رسانه رمزارز (ضمیمه هفتهنامه کارنگ) دارای مجوز به شماره ۸۷۷۲۰ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «کارخانه نوآوری رسانه راهکار» است. رسانه رمزارز فعالیت خود را از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۰ شروع کرده و اکنون تاثیرگذارترین و اثربخشترین رسانه اکوسیستم بلاکچین، رمزارز و دارایی دیجیتال ایران است.
چالشهای مربوط به تسویه پس از ۷۲ ساعت در صرافیهای رمزارزی، موضوع جدیدی نیست. این موضوع با هدف جلوگیری از پولشویی و رفتارهای مخرب در فضای دیجیتال، از آذرماه ۱۴۰۱ از طریق فتا به صرافیهای ارز دیجیتال ابلاغ شدهاست. با این حال به نظر میرسد اعمال چنین دستورالعملهایی دشواریهایی را برای کاربران و صرافیها به دنبال داشته است. در همین راستا ضمن توضیحاتی در خصوص محدودیت در تسویه کمتر از ۷۲ ساعت، با مدیران تترلند، در خصوص این چالشها و پیشنهادهایی برای پیشگیری از اقدامات مخرب، گفتوگو کردیم.
الزام تسویه ۷۲ساعته فتا برای صرافیهای ارز دیجیتال
در نامه ابلاغشده به صرافیهای رمزارز در آذرماه ۱۴۰۱ مطرح شده است که پلیس فتا در راستای ایفای نقش اجتماعی و تخصصی خود با تحلیل بر روی پروندههای ورودی متوجه شگرد مجرمان سایبری شده است و بر اساس این اطلاعات، مجرمان با انجام کلاهبرداری به طرق مختلف، اقدام به تبدیل این وجوه به ارزهای دیجیتال میکنند تا از ردیابی این درایی توسط پلیس جلوگیری کنند.
طبق این ابلاغیه فتا، صرافیها ملزم به رعایت عدم تسویه آنی و در نظر گرفتن بازه زمانی ۷۲ساعته برای انجام تسویه با کابران شدهاند. طبق متن این ابلاغیه، این الزام باید تا قبل از هرگونه اتخاذ تصمیم بعدی و ارائه راهکارهای مناسب، رعایت شود.
در این ابلاغیه به صرافیهای تاکید شده است که عدم اعمال تسویه ۷۲ساعته برای مشتریان مطمئن به منزله پذیرش ریسک مشتری و تامین خسارت احتمالی از سوی صرافی است.
تترلند پیش از این راهکارهای فنی پیچیدهای برای جلوگیری از تخلفات پیادهسازی کردهبود
احسان شاکریپور، مدیر فنی تترلند در خصوص سازوکارهای طراحیشده در تترلند برای جلوگیری از اقدامات مخرب اشاره کرد که تترلند از گذشته با تحقیق و بررسی روشهای علمی جلوگیری از Fraud و پولشویی و بنچمارککردن پیشروهای جهانی این صنعت، راهکارهای فنی پیچیدهای برای جلوگیری از تخلفات مالی در سرویسهای خود پیادهسازی کردهبود.
شاکریپور تاکید کرد: «الگوریتمهای رفتارسنجی ما با روشهای معتبر علمی که بهدلیل آگاهنشدن کلاهبرداران از سازوکار آنها از شرحشان پرهیز میکنیم، با بررسی تمامی فعالیتهای کاربر، رفتارهای مشکوک را شناسایی و بهصورت خودکار یا با فلگگذاری برای کارشناس مرتبط، از خروج ارز از سیستم بدون تأیید جلوگیری میکنند.» او مطرح کرد که این راهکارها از یک سو تا حد زیادی در رویآوردن کلاهبرداران به انتخاب تترلند برای رسیدن به اهداف خود مؤثر بوده است و از سوی دیگر موجب نارضایتی کاربران واقعی نشده است.
به گفته مدیر فنی تترلند، بااینحال از زمانیکه ابلاغیههای گاهوبیگاه مراجع مختلف این مجموعه را به دستکاری و تغییر الگوریتمهای مقابله پولشویی خود مجبور کرده است، موج زیادی از نارضایتی کاربران را بهدنبال داشته و درمقابل، بهنظر نمی آيد تأثیر جدی بر جلوگیری از تخلفات کلاهبرداران گذاشته باشد.
رویه فتا، راهحل صحیح و ماندگاری نیست و به صرافیها آسیب زدهاست
مهدی محمدلو، مدیر اجرایی تترلند در خصوص تسویه ۷۲ساعته رمزارزی تاکید کرد که باتوجهبه اینکه بهعنوان نماینده تترلند شخصاً پروندههای حسابهای اجارهای و مسائل مربوط به تسویه بعد از ۷۲ ساعت را پیگیری و مستقیماٌ با پلیس فتا ارتباط برقرار کردهاست و از نزدیک شاهد بروز مشکلات عدیده برای سایر صرافیهای رمزارزی در همین خصوص بوده، معتقد است این رویه راهحل صحیح و ماندگاری برای بررسی و رفعورجوع پروندههای جاری نیست.
محمدلو تاکید کرد: «درحالحاضر، مجموعه تترلند و اکثر صرافیهای مشابه فعال در این حوزه بهدلیل اینکه پلیس محترم فتا بهمنظور پیشگیری از ادامه روند فعالیت حسابهای اجارهای راهحل مناسبی ارائه نداده، متحمل ضررهای زیادی شدهاند.»
تسویه ۷۲ساعته باعث بیاعتمادی سرمایهگذارانی شده است که بهصورت شفاف فعالیت میکنند
به گفته مدیر اجرایی تترلند، با وجود این مشکلات، تترلند بهمنظور شفافسازی و ایجاد قانونگذاری یکپارچه و عادلانه آمادگی خود را برای همکاری با ارگانها و نهادهای ذیربط اعلام میکند. او ادامه داد: «درزمینه مسدودسازی دارایی کاربران پس از تسویه تا ۷۲ ساعت، باید بگویم که این رویه باعث بیاعتمادی سرمایهگذارانی شده است که بهصورت شفاف در این حوزه فعالیت میکنند».
او اشاره کرد که تاکنون با اشخاصی که حسابهای خود را بهمنظور کسب سود بیشتر اجاره دادهاند، برخورد نشده است و کلاهبرداران از این طریق در حال سوءاستفاده از حسابهای اجارهای و بهدنبال منافع خود هستند و دراینمیان، فقط صرافیها بیشترین ضررها را متحمل شدهاند.
مدیر اجرایی تترلند در ادامه عنوان کرد: «بهنظر بنده، این موضوع باید از پایه و بهصورت ریشهای بررسی و حلوفصل شود تا هم کاربران و هم صرافیها با اعتماد بیشتری بتوانند در بستری مطمئن زیرنظر نهادهای مرتبط فعالیتهای تجاری خود را انجام دهند».
او تاکید کرد که مجموعه تترلند در وبسایت خود درباره مقابله با کلاهبرداری در این حوزه هشدارهای کافی را داده و مدیرعامل مجموعه تترلند نیز چندین مصاحبه درباره مبارزه با پولشویی و… با رسانههای معتبر داشته است.
محدودیتهای فتا، ماهیت رمزارزها را هدف قرار داده
یکی از ویژگیهای اصلی رمزارزها بهعنوان نوع جدیدی از داراییها سرعت انتقال آنهاست. سرعت و امکانپذیربودن انجام انتقالات در هرساعت از شبانهروز و هرلحظه بدون محدودیتهای زمانی در عین ارزانبودن هزینه تراکنشها درمقایسهبا بسیاری از سیستمهای مالی سنتی، این امکان را برای دارندگان رمزارزی فراهم میکند تا بتوانند از سرویسی سریعتر و ارزانتر برای امور مالی و سرمایهگذاری و راهکارهای پرداخت استفاده کنند. توسعه کسبوکارهای رمزارزی نیز براساس همین ویژگیها شکل میگیرد.
سالار تحویلدار، مدیر توسعه کسبوکار تترلند در این خصوص مطرح کرد: «متأسفانه محدودیتهای مرتبط با انتقال رمزارز در بازه زمانی ۷۲ساعته باعث شده است که یکی از ویژگیهای مهم رمزارزها، یعنی سرعت در انجام تراکنشها، در پلتفرمهای داخلی نادیده گرفته شود».
ایجاد محدودیت در صرافیهای داخلی، موجب کوچ کاربران به پلتفرمهای ناشناخته خارجی میشود
به گفته تحویلدار یکی از موضوعات اساسی مرتبط با توسعه کسبوکار استفاده حداکثری از زیرساختهای مرتبط با هر کسبوکار است؛ اما ایجاد محدودیتهای فراوان که با ذات رمزارزها سازگار نیست، تنها باعث سردرگمی پلتفرمها و کوچ کاربران به صرافیهای رمزارزی کمترشناختهشده خارجی میشود و توسعه کسبوکار را پیچیده و ناممکن میکند.
مدیر توسعه کسبوکار تترلند ادامه داد: «تراکنشهایی که کاربران درلحظه انجام میدادند، متأسفانه وارد فرایند زمانبری شده است که درکنار ایجاد نارضایتی کاربران از پلتفرمهای داخلی، توسعه را بیشازپیش سخت کرده است».
به گفته او، محدودیتهای بینالمللی از یک سو و محدودیتهای داخلی از سوی دیگر شرایطی نامطلوب برای رشد و توسعه صنعت رمزارز کشور ایجاد کرده است.
تحویلدار در ادامه اضافه کرد: «بههرترتیب، نمیتوان انتظار داشت با ایجاد محدودیت در تسویه رمزارزی، کاربران از پلتفرمهای داخلی استفاده حداکثری کنند. سالهاست که رمزارزها وارد فضای فینتک بسیاری از کشورها شدهاند و قانونگذاران در تلاش هستند تا با ایجاد فضای مناسب، به رشد این بازار کمک کنند. در آیندهای نزدیک، رمزارزها بیشازپیش وارد فضای اقتصاد دیجیتال میشوند و بهتر است بهجای ایجاد محدودیت، از راهکارهای نوینی استفاده شود که مجریان قانون در سرتاسر دنیا از آنها بهره میبرند».
تسویه ۷۲ ساعته و محدودیت ۲۵ میلیون تومانی درگاه پرداخت به بازار سیاه رمزارزی میانجامد
مهدی مسعودیفر، مدیر مالی تترلند اشاره کرد زمانیکه از پلتفرم رمزارزی صحبت میشود، همواره سرعت تسویه رمزارزی جزو نکات مهمی است که کاربران به آن توجه میکنند. ارزان و سریع بودن تراکنشها یکی از ویژگیهای اصلی رمزارزهاست و ازجمله دلایلی بهحساب میآید که کاربران از آنها استفاده میکنند.
مسعودیفر تاکید کرد: «ایجاد محدودیتهای زمانی در تسویه تراکنشهای رمزارزی نهتنها لطمه جبرانناپذیری به پلتفرمهای رمزارزی ازنظر کاهش تعداد تراکنش خواهد زد؛ بلکه باعث ایجاد فضای ناخوشایندی در میان کاربران رمزارزی میشود که چیزی جز کوچ کاربران و انتقال داراییشان به محیط پرریسک اکسچنجهای نامعتبر خارجی که به ایرانیان خدمات میدهند، نخواهد داشت».
به گفته مدیر مالی تترلند، مدل کسبوکاری این مجموعه و بسیاری از سکوهای رمزارزی داخل کشور براساس کارمزد از تراکنش و مبادلات است. او ادامه داد: «با ایجاد این نوع محدودیتهای مالی نظیر زمان تسویه رمزارزی و محدودیتهای ۲۵میلیونتومانی درگاه پرداخت که تنها باعث کاهش تعداد تراکنشها میشود، لطمه بزرگی به سکوهای داخلی وارد و تنها باعث ایجاد بازار سیاه رمزارزی میشود که محل بسیاری از کلاهبرداریهاست».
محدودیتهای تسویه رمزارزی محلی برای درآمدزایی صرافیهای رمزارزی نیست
مدیر مالی تترلند عنوان کرد: «برخلاف باور بسیاری از فعالان این حوزه، محدودیتهای تسویه رمزارزی محلی برای درآمدزایی صرافیهای رمزارزی نیست و تنها باعث نارضایتی کاربران و سکوهای تبادلی نظیر تترلند شده است».
او تاکید کرد تعویق تسویه رمزارزی از حالت لحظهای به ۷۲ ساعت نهتنها درآمدی برای مجموعه تترلند نداشته؛ بلکه هزینههای نگهداشت و تأمین امنیت رمزارز کاربران را که نزد تترلند به امانت است، افزایش داده است.
به گفته مسعودیفر، یکی از مزیتهای اصلی پلتفرم تترلند پرداخت سریع تسویه رمزارزی بود و درصورت تغییر قانون، تترلند این امکان را دارد تا همچون گذشته امکان تسویه لحظهای رمزارزی را مانند تمامی پلتفرمهای جهانی شناختهشده فراهم کند.
عدم اطلاعرسانی صحیح، موجب سردرگمی و نارضایتی کاربران شده است
مهسا پسرکلو، سرپرست خدمات کاربران تترلند در خصوص محدودیتهای تسویه رمزارزی عنوان کرد: «درحالحاضر، در نقطهای قرار گرفتیم که پلیس فتا شیوهنامه جدیدی را وضع کرده است و طبق آن، هر تراکنش باید بعد از ۷۲ ساعت تسویه شود. متأسفانه این مسئله را نهادهای تصمیمگیرنده اطلاعرسانی نکردهاند و همین موضوع باعث سردرگمی و نارضایتی کاربران شده است».
پسرکلو تاکید کرد که دراینمیان، تترلند هم موظف است تا این قوانین جدید را اجرایی کند. او اضافه کرد: «ما تمام تلاش خود را بهکار میگیریم تا به بهترین شکل این قانون را اطلاعرسانی کنیم؛ زیرا این حق طبیعی کاربران است که قبل از انجام هرگونه تراکنش، از چگونگی انجام فرایند آن مطلع باشند».
در شرایط کنونی بهدلیل محدودیتهای زیرساختی اینترنت، مشکلات استفاده از پلتفرمهای دیجیتال روزبهروز بیشتر میشود
ماریا قاسمی، مدیر بازاریابی تترلند مطرح کرد که فرصت بینظیر استفاده از پلتفرمهای دیجیتال برای تبلیغات و بازاریابی در دهه اخیر به توسعه کسبوکارهای آنلاین در ایران شتاب بخشیده و درنهایت، بهنفع وضعیت پیچیده اقتصاد کشور شده است. این توسعه خود را مدیون ویژگیهایی مثل سهولت در مدیریت هزینهها برای شرکتها و دسترسی به اطلاعات دقیق از رفتار کاربران میداند.
به گفته ماریا قاسمی، طیبعتاً در چنین شرایطی تیمهای بازاریابی برمبنای اطلاعات درستتر با مخاطبان و کاربران خود روبهرو میشوند و در فعالیتهای جذب و ارتباط با کاربران، جامعه هدف مناسبتری را انتخاب میکنند. او عنوان کرد: «بااینحال، متأسفانه در شرایط کنونی بهدلیل محدودیتهای زیرساختی اینترنت و سایر مسائل مربوط به آن، مشکلات استفاده از پلتفرمهای دیجیتال روزبهروز بیشتر میشود».
مدیر بازاریابی تترلند در خصوص چالش استفاده از ابزارهای جهانی تبلیغات عنوان کرد: «محدودیت استفاده از سرویسهای تبلیغاتی جهانی مانند گوگل ادز و برخی از سرویسهای مشابه بهواسطه فیلترینگ ازجمله عواملی است که سازمانها را به استفاده از سرویسهای داخلی محدود میکنند؛ درحالیکه این سرویس قابلیت ارائه خدمات سرویسهای جهانی را ندارند».
قاسمی معتقد است که اگر همه این محدودیتها را که کل کسبوکارها و مردم را تحتتأثیر قرار داده است، کنار محدودیتهای پرداختی و مالی بگذاریم، مشکلات این فضا بیشتر روشن میشود.
درحالحاضر، دشوارترین مسئله برای سکوهای تبادل رمزارز محدودیت تسویه است
مدیر بازاریابی تترلند در خصوص محدودیت تسویه رمزارزی ادامه داد: «درحالحاضر، دشوارترین مسئله برای سکوهای تبادل رمزارز محدودیت تسویه با کاربران پس از ۷۲ ساعت است. این محدودیت را نهادهای قانونی وضع کردهاند؛ درحالیکه کاربر آن را سهلانگاری سکوی تبادل رمزارز تعبیر میکند».
به گفته مدیر بازاریابی تترلند، درنهایت، بازنده این بازی کسی نیست جز کسبوکار؛ «زیرا از یک سو کاربر قانونیبودن چنین بخشنامههایی را رد میکند و از سوی دیگر ناتوانی کسبوکار در ایجاد رضایت کاربران امکان بازگشت مشتریان را به صفر میرساند».
قاسمی ادامه داد: «متأسفانه تیم بازاریابی تترلند نیز از پیچیدگیهای ایجادشده براثر این شرایط بینصیب نیست و مانند سایر استارتآپهای این اکوسیستم برای برنامهریزی و اجرای فعالیتهای بