رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
اکوسیستم رمزارز کشور ما در سالهای اخیر با چالشهای زیادی همراه بوده و چون این حوزه در ایران قانونگذاری نشده، کسبوکارهای مربوط به حوزه رمزارزها تاکنون در فضایی خاکستری به فعالیت خود ادامه دادهاند. اکنون با برگزیده شدن مسعود پزشکیان بهعنوان چهاردهمین رئیسجمهور ایران، باید دید دولت او چه رویکردی در قبال حوزه بلاکچین و رمزارزها در پیش خواهد گرفت و آیا عرصه را برای آنها تنگتر خواهد کرد یا شاهد گشایشهایی خواهیم بود.
رسانه «رمزارز» در گفتوگو با نوزده نفر از مدیران و فعالان حوزه رمزارزها، مطالبات آنها را از رئیسجمهور جدید جویا شده است. در ادامه، مطالبات امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس؛ امیرحسین مردانی، مدیرعامل بیتپین؛ احسان مطلبی، مدیرعامل سرمایکس؛ ابراهیم مقدم، مدیرعامل پول نو؛ سامان بیرقی، مدیرعامل اوامپیفینکس؛ سید مهدی نبوی، وکیل دادگستری؛ سهراب ثامنی، مدیرعامل زربان؛ احسان قاضیزاده، مدیرعامل بیتمکس؛ امید امینزاده، معاون عملیات آبانتتر؛ محمد یعقوبی، مدیرعامل یوبیتکس؛ بردیا احمدنیا، همبنیانگذار والکس؛ سروش حسینزاده، نایبرئیس کمیسیون رمزارز انجمن فینتک و مدیرعامل نیپوتو؛ احمد وطنی، مدیرعامل ونسی؛ صالح خواجهدلویی، مدیرعامل هیتوبیت؛ امیرعباس امامی، مدیرعامل نئوزرین؛ حمیدرضا طهماسبی، مدیرعامل شرکت مشاوره تنظیمگری پنتا؛ علیرضا رادمنش، مدیرعامل رمزینکس؛ افشین آشوری، فعال حوزه استخراج رمزارز و محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس را میخوانید.
امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس
مهمترین مطالبه عمومی در درجه اول بازگرداندن امید به سازندگی و توسعه در کشور است. ایجاد این حس امید نیازمند اقداماتی فوری و زیربنایی است. در گام اول باید این حس ایجاد شود که حقوق کسبوکارها و سرمایهگذاران حفظ میشود و با انگهایی از قبیل جریان نفوذ و غیرخودی برچسب نمیخورند. علاوهبر این با وضع قوانین ناگهانی آرامش و رونق اقتصادی به خطر نمیافتد. سپس برای حفظ نیروی انسانی توانمند، باید محدودیتهای غیرضروری در اینترنت کشور هرچه سریعتر رفع شود. در عین حال اقتصاد باید به اولویت نخست کشور تبدیل شود و هر مانعی، چه در بدنه دولت و چه در سطح بینالمللی، هرچه زودتر رفع شود.
در گام بعدی اصلاح فوری سیاستهای غلط تخصیص ارز و ایجاد امکان رقابت کسبوکارها از مهمترین عواملی است که به رشد اقتصادی در بلندمدت کمک میکند و سبب حذف رانتهای غلط در فضای کشور میشود.
امیرحسین مردانی، مدیرعامل بیتپین
انتظارم از رئیسجمهور جدید این است که برای سکوهای تبادل رمزارز، تنظیمگری لازم را انجام دهد و آنها را به رسمیت بشناسد. همچنین با توجه به مسائل مهم منطقهای، تصمیمگیریهای مناسبی داشته باشد تا با هموار شدن مسیرهای قانونی، بتوانیم از پتانسیلهای این حوزه در ایران بهرهبرداری مؤثری بکنیم.
مطالبه دیگرم این است که دولت جدید درباره مسائلی همچون رمزریال که میتواند برای اقتصاد ایران ضررهای جدی به همراه داشته باشد، موضعی محکم و مشخص اتخاذ کند و جلوی آسیبرسانی به این حوزه به نام حمایت از آن را بگیرد.
