار مؤثر است با یک دستور ساده درگاهها بسته میشود.
بیرقی در صحبتهای خود اشاره کرد که اگر بانک مرکزی ما را وصله ناجور نداند و پلتفرمهای تبادل را گردن بگیرد همه این موارد راهکار دارد که بتوانند کنترل لازم را بر خریدوفروش داشته باشند. این مدل اقدامات باعث میشود فضا به سمت زیرزمینی شدن سوق پیدا کند.
او در پایان افزود: «واقعیت این نوسانات دلار است که بر روی تتر اثر میگذارد و نه بالعکس. شاید این اتفاق در روزهای تعطیل بهصورت محدود اثرگذار باشد؛ اما در کلیت ماجرا هیچ تأثیری ندارد.»
کسبوکارها بازیچه نیستند
محمدجواد اسدپور مدیرعامل نیک پرداخت نیز در واکنش به این اقدام معاونت ارزی بانک مرکزی گفت: «کسانی که این تصمیمات را اتخاذ میکنند، فراموش میکنند که پشت هر کسبوکاری چند خانواده نان میخورد. کسانی که این تصمیمات رو میگیرند توجه نمیکند که شرکت برای سرپا ماندن باید هزینههایش از جمله هزینه حقوق را پرداخت کند، اجارهها و قسطهای کارمندان یک شرکت را با خواهش و تمنا نمیتوان به تعویق انداخت. توجه نمیکنند شرکتها بهخاطر شرایط اقتصادی در چه شرایط شکنندهای هستند و بسیاری از شرکتها در شرایط فعلی حتی یک ماه نمیتوانند هزینههایشان را پرداخت کنند و عملاً ورشکسته میشوند.»
او در ادامه افزود: «کسبوکارها بازیچه نبستند، هر وقت دلمان خاست تعطیلیشان کنیم. مشتریان این کسبوکارها مردم عادی هستند که به واسطه محدودیتهای به وجود آمده، نمیتوان با آن تسویه کرد و هر کس هزاران گرفتاری دارد. راهکارهای دستوری برای کنترل بازار هیچگاه راهگشا نبوده؛ بجای اینکه به کسب کارهایی که در این شرایط سخت اقتصادی ماندهاند و خدمترسانی میکنند، امتیازهای تشویقی تعلق گیرد، کلاً صورتمسئله را از بیخوبن پاک میکنیم و وجودشان را منکر میشویم. یادمان باشد یا باید کلاً اقتصاد دیجیتال را منکر شویم و ممنوعه کنیم، یا با بد و خوبش بسازیم و اجازه رشد به شرکتها را بدهیم.»
اسدپور در ادامه با اشاره به نسنجیده بودن رفتار بانک مرکزی گفت: «این رفتارهای نسنجیده جز اینکه دلودماغ کارکردن را از آدمها میگیرد و کلافه و خسته و ناامیدشان میکند چه حاصل دیگری میتواند داشته باشد. با این کارها معاملات به سمت زیر زمینی شدن سوق پیدا میکند. کلاهبرداریها زیاد میشود و انگیزه ادامه کار از آنهایی که تلاش کردهاند سالم کار کنند، گرفته میشود. چطور با این تصمیمات عجولانه انتظار دارند شرکتهای نوآور و دانشبنیان همچنان پایکار بمانند و تلاش کنند. چطور از شرکتی که از یک روز دیگر خودش هم خبر ندارد که چه تصمیمی قرار است برایش بگیرند نمیتوانان انتظار داشت با تمام قوا بجنگد و راه را برای پیشرفت مملکت هموار کند. چطور انتظار دارند نیروهای نخبه شرکتها احساس عدم امنیت شغلی نکنند و به سمت مهاجرت روانه نشوند.»
او در پایان تأکید کرد: «این راهش نیست که یکشبه تصمیم بگیریم و بدون درنظرگرفتن کمترین منافع کسبوکاری و بدون هیچ اطلاعرسانی قبلی آن را اجرا کنیم و هم مردم را گرفتار تبعات تصمیمان کنیم و هم کسبوکارها.»