رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
تغییرات چشمگیر جایگاه رمزارزها از سال ۲۰۱۳ تاکنون نشان میدهد که بیتکوین پرچمدار میدان باقی مانده است و بسیاری از رمزارزهای برتر سالهای دور به مرور از میدان به در شدهاند.
رمزارزها در مقایسه با ارزهای فیات سابقه طولانی ندارند، اما در همین مدت هم (کمی بیش از یک دهه از راهاندازی اولین رمزارز در جهان میگذرد)، افراد زیادی را به خود جذب کرده و ماجراهای زیادی را از سر گذرانده است. نیاز به نبود تمرکز و دوری از نظارت بیش از حد حاکمیت روی پول مردم، فرد یا گروهی مثل ساتوشی ناکاموتو را به فکر ایجاد پولی به نام بیتکوین انداخت. بیتکوین با ماهیت غیرمتمرکز، بر بستر بلاکچین راهاندازی شد. در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸، ساتوشی وایتپیپر بیتکوین را منتشر کرد. او کار روی پروژه بیتکوین را بهصورت رسمی در ۱۸ اوت ۲۰۰۸ آغاز کرد، اما این رمزارز پرماجرا، برای اولینبار در سوم ژانویه ۲۰۰۹ استخراج شد و در ۹ ژانویه هسته نرمافزاری بیتکوین بر روی گیتهاب قرار گرفت.
بیتکوین در طول این سالها فراز و نشیبهای زیادی را تجربه کرده و شاهد نوسانات قیمتی زیادی بوده است. با این حال، تقریباً پانزده سال است که رتبه اول را در بازار رمزارزها حفظ کرده. بعد از بیتکوین، کوینها و توکنهای زیادی به تقلید از آن به وجود آمدند که بسیاری از آنها از بین رفتند و شاید اکنون حتی نامی از آنها هم به جا نمانده باشد، ولی امروز شاهد پروژههای موفقی هستیم که در طول سالهای اخیر طرفداران خود را پیدا کرده و اصطلاحاً کامیونیتی بزرگی برای خود ساختهاند. با تمام این اوصاف، تاکنون هیچ رمزارزی حتی برای لحظهای نتوانسته جای بیتکوین را از نظر ارزش بازار بگیرد. ارزش بازار بیتکوین در سال ۲۰۱۳ نزدیک به یک میلیارد و پانصد میلیون دلار بود و اکنون در زمان نوشتن این گزارش به یک تریلیون و ۲۱ میلیارد دلار رسیده است.
آلتکوینها؛ دنبالهروی بیتکوین
پس از بیتکوین، در ۷ اکتبر ۲۰۱۱، رمزارزی به نام لایتکوین راهاندازی شد که توانست در طول ۲۴ ساعت، رشد صددرصدی را تجربه کند. ارزش بازار لایتکوین در آن زمان به حدود ۷۴ میلیون و ۶۴۰ هزار دلار رسید. رمزارزهایی که پس از بیتکوین راهاندازی شدند، اصطلاحاً آلتکوین نام گرفتند. لایتکوین در آن زمان یکی از رقبای بیتکوین به شمار میرفت و به امید کسب درآمد با محبوبیت بیتکوین وارد بازار شد. این رمزارز که از الگوریتم جدیدی استفاده میکرد، از بیتکوین ارزانتر و سریعتر بود. با این حال، به دنبال راهاندازی پروژههای جدیدتر و قدرتمندتر، لایتکوین نتوانست به رقابت با بیتکوین ادامه دهد و اکنون در رتبه بیستم از نظر ارزش بازار قرار دارد.
رمزارز بعدی که در سال ۲۰۱۳ پس از لایتکوین قرار داشت، پیرکوین بود و به دنبال آن نیمکوین رتبه چهارم را به خود اختصاص داد. جالب است بدانید که پیرکوین اکنون با قیمت حدود ۴۷ سنت در رتبه ۹۲۹ و نیمکوین با قیمت حدود ۴۲ سنت در رتبه ۱۲۲۱ بازار رمزارزها قرار دارند.
تراکوین (Terracoin)، نوواکوین (Novacoin) و دوکوین (Devcoin) نیز از رمزارزهایی بودند که در سال ۲۰۱۳ بعد از کوینهای ذکرشده قرار داشتند، اما بهمرور جایگاه خود را از دست دادند و پروژههای جدیدتر با قدرت بیشتر جای آنها را تصاحب کردند.
ریپل، یکی دیگر از پروژههای رمزارزی معروف است که نام آن به گوش همه ما رسیده است. این کوین که در سال ۲۰۱۲ راهاندازی شد، در سال ۲۰۱۴ به رتبه سوم از نظر ارزش بازار صعود کرد و پس از لایتکوین قرار گرفت. ارزش بازار ریپل در سال ۲۰۱۴ حدود ۵۶ میلیون دلار بود و اکنون به ۲۶.۲۶ میلیارد دلار رسیده است. اکنون در اوایل تیرماه ۱۴۰۳ ریپل در رتبه هفتم بازار رمزارزها قرار دارد و همانطور که مشخص است، در وضعیت پرفراز و نشیب بازار رمزارزها جایگاه زیادی را از دست نداده و هنوز با وجود حاشیههایش، توانسته قدرت خود را حفظ کند.
اتریوم رقیب بیتکوین شد
سال ۲۰۱۶ اتریوم پا به عرصه پرجنجال رمزارزها گذاشت و با قدرت پیش رفتنش، باعث شد بهسرعت رتبه دوم بازار رمزارزها به آن تعلق گیرد. اتریوم در آن زمان با ICO یا عرضه اولیه سکه توانست سرمایهگذاران را به مشارکت در این پروژه ترغیب کند. ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ وایتپیپر اتریوم را نوشت. در سال ۲۰۱۴ ایده خود را عمومی کرد و در سال ۲۰۱۵ به همراه چند نفر دیگر، بلاکچین آن را راهاندازی کرد. بوترین در تلاش بود که در این بلاکچین، قرارداد هوشمند بدون واسطه و برنامههای غیرمتمرکز را پیاده کند؛ ازاینرو میتوان تفاوت اتریوم با بیتکوین را در موضوعات مختلف حس کرد، با این حال، بیتکوین باز هم هرگز برای لحظهای جایگاه خود را حتی به اتریوم واگذار نکرد.
پس از اتریوم، رمزارزهای زیادی در طول این سالها راهاندازی شدند و توانستند به فهرست ۱۰ رمزارز برتر بازار صعود کنند. پروژههایی مثل کاردانو، دوجکوین، تتر و سولانا ازجمله این پروژهها بودند. اکنون ۱۰ رمزارز برتر از نظر ارزش بازار بهترتیب، بیتکوین، اتریوم، تتر، بایننسکوین، سولانا، یواسدیکوین، ریپل، تونکوین، دوجکوین و کاردانو هستند.
سخن پایانی
تعداد رمزارزها و همچنین افرادی که روزبهروز بیشتر به این بازار ترغیب میشوند، در حال افزایش است. اکنون آگاهی افراد و تعداد متخصصان این حوزه و نیز میزان دسترسی برای دریافت اطلاعات بهطور چشمگیری افزایش یافته و به همین دلیل، اطلاعات مربوط به پروژهها بهسرعت در دسترس فعالان این حوزه قرار میگیرد. وقتی پروژهای خوب پیش برود، سرمایهگذاران بهسرعت جذب آن میشوند و سرمایه خود را به سمتش روانه میکنند؛ ازاینرو شاید بهوفور مشاهده کنیم پروژهای که عمر زیادی از راهاندازیاش نمیگذرد، بهسرعت جایگاه خود را به رتبههای بالا ارتقا میدهد.
از طرف دیگر، باید این موضوع را در نظر گرفت که ماهیت بازار رمزارزها با پرنوسان بودن گره خورده و هر لحظه میتوان انتظار تغییر قیمتهای ناگهانی و چشمگیر را داشت. به همین دلیل ممکن است افراد زیادی در بحث سرمایهگذاری روی رمزارزها دچار اشتباه شوند و غیرمنتظرانه بخش قابلتوجهی از سرمایه خود را از دست بدهند. افراد علاقهمند به سرمایهگذاری در بازار رمزارزها، همیشه باید این موضوع را به خاطر داشته باشند که این بازار، پرنوسانترین و شاید پرریسکترین بازار جهان است و به همین دلیل ورود به آن نیازمند دقت و دانش کافی است.
در نمودار ارائه شده، تغییر جایگاه رمزارزها از سال ۲۰۱۳ (اواخر آوریل) تا اواخر آوریل امسال را مشاهده میکنید.