احسان مطلبی، مدیرعامل سرمایکس
مطالبه من در وهله اول این است که رئیسجمهور وعدههای اقتصادیاش را اجرا کند. ارتباط با اقتصادهای جهانی یکی از وعدههای ایشان بود که با عملی شدن آن بسیاری از مشکلات ما نیز در اکوسیستم رمزارز حل خواهد شد، زیرا ارتباط بینالمللی پیشنیاز بسیاری از رفع مشکلات ماست و بسیاری از نگرانیها را حل خواهد کرد.
ابراهیم مقدم، مدیرعامل پول نو
تا الان در دولتهای قبلی خیلی مدافع مبحث رمزارز در ایران نبودند. امیدواریم در دولت جدید نظرات تغییر کند و رویکرد مثبتی به این موضوع داشته باشند. تاکنون برای بهبود اکوسیستم رمزارز خیلی به دولتها امیدوار نبودیم و بهترین حالت برای ما بیتوجهی آنها بوده است. خواسته من این است که دولت جدید بخش رگولاتوری این اکوسیستم را به خود نهادهای مردمی متخصص آن واگذار کند و بتوانیم خودتنظیمگری را پیش ببریم.
سامان بیرقی، مدیرعامل اوامپیفینکس
کسبوکارهای دانشبنیان فعال در حوزه فناوری را به رسمیت بشناسند و این نوع فعالیتها را ساماندهی کنند، زیرا ما وصله ناجوری برای بخشهای دولتی شدهایم و در این بخش نیاز به یک متولی داریم.
سید مهدی نبوی، وکیل دادگستری
مطابق اصل 113 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پس از مقام رهبری، رئیسجمهور عالیترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را به عهده دارد.
در زمینه رمزداراییها باید موضعی اتخاذ کنند تا اشخاص ذینفع بتوانند برای حداقل چهار سال آینده برنامهریزی کنند. همین اعلام موضع نحوه عملکرد نهادهای اجرایی و نظارتی دولتی را روشن خواهد کرد و موظف خواهند شد در چهارچوب نظری دولت حرکت کرده و از اقدامات سلیقهای خودداری کنند.
رئیسجمهور جدید باید طبق قانون با کسب نظر فعالان اکوسیستم رمزارز یک لایحه جامع تهیه کند و به مجلس بفرستد. تا زمان تصویب لایحه در مجلس، رئیسجمهور میتواند با اتکا به ظرفیتهای مقرر در قانون اساسی و سایر قوانین، با تصویب آییننامه و مقررهگذاری، نیازمندیهای حقوقی لازم برای تسهیل و تعیینتکلیف اکوسیستم رمزارز را فراهم کند.
علاوهبر اینها، رئیسجمهور با انتخاب و انتصاب اشخاصی که در زمینه رمزارزها رویکردهای تعاملی دارند، در جایگاههایی همچون کمیسیونهای دولت و وزارتخانههای مرتبط، در قوه مجریه هماهنگی مستحکمی به وجود آورد و توسعه این اکوسیستم را سرعت بخشد.
سهراب ثامنی، مدیرعامل زربان
از دولت جدید درخواست دارم فضای قابل حکمرانی و رگولاتوری یعنی پرداختیاریها، صرافیها، درگاهها و غیره را قانونگذاری کنند و بهازای تأمین امنیت دارایی رمزارزی کاربران ایرانی در دادگاههای جمهوری اسلامی میتوانند مالیات دریافت کنند، اما این کار باید محقق شود. برای این کار باید به کسبوکارهای فعال این حوزه مجوز بدهند و فرایند آن را تسهیل کنند. پنج سال از بزرگ شدن بازار رمزارز در ایران گذشته، اما هنوز مجوز رسمی فعالیت ارائه نمیشود و فضا خاکستری است و بهتر است این حوزه تعیینتکلیف شود.
در جایگاه مدیرعامل زربان که یک مجموعه کاملاً غیرمتمرکز است، مطالبهام این است که سایه تهدید را از فعالیتهای کاملاً غیرمتمرکز بردارند و برای ما مشکل ایجاد نکنند.
احسان قاضیزاده، مدیرعامل بیتمکس
مطالبهگری ما، استفاده از فعالان صنعت، بهویژه صنعت تبادل رمزداراییها در کشور در لایه تصمیمگیری است. قبل از تصمیمگیریهای کلان و تأثیرگذار، نظرات و دادههای دست اول را از فعالان شناسنامهدار و باسابقه این حوزه دریافت کنند؛ یعنی مشورت با نخبگان و فعالان را حتماً لحاظ کنند و پشت درهای بسته هیچ تصمیمی نگیرند.
امید امینزاده، معاون عملیات آبانتتر
تنها درخواستی که میتوان از دولت جدید داشت این است که به مفاهیم بنیادی اقتصاد رقابتی و بازار آزاد برگردد. اشکال اصلی دولت قبلی مداخله در این بازار و اکوسیستم بود و در گذشته محدودیتهایی برای واریز کاربران اعمال شده است. ما انتظار داریم نظام تکنرخی ارز داشته باشیم و مداخله در بازار کنترل شود؛ در نتیجه اگر نگاه دولت این باشد که با کنترل ورود نقدینگی یا انواع محدودیتهایی که قرار دادهاند قیمت ارز را کنترل کنند، طبیعتاً اشتباه بزرگی است و در نهایت نتیجه مدنظر آنها حاصل نمیشود. با حذف محدودیتها میتوانیم کشف قیمت واقعی باشیم و در نهایت قیمت ارز به سمت واقعی و تکنرخی شدن در تمام بازارها برود.
نکته دیگر، انحصارهایی است که در شبکه پرداخت لحاظ شده است. این شرکتها باید بتوانند مانند همه شرکتهای حوزه تجارت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال از شبکه پرداخت کشور استفاده کنند و نباید محدود به خدمات پرداختیاریها باشند. دخالتهای دولت در این زمینه باعث ناکارآمدی بازار میشود. دولت باید به دنبال حقوق مصرفکننده باشد و موضوعاتی مثل پولشویی، تأمین مالی تروریسم و غیره را با تنظیمگری دنبال کند.
رکن بعدی این است که دولت بتواند تعریفی از مفهوم رمزارز و اشکال مختلف دارایی دیجیتال که در صرافیهای مختلف در حال مبادله است، داشته باشد. وقتی درباره تعریف مفهوم آنها به نتیجه برسند، پس از آن میتوان درباره رگولاتوری این حوزه نیز تصمیمگیری کرد.
محمد یعقوبی، مدیرعامل یوبیتکس
مهمترین انتظار ما این است که دولت جدید تکلیف خود را با حوزههای نوین و پیشرو و همچنین صنایعی مثل فینتک، بلاکچین و رمزارز مشخص کند. دولت باید مشخص کند که قصد دارد راه توسعه و پیشرفت را در پیش بگیرد و با دنیا وارد رقابت و توسعه شود یا میخواهد مسیر گذشته را ادامه دهد و به جای توسعه، به دنبال محدودسازی و فشار بر کسبوکارها باشد.
دولت جدید احتمالاً مسیر توسعه را در پیش بگیرد و کسبوکارهای نوین ما را که پتانسیل فراوانی در این زمینه دارند وارد فضای رقابتی بینالمللی کند. یکی دیگر از نکات مهم، بحث تسهیلگری در حوزه ارتباطات بینالملل است و امیدواریم هرچه سریعتر اتفاق بیفتد؛ زیرا در حوزههایی مثل بلاکچین و رمزارز که حوزههای پولی و مالی هستند بهشدت حیاتی است.
انتظار دیگر ما این است که دولت جدید در کنار مسیر توسعهای که برای کسبوکارها تعیین و ایجاد میکند، بتواند استفاده دولت از صنعت بلاکچین را در بخشهای مختلفی که امکانپذیر است، مثل بهداشت و درمان، حملونقل و غیره تسهیل کند و در این حوزه پیشگام شود. بهجای ورود به حوزههایی که کشور را دچار بحران میکند (مانند رمزریال)، میتواند به صنعت بلاکچین وارد شود و آن را در سطح حاکمیت و در میان مردم گسترش دهد.
بردیا احمدنیا، همبنیانگذار والکس
به نظر من در دولت جدید باید برای چهارچوب نظارتی این حوزه کار کرد و همچنین قوانینی که باقی مانده و هنوز درباره آن صحبت نشده باید تعیینتکلیف شود. حوزه نظارتی باید تقویت شود و این کسبوکارها را به رسمیت بشناسند.
سروش حسینزاده، نایبرئیس کمیسیون رمزارز انجمن فینتک و مدیرعامل نیپوتو
سیاستهای بانک مرکزی در سالهای اخیر بیشتر در راستای سوق دادن بازار رمزارزها به سمت زیرزمینی شدن و کشیده شدن آن بر بستر شبکههای اجتماعی بوده است. اعمال سیاستهایی نظیر کاهش حجم ورودی پول به صرافیهای رمزارزی باعث شده حجم قابل توجهی از مبادلات رمزارزی با صرافیهای سنتی باشد و بخش دیگر آن بر بستر شبکههای اجتماعی اتفاق بیفتد که این کار به افزایش حجم پولشویی و فرار مالیاتی دامن زده است.
دولت محترم میبایست اهمیت اقتصاد دیجیتال را نهتنها در حوزه فینتک، بلکه در تمامی حوزههای استارتاپی درک کند. مالیات اخذشده از کسبوکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال در سایر کشورها چندینبرابر درآمد نفت و گاز و پتروشیمی در کشور ماست.
اصلیترین موتور محرکه اقتصاد دیجیتال دسترسی به اینترنت باثبات با کمترین محدودیت سطح دسترسی است.
اهمیت اینترنت برای اقتصاد دیجیتال در این دهه مانند اهمیت سوختهای فسیلی برای اقتصاد صنعتی است و تا زیرساخت اینترنت کشور به حالت عادی برنگردد امکان شکوفایی در حوزه اقتصاد دیجیتال وجود ندارد و نمیتوان آن را یک منبع درآمد ثابت برای کشور دانست.
احمد وطنی، مدیرعامل ونسی
کسبوکارهای فعال در حوزه رمزارز برای رشد و تداوم فعالیتهای خود نیازمند قوانین و چهارچوبهای مقرراتی شفاف و حمایتی دولت هستند. نبود این قوانین، فضای ناامنی برای شرکتها و کاربران ایجاد کرده که مانع رشد و البته کاهش اعتماد کاربران میشود.
از دولت جدید تقاضا داریم با وضع قوانین منصفانه و ایجاد امکان اخذ مجوزهای لازم، فضای امنی برای این کسبوکارها فراهم کند. این قوانین باید از پروژهها و مردم حمایت کرده و امکان رشد و شکوفایی پلتفرمهای فعال این حوزه را فراهم کنند. همکاری دولت میتواند به توسعه پتانسیلهایی مانند استفاده از ریال دیجیتال در صنعت پرداخت و توثیق داراییهای دیجیتال کمک کند.
علاوهبر این، ایجاد یک فضای گفتوگوی واقعی میان دولت و فعالان این حوزه برای تبادل نظر و پیشنهادها میتواند به بهبود قوانین و سیاستها کمک کند. حمایت نکردن و محدودیتهای موجود، منجر به مهاجرت و فعالیت کسبوکارها در کشورهای همسایه خواهد شد که به ضرر اقتصاد کشور است.
صالح خواجهدلویی، مدیرعامل هیتوبیت
خواسته اول من این است که به فناوریهایی مانند بلاکچین و هوش مصنوعی به چشم یک فرصت نگاه کنند، نه تهدید. نکته دوم این است که در چارچوب قوانین در بحث رمزارز تسهیلگری انجام دهند و بگذارند فینتک راه خودش را ادامه دهد. خواسته سوم من پذیرش داراییهای دیجیتال و رمزارز همچون یک کلاس دارایی است. در بخش قانونگذاری و توسعه این اکوسیستم هم باید از تجربه کشورهای دیگر استفاده کنیم تا هزینه و زمان اضافی صرف نشود.
امیرعباس امامی، مدیرعامل نئوزرین
از رئیسجمهور جدید چند درخواست دارم؛ اول اینکه اکوسیستم بلاکچین و رمزارز را بخشی از اکوسیستم نوآوری کشور بدانند و نگاه فرصتمحور برای حل چالشها و مشکلات کشور داشته باشند. دوم، از نگاه امنیتی به اکوسیستم بپرهیزند، زیرا از عوامل جدی ناامیدی و مهاجرت فعالان این حوزه است.
خواسته بعدیام این است که برای رفع تحریمها که موانع جدی در مسیر رشد و دسترسی کسبوکارها به بازارهای جهانی ایجاد کرده، تلاش کنند و برای دسترسی پایدار به زیرساختهای حیاتی نظیر اینترنت و رفع فیلترینگ که اثرات مخرب شدیدی بر کسبوکارهای این حوزه دارند، تضمین دهند.
در بحث رگولاتوری نیز درخواست دارم از ظرفیت فعالان این اکوسیستم در تصمیمسازیها و تدوین قوانین و مقررات استفاده کنند و همچنین به رویکرد خودتنظیمگری برای نظارت و پایش اکوسیستم معتقد باشند.
حمیدرضا طهماسبی، مدیرعامل شرکت مشاوره تنظیمگری پنتا
بهعنوان یک فعال حوزه اقتصاد دیجیتال و رمزارز از رئیسجمهور منتخب مطالبات زیر را دارم.
اول اینکه رمزدارایی و بازار رمزارزها را همچون یک پدیده جدی و واقعی، نه فانتزی و حاشیهای بپذیرند و به شناخت کاملی از ویژگیهای واقعی این پدیده و فرصتها و ریسکهای آن برسند. در حوزه قانونگذاری نیز از فرصت چهارساله دولت برای تثبیت تنظیمگری با حذف رویههای غلط قبلی و موازیکاریهای گذشته استفاده کنند و تصمیم بگیرند که در چه سطحی این پدیده را رگوله خواهند کرد.
علیرضا رادمنش، مدیرعامل صرافی رمزینکس
با توجه به وعدههای رئیسجمهور منتخب و رویکرد ایشان مبنی بر استفاده از متخصصان، انتظار میرود در گام اول محدودیتهای غیرکارشناسی از فضای اقتصاد دیجیتال حذف شود. در سالهای اخیر متأسفانه شاهد محدودیتهای متعددی در استفاده از اینترنت، قوانین نامناسب انتقال پول در صرافیهای رمزارز و دخالتها و رویکردهای تنگنظرانه در تعامل با کسبوکارهای جوان و نوپا بودهایم. امیدواریم همانطور که در سایر زمینههای اجتماعی وعده گسترش آزادی و کاهش محدودیتهای غیرمنطقی را دادهاند در این حوزه نیز رویکرد حذف محدودیتها را داشته باشند. همچنین در گام دوم انتظار میرود دولت ایشان علاوه بر حذف نگاههای سلبی، رویکردی فرصتمحور به استفاده از مزایای اقتصاد دیجیتال بهصورت کلی و رمزارزها بهصورت خاص داشته باشد. فضای تحریمی کشور از یکسو و علاقه مردم کشورمان به استفاده از رمزارزها از سوی دیگر این ضرورت را ایجاد میکند که هرچه سریعتر برای بهرسمیتشناختن این بخش از اقتصاد و ارائه ابزارهای لازم رشد کسبوکارهای فعال در این زمینه اقدام کنند.
افشین آشوری، فعال حوزه استخراج رمزارز
از دولت جدید انتظار داریم به صنعت استخراج رمزارز، که یکی از صنایع نوین و استراتژیک برای ارزآوری است، مانند صنایع بزرگ و پرمصرف نگاه کند و این اکوسیستم را یک فناوری جدید و فرصت در اقتصاد دیجیتال و بهویژه لوکوموتیو اقتصاد دیجیتال در نظر گیرد. همچنین در جهت پیشرفت و توسعه این صنعت با همفکری و همافزایی فعالان این حوزه و نهادهای بخش خصوصی اقدام کند و صنعت استخراج رمزارز را که چندین هزار میلیارد تومان در آن سرمایهگذاری شده یک فرصت و آلترناتیو در جهت مذاکرات آینده برای برجام بهمنظور نقلوانتقال مالی بینالمللی خرد در نظر بگیرد.
محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس
در کنار رگولاتوری و شناخت داراییهای حوزهای که ما در آن فعالیت میکنیم؛ یعنی داراییهای دیجیتال باپشتوانه یا توکنایز کردن داراییها، کارهای خوبی انجام شده و بانک مرکزی و سازمان بورس تاکنون خوب جلو آمدهاند، اما نیاز است که مقیاسپذیر کردن آن و ورود به اقتصاد واقعی تسریع شود.
همچنین اکنون این فرصت وجود دارد که درباره ETFهای بیتکوین و سایر رمزارزهای تأییدشده تصمیمگیری شود، زیرا با توجه به روندی که دنیا طی کرده، نیاز آن در ایران نیز احساس میشود و سرمایهگذاران باید به آن همچون یک کلاس دارایی دسترسی داشته باشند و بتوانند بهعنوان یک نماد در بازار بورس آن را خریداری کنند. اگر به این موضوع رسیدگی شود، یکپارچگی در بازارهای ما حفظ میشود.