رسانه رمزارز (ضمیمه هفته‌نامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخش‌ترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
در نگاه اول شاید تلاقی صنعت بلاکچین و لجستیک محسوس نباشد، اما بلاکچین، با ایجاد یک دفترکل توزیع‌شده و غیرقابل تغییر، می‌تواند اعتماد و شفافیت را در صنایع مختلف ازجمله لجستیک به ارمغان آورد. در آستانه رویداد نوآوران لجستیک ایران که به همت کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار در ۱۷ مهرماه در باشگاه آجودانیه برگزار می‌شود، گزارشی از کاربرد بلاکچین در صنعت حمل‌ونقل و لجستیک فراهم کرده‌ایم. در این گزارش یک شرکت آمریکایی فعال در حوزه لجستیک به نام Disk از تجربه‌اش گفته است. طبق تجربه این شرکت، مهم‌ترین نقطه تلاقی این دو صنعت در بحث زنجیره تأمین است و این تلاقی تحولات شگرفی در زنجیره تأمین ایجاد کرده است.
گزارش این شرکت با یک طرح مسئله آغاز می‌شود: «آیا می‌دانستید می‌توان ۳۰ درصد از هزینه‌های لجستیک را با ارائه یک راه‌حل در زنجیره تأمین برای شفافیت بهتر در زنجیره‌های تأمین چندسطحی و انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین کاهش داد؟» و در ادامه به تشریح این راه‌حل می‌پردازد.
تعریف بلاکچین از نگاه لجستیک
بلاکچین یک فناوری دفترکل دیجیتال غیرمتمرکز است. این فناوری امکان ذخیره داده‌ها در چندین رایانه را فراهم می‌کند و این تنظیم مانع از کنترل کل سیستم توسط یک نهاد واحد می‌شود. هر شرکت‌کننده در یک شبکه بلاکچین به همان اطلاعات دسترسی دارد و اعتماد بین کاربران را ارتقا می‌دهد.
بلاکچین تراکنش‌ها را به‌صورت ایمن ثبت می‌کند. هر تراکنش در بلوک‌ها گروه‌بندی می‌شود. سپس این بلوک‌ها به ترتیب زمانی با هم پیوند می‌یابند. این فرایند زنجیره‌ای از سوابق ایجاد می‌کند و از این رو نام «بلاکچین» را دریافت می‌کند.
بسیاری از صنایع از پلتفرم‌های بلاکچین برای اهداف مختلف استفاده می‌کنند. لجستیک یکی از حوزه‌هایی است که بلاکچین در آن نویدبخش است. شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از این فناوری، محموله‌ها را در زمان واقعی ردیابی کنند. آنها می‌توانند هر مرحله از فرایند را از تولید تا تحویل مشاهده کنند.
برای مثال، والمارت از بلاکچین برای ردیابی محصولات غذایی در زنجیره تأمینش استفاده می‌کند که به آنها امکان می‌دهد در صورت اعلام فراخوان، منابع آلودگی را به‌سرعت شناسایی کنند. این شرکت می‌تواند اقلام آسیب‌دیده را در چند ثانیه به جای چند روز پیدا کند.
نقش بلاکچین در لجستیک
بلاکچین ردیابی را در صنعت لجستیک بهبود می‌بخشد و این امکان را برای ردیابی در زمان واقعی محصولات در زنجیره‌های تأمین جهانی فراهم می‌کند. هر تراکنش در یک دفترکل ایمن ثبت می‌شود و این دفترکل برای همه شرکای زنجیره تأمین قابل دسترسی است؛ در نتیجه، هر مرحله از سفر قابل مشاهده است و مشتریان می‌توانند در هر زمانی ببینند که محصولاتشان کجاست.
برای مثال، هنگامی که یک محصول از تأمین‌کننده به خرده‌فروش منتقل می‌شود، بلاکچین هر حرکتی را ثبت می‌کند. این شفافیت به کاهش کلاهبرداری و خطاها کمک می‌کند و مدیران زنجیره تأمین می‌توانند به‌سرعت مشکلات را شناسایی کرده و قبل از تشدید، آنها را برطرف کنند.
مزایای استفاده از بلاکچین در لجستیک
- شفافیت: بلاکچین یک رکورد شفاف و تغییرناپذیر از سفرهای محصولات ارائه می‌دهد که هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده می‌توانند از آن سود ببرند.
- افزایش سرعت و کاهش هزینه: بلاکچین به‌طور قابل توجهی فرایندهای زنجیره تأمین را سرعت می‌بخشد. سیستم‌های سنتی اغلب شامل چندین واسطه‌اند که منجر به تأخیر می‌شوند. با بلاکچین، تراکنش‌ها مستقیم بین طرفین رخ می‌دهند که باعث می‌شود زمان لازم برای پردازش سفارش‌ها و محموله‌ها کاهش یابد. کاهش هزینه یکی دیگر از مزایای اصلی است. با حذف واسطه‌ها، شرکت‌ها در هزینه‌های مرتبط با آنها صرفه‌جویی می‌کنند. Accenture با مطالعه‌ای در سال 2020 دریافت که بلاکچین می‌تواند هزینه‌های زنجیره تأمین را تا 30 درصد کاهش دهد. این صرفه‌جویی از بهبود کارایی و کاهش خطاها در مستندات حاصل می‌شود.
- جلوگیری از کلاهبرداری: در بلاکچین هر تراکنشی به‌صورت ایمن ثبت می‌شود و نمی‌توان آن را تغییر داد یا حذف کرد که باعث می‌شود هیچ کسی نتواند بدون تشخیص داده‌ها را دستکاری کند.
- زنجیره تأمین پایدار: پیاده‌سازی بلاکچین می‌تواند به یک زنجیره تأمین پایدارتر کمک کند. توانایی ردیابی دقیق محصولات، ضایعات را کاهش می‌دهد و شرکت‌ها می‌توانند ناکارآمدی‌ها را در فرایندهای خود راحت‌تر شناسایی کنند.
- کاهش خطاها: بلاکچین همچنین خطاها و سوءتفاهم‌ها را در لجستیک به حداقل می‌رساند. سیستم‌های سنتی اغلب به ورودی‌های دستی مستعد اشتباه متکی‌اند. این نبود دقت می‌تواند به گم شدن محموله‌ها یا سطوح نادرست موجودی منجر شود.
- محافظت از مالکیت معنوی: بلاکچین همچنین نقش مهمی در محافظت از مالکیت معنوی (IP) ایفا می‌کند. با سوابق تأییدشده در بلاکچین، سازندگان می‌توانند مالکیت اثر خود را به‌راحتی اثبات کنند. این مالکیت می‌تواند یک اختراع، علامت تجاری یا حق چاپ باشد، بلاکچین یک روش امن برای مستندسازی ارائه می‌دهد.
آینده بلاکچین در لجستیک
بازار بلاکچین در لجستیک به‌سرعت در حال گسترش است. در سال 2021، ارزش جهانی بلاکچین در بازار زنجیره تأمین تقریباً سه میلیارد دلار بود و تا سال 2026 به حدود 9 میلیارد دلار می‌رسد. این رشد نشان‌دهنده افزایش علاقه شرکت‌هایی است که به دنبال ساده‌سازی عملیاتشان هستند. کسب‌وکارها تشخیص می‌دهند که انقلاب مدیریت زنجیره تأمین می‌تواند منجر به صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه‌ها و کارایی شود.
نرخ پذیرش نیز در حال افزایش است. بسیاری از شرکت‌ها اکنون برای افزایش شفافیت و ردیابی راهکارهای بلاکچین را بررسی می‌کنند. شرکت‌هایی مانند IBM و Maersk قبلاً سیستم‌های بلاکچین را پیاده‌سازی کرده‌اند. این ابتکارات نشان می‌دهد این صنعت این فناوری را چقدر جدی می‌گیرد.
بلاکچین این ظرفیت را دارد که به یک استاندارد در مدیریت زنجیره تأمین جهانی تبدیل شود. با پذیرش بیشتر این فناوری توسط شرکت‌ها، پروتکل‌های استاندارد ممکن است ظاهر شوند. این پروتکل‌ها تضمین می‌کنند که سیستم‌های مختلف به طور مؤثر با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
در سال 2020، فروم اقتصادی جهانی گزارشی در حمایت از بلاکچین به‌عنوان یک راه‌حل برای چالش‌های زنجیره تأمین منتشر کرد. این گزارش بر نحوه کاهش کلاهبرداری و خطاها از طریق شفافیت و بر اهمیت تحول زنجیره تأمین برای موفقیت آینده تأکید کرد.
تجربه‌های واقعی
چندین شرکت شروع به استفاده از بلاکچین برای افزایش امنیت در لجستیک کرده‌اند. IBM و Maersk برای ایجاد TradeLens، یک پلتفرم بلاکچین برای تجارت جهانی، همکاری کرده‌اند. این پلتفرم با اجازه دادن به همه طرفین برای دسترسی امن به اطلاعات یکسان، دید را بهبود می‌بخشد و کلاهبرداری را کاهش می‌دهد.
مثال دیگر Everledger است که الماس‌ها را در بلاکچین ردیابی می‌کند. این شرکت منشأ و مالکیت هر الماس را تأیید کرده و تضمین می‌کند که آنها بدون درگیری و اصیل‌اند.
مثال دیگر استفاده DHL از بلاکچین برای اسناد حمل‌ونقل است. این رویکرد فرایندها را ساده‌سازی کرده و خطاهای کاغذی را کاهش می‌دهد و کارایی کلی را در زنجیره تأمین افزایش می‌دهد.
اینها نشان می‌دهند که شرکت‌ها چگونه از مزایای پذیرش فناوری بلاکچین بهره‌مند می‌شوند. شفافیت تقویت‌شده منجر به اعتماد بیشتر بین شرکا و مشتریان می‌شود.
لینک کوتاه: https://ramzarzmedia.com/eh00