رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
در دنیای امروز بحث توسعه ابزارها در حوزه مالی تقریباً از بحث فناوری جداییناپذیر است. محسن رحمتی، مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی کاریزما به بهانه رویداد ۹ ژانویه در مورد درهمتنیدگی ابزارهای مالی و فناوری در دنیای امروز توضیح میدهد: «10 سال گذشته وقتی در مورد راهحلهای مالی صحبت میکردیم، افرادی که در حوزه مالی تحصیل کرده بودند و محصولات مالی تولید میکردند و از طریق ابزارهای مرسوم مارکتینگ این ابزارها را میفروختند، به ذهنمان میآمدند. اما اکنون، چه در داخل و چه در خارج از ایران، بحث توسعه و فروش ابزارهای مالی با ابزارهای فناوری و آیتی درهمتنیدگی زیادی پیدا کرده و هرچه جلوتر میرویم، این درهمتنیدگی بسیار بیشتر میشود.»
نقش پررنگ فناوری در توسعه ابزارهای مالی
مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی کاریزما در ادامه میافزاید: «اساساً برخی از لاینهای مالی به یک شرکت یا لاین تک تبدیل شدهاند که یک لایسنس مالی دارد. به طور خاص در حوزههای brokerage یا trading همهچیز تک است و فقط یک لایسنس مالی روی آن سوار شده است. بر این مبنا و به دلیل اینکه مجموعه کاریزما نگاه آیندهنگر و برنامه بزرگ توسعه در حوزه بازار مالی ایران دارد، جمعبندی ما این بود که اگر بازوی تک، بازوی آیتی و ابزارهایی در حوزه فناوری نداشته باشیم، عملاً در خلق ارزشها و ارزشهای افزوده کم خواهیم آورد.»
رحمتی ضمن اشاره به اینکه در کاریزما به موازات تیمهای حوزه مالی، تیمهایی نیز در حوزه فناوری تشکیل شدهاند، توضیح میدهد: «مأموریت این تیمها ایجاد زیرساختها و بسترهایی است که بتوان با کمک آنها ایدهها و خلق ارزشی را که در حوزه مالی مد نظر است به مخاطبان و استفادهکنندگان ارائه داد. با این نگاه هدف ما در شرکت کاریزما، ایجاد زیرساختها، محصولات و بسترهای فناوری برای بالا آوردن محصولات نوین در حوزه مالی است.»
به گفته او حوزه فناوری در کاریزما در شرکت پردازش متمرکز شده و مأموریت اصلی شرکت پردازش، ارائه این زیرساختها به سایر شرکتها و بخشهای کاریزما است. تقریباً عمده بخشهای کاریزما، شرکتها و واحدهای مالی هستند که هر کدام در یک بخش مالی تخصص دارند و سعی میکنند در آن بخشها ابزارسازی مالی انجام دهند. وقتی این بخشها به یک زیرساخت فناوری نیاز پیدا میکنند، شرکت پردازش سعی میکند به آنها کمک کند.
رحمتی کاریزما را یک مجموعه چندوجهی میداند که بین سهامداران پایه و سایر مدیران آن معمولاً تقابلی از دیدگاهها وجود دارد و اکثر تصمیمات با یک خرد جمعی و توسط تیم گرفته میشوند. براساس گفتههای مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی کاریزما در نگاه جمعی این شرکت، توسعه مالی آینده جدا از توسعه فناوری نیست. او در این باره تشریح میکند: «احتمالاً نگاهی که به دنیا انداختیم، خیلی مؤثر بوده است. هرگونه بنچمارکی که از خارج از حوزه کشور انجام میدهیم، نقش پررنگ فناوری را در توسعه ابزارها میبینیم.»
باید برای سد فناوری فکری کرد
رحمتی در ادامه توضیح میدهد: «از طرف دیگر عمده سهامداران و مدیران کاریزما، سابقه و تجربه زیادی در مدیریت نهادهای مالی کشور داشتهاند. این تجربیات در عمل به آنها نشان داده که از جایی به بعد به سدی برخورد میکنید و نمیتوانید جلوتر بروید و این سد، سد فناوری است. بنابراین اگر فکری به حال این سد نکرده باشید، هر چقدر هم در نوآوری در حوزه مالی کار کنید این سد در یک جایی رشد شما را محدود میکند و به یک سقف شیشهای برخورد میکنید.»
او اضافه میکند: «به همین علت بود که این جمعبندی در کاریزما ایجاد شد که موازی توسعه مالی، توسعه فناوری هم بخشی از کسبوکار ماست. در حقیقت نگاه غالب در بسیاری از نهادهای مالی کشور این است که ما یک مجموعه مالی هستیم و خیلی نباید درگیر فناوری و آیتی شویم. اما نگاه کاریزما متفاوت است. از نگاه کاریزما فناوری بخشی از محصولات مالی شده و به همین خاطر چیز جدایی از محصولات مالی نیست. در نتیجه کاریزما در مجموعه خود سرمایهگذاریهای خیلی زیادی برای ایجاد و توسعه این زیرساختها میکند و فناوری را جدا از امور مالی نمیداند. این موضوع ایجاد انگیزه کرده و محرکی برای سرمایهگذاری در حوزه فناوری و آیتی شده است.»
طبق گفتههای رحمتی، بخش مهمی از نگاه کاریزما ایجاد نوآوری است. او خاطرنشان میکند: «وقتی در کمیتههای کاریزما در مورد مسائل فروش یا سهم بازار صحبت میکنیم، یک جمله خیلی تکرار میشود. ما معتقدیم اگر میخواهیم سهم خود از بازار را بزرگتر کرده و رشد کنیم، قرار نیست مسیری را برویم که افراد دیگر پیمودهاند. یعنی قرار نیست ببینیم که مجموعههای بزرگ چه کاری انجام دادهاند و ما هم همان کار را انجام دهیم. دنبال این هستیم که روایت کاریزما را از توسعه مالی کشور بنویسیم و اجرا کنیم. برای این کار نگاهمان به نوآوری و خلق محصولاتی است که تا الان وجود نداشتهاند. ابزارهای مالیای که کاریزما در دو، سه سال اخیر روانه بازار کرده نشاندهنده این نوع نگاه هستند. این محصولات با اینکه نیاز مشتریان را هدف قرار میدهند، اما لزوماً نمونهای در بازار ندارند. این نگاه نوآوری همان چیزی است که کاریزما را به جایگاه فعلیاش رسانده است.»
از زمین خوردن نمیترسیم
رحمتی معتقد است حوزه توکنایز یا دیجیتال کردن یکسری داراییهایی که معمولاً به شکل سنتی معامله میشدهاند، با توجه به نگاهی که در دنیا وجود دارد و توسعهای که در حال شکلگیری است، یکی از ترندهایی است که احتمالاً در آینده در کشور داریم. از نگاه او این حوزه ارزش سرمایهگذاری، امتحان کردن و خلق محصول را دارد. رحمتی در ادامه عنوان میکند: «بنابراین مسئله توکنایز کردن یکی از ترندهایی است که فکر میکنیم وجود خواهد داشت و میتواند خلق ارزش کند. واقعیت این است که آینده توکنایز کردن برای فعالان این حوزه مبهم است. نمیدانیم آخر این ماجرا به کجا میرسد، ولی میدانیم پتانسیلهای خوبی دارد و میتواند ارزشهایی را خلق کند که با مدلهای سنتی خلق آنها سختتر است. با اینکه سعی میکنیم خیلی فناوریزده نشویم و به دنبال مفاهیم فانتزی نرویم، اما به امتحان کردن و سرمایهگذاری روی فناوریهایی که پتانسیلهایی برای ما دارند، علاقه داریم. از نظر ما پیشرفت اینگونه اتفاق میافتد؛ با سرمایهگذاری روی ایدههای کوچک، شکست خوردن در برخی از آنها و در نهایت پیدا کردن نقاط درست و مناسب. از خیس شدن پاهایمان، از شکست و زمین خوردن نمیترسیم.
اهمیت ایستادن روی نقطه تعادل
مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی کاریزما با اشاره به این موضوع که در حال حاضر نوآوریها از سمت فناوری مطرح میشوند یادآور میشود: «افرادی که در حوزه فناوری فعالیت میکنند عمدتاً ذهنهای باز و خلاقیت سطح بالایی دارند و لزوماً به خیلی از محدودیتهای احتمالی از طرف رگولاتور توجهی ندارند. شاید یکی از دلایلی که بلاکچین و DLTها توانستند هایپ بزرگی در دهه گذشته در دنیا ایجاد کنند، امکان برداشتن سنترالپارتی بود؛ یعنی دیگر نیازی به وجود نهاد مرکزی تنظیمکننده قواعد نبود. این ایده خیلی جذاب بود و بسیاری از فعالان حوزه فناوری را به خود جذب کرد. اما واقعیت این است وقتی در عمل میخواهید سرویسی را ایجاد کنید و آن را به تعداد زیادی از افراد جامعه ارائه دهید، ناخودآگاه مشکلاتی ظاهر میشوند؛ ازجمله کلاهبرداری، تقلب و غیره. این مسائل که مطرح میشوند حتی همان افرادی که مایل بودند سنترالپارتیها را حذف کنند، خواهان یکسری رگولیشنها میشوند.»
به اعتقاد رحمتی این یک تعامل دوطرفه بین توسعهدهندگان حوزه فناوری و رگولاتورهاست که دو طرف یک طیف نشستهاند و هر کدام از زاویه دید خودشان به مسئله نگاه میکنند. در عمل، یک نقطه تعادل پیدا میکنند و هر دو طرف روی آن نقطه میایستند. او باور دارد نگاه سنتی رگولاتورها تعدیل میشود و میپذیرند که اجازه بدهند خودتنظیمگری اتفاق بیفتد. از آن طرف فعالان حوزه فناوری هم به این نتیجه میرسند که یکسری کنترلها و نظارتها برای اسکیل دادن به کسبوکارها و جلب اعتماد عمومی لازم است.
مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی کاریزما تأکید میکند: «اعتماد در مسائل مالی خیلی مهم است. با ایدههای کوچک میتوان داراییهای زیادی جمع کرد، اما با یک تلنگر و اشتباه، این کاخ اعتماد فرو میریزد. از نظر من در ایجاد سرویسهای مالی باید یک نقطه تعادل بین نگاه رگولاتور و فعالان حوزه فناوری به دست بیاید که به دست خواهد آمد. این نقطه تعادل جایی است که هر دو طرف باید سعی کنند به آن برسند. این نقطه ایجاد نمیشود، مگر با ایجاد یک تعامل مثبت بین رگولاتور و فعالان حوزه فناوری.»
او با مرور تجربه توکنایز کردن در کاریزما و پیمودن همین مسیر اضافه میکند: «در ابتدا ذهن رگولاتور با این مسئله خیلی فاصله داشت، اما با جلسات مختلف و شروط و قواعد رگولاتور بالاخره این مسیر باز شد. فکر میکنم در بازه کوتاهی این مسئله به نقطهای میرسد که خیال رگولاتور و سرمایهگذاران راحت شود و بتوانند اعتماد نسبی داشته باشند. از طرف دیگر فعالان فناوری هم میتوانند خلاقیت و نوآوری مد نظرشان را داشته باشند.»