رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
با توسعه و گسترش فناوری بلاکچین و توکن در سراسر جهان، بسیاری از کسبوکارها و صنایع به فکر ورود به این حوزه و استفاده از ظرفیتهای آن افتادهاند. اولین اجلاس دایا بهمنظور آشنایی صنایع مختلف با فناوری بلاکچین و توکن برگزار شد و در آن تعداد زیادی از متخصصان این حوزه به گفتوگو و ارائه تحلیل پرداختند. یکی از متخصصانی که در این اجلاس حضور داشت، سید ولیاله فاطمی اردکانی، بنیانگذار توسن و ققنوس بود که در گفتوگو با رسانه رمزارز، به بررسی تفاوت توکن با اوراق بهادار و همچنین استفاده از ظرفیتهای این حوزه در صنایع مختلف پرداخت.
تفاوت توکن با اوراق بهادار
فاطمی در ابتدا درباره اوراق بهادار توضیح داد: «ما در بازار سرمایه، سالهای زیادی است که از اوراق بهادار استفاده میکنیم. همه قوانین و زیرساختهای ما در بازار سرمایه براساس اوراق بهادار شکل گرفته است. با این حال، در فضای بازار سرمایه نقش حاکمیت بسیار پررنگ است و همه دستورالعملها را باید نماینده حاکمیت در سلسلهمراتب خودش بررسی و تصویب کند. این موضوع بهنحوی نقطه اطمینانبخش و اعتمادساز است.»
او درباره منبع اعتماد بودن حاکمیت گفت: «افراد نسل جدید، بهویژه نسل زد، تمایل ندارند کسی بهطور مداوم مراقب آنها باشد. این نسل نمیپذیرد که هیچکس به فرد دیگر اعتماد نکند و تنها حاکمیت منبع اعتماد باشد. برای همین هم اعضای این نسل تمایل دارند بیشتر در این فضای مستقیم یا بهصورت متناظر کار کنند.»
بنیانگذار توسن و ققنوس درباره ویژگیهای توکن بیان کرد: «زمانی که فضای توکن به میان میآید؛ یعنی اوراق وارد فناوری بلاکچین میشوند، امکانی فراهم میشود که بدون نیاز به نهاد ناظر و اعتمادساز شخص سوم، دو نفر به هم اعتماد کنند و تبادلی را انجام دهند. این موضوع باعث میشود که خلاقیت، نوآوری و تمام علایق نسل جدید در فضای سرمایهگذاری، شکوفا شود و مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل ما میبینیم که توکن چه در فضای سرمایهگذاری و چه در فضای گیمیفای، بهصورت نمایی در حال رشد است و با اینکه سالهای زیادی از عمر توکن نگذشته و برخی جاها شاید حاکمیت تصویر شفافی از آن ارائه نداده باشد، اکنون میبینیم که جریان سرمایه بهراحتی به سمت توکن در حال حرکت است و به آن اعتماد وجود دارد.»
او در ادامه خاطرنشان کرد: «نقطه تمایز اینجاست که توکن بیشتر ابزاری است که در فضای اجتماعی بهسرعت در حال رشد است و نهاد سومی بهعنوان ناظر همیشگی برای آن وجود ندارد؛ ناظری که مدام ترمز آن را بکشد. در این حوزه، این وظیفه به عهده خود افراد است که مطالعه داشته باشند و با آگاهی تصمیم بگیرند. وقتی من بدانم خودم مسئولم، میتوانم روشهای بهتری هم برای مدیریت ریسک داشته باشم.»
چرا توکنها به اندازه اوراق بهادار رشد نکردهاند؟
او درباره دلیل رشد نکردن توکنها به اندازه اوراق بهادار گفت: «اوراق بهادار، برای مثال روی سهام شرکتها یا حتی داراییها منتشر میشود. این اوراق میتوانند در طول زمان افزونه شوند. برای اوراق بهادار محدودیت وجود ندارد، اما در فضای توکن، عملاً محدودیت است که به آن ارزش میدهد. به همین دلیل در فضای توکن ما شاهد شکل گرفتن رقابت برای دستیابی به منابع محدود هستیم. برای مثال، تعداد بیتکوینهایی که قرار است منتشر شود مشخص است و مانند پول نیست که بانک مرکزی هرچقدر که تمایل دارد چاپ کند.»
فاطمی با اشاره به اینکه در فضای توکن، تعداد از ابتدا مشخص است و به اندازه آن بازارسازی میشود و پس از مدتی کمیابی رخ میدهد، خاطرنشان کرد: «این بهکارگیری و کمیابی حتی میتواند بهعنوان جبران تورم عمل کند. با توجه به اینکه بلاکچین به ما کمک میکند با استفاده از قراردادهای هوشمند همه معاملات را در لحظه تسویه و هویت و مالکیت را بررسی کنیم، صنایع بهتدریج در حال استفاده بیشتر از توکن هستند. گواهیها و ابزارهای متمرکز همیشه موضوعات حلنشدهای دارند، اما در فضای توکن زمانی که یک معامله انجام شد، پس از تسویه همهچیز تمام میشود؛ در این وضعیت، مالکیت محرز است، هویت مشخص است و انتقال و تسویه درلحظه انجام شده است؛ بنابراین جایی برای انکار وجود ندارد. اگر برگشتی هم قرار باشد صورت بگیرد، با توافق انجام میشود.»
او ادامه داد: «این قابلیت قرارداد هوشمند نسبت به قراردادهای سنتی و اجرای فضای هوشمند، برای صنایعی که قصد دارند برخی از معاملات و مبادلات خود را آنلاین کنند، بسیار مناسب است. امروزه بخش قابلتوجهی از چرخه لجستیک در دنیا در حال ورود به فضای توکن و بلاکچین است؛ زیرا اطلاعات در نقاط زیادی بهصورت شفاف و انحصاری وجود دارد.»
بنیانگذار توسن و ققنوس درباره دادهها در بلاکچین اظهار کرد: «اطلاعات در پایگاههای داده متفاوت، دقیقاً بهصورت یکسان وجود دارد، در صورتی که در دسترسیهای متمرکز، اطلاعاتی که در چین هست با اطلاعاتی که در سیستم حملونقل دبی وجود دارد، متفاوت است و همیشه نیاز به بررسی وجود دارد، اما در فضای بلاکچین همه اطلاعات یکساناند. به کمک قرارداد هوشمند میتوان معاملات را دقیق، شفاف و درلحظه انجام داد. این تمایزهای فناوری بلاکچین باعث میشود بسیاری از صنایع ما تمایل پیدا کنند که برخی معاملات خود را در این بستر انجام دهند.»
مزایای بلاکچین و توکن برای صنایع
او در پاسخ به این سؤال که فناوری بلاکچین و توکن چه مزایایی برای صنایع دارد، عنوان کرد: «یکی از نیازهای جدی اقتصاد ما در حال حاضر این است که بتوانیم منابع خرد را به یک جریان اثرگذار برای یک حرکت اقتصادی بزرگ تبدیل کنیم. یکی از ویژگیهای توکن این است که در آن اجزای بسیار کوچک میتوانند به یک قدرت بزرگ اقتصادی تبدیل شوند.»
فاطمی ادامه داد: «برای مثال، بسیاری از پروژههای بزرگ در حال فروش واحدهای مسکن بهصورت متری هستند، اما از آنجا که مالکیت این واحد محرز نمیشود، ممکن است یک متر به چندین نفر فروخته شود. همچنین در فضای عادی تبدیل یک دارایی ناهمگون به یک جزء کوچک تقریباً غیرممکن است.»
او درباره سرمایهگذاری خرد در فضای توکن توضیح داد: «ما در فضای توکن این امکان را داریم که یک پروژه را به چهار یا پنج رقم تبدیل کنیم و همه اینها به یک کار بزرگ تبدیل شود که در حرکت اقتصادی شکل میگیرد. سرمایهگذاری خرد در فضای توکن بسیار سادهتر است و بسیاری از پیچیدگیهای مربوط به فضای اوراق معمولی را ندارد.»
بنیانگذار توسن و ققنوس در پایان خاطرنشان کرد: «سرمایهگذاریهایی که قرار است برای منابع خرد شکل بگیرد، میتواند با این فناوری بهراحتی انجام شود. از طرفی زمانی که شما قصد دارید رصد کالا راهاندازی کنید و در یک شبکه بینالمللی گستردهتر و فراتر از یک جغرافیا و سیستم رگولاتوری یک کشور کار کنید، بهترین راه این است که از فناوری توکن استفاده کنید.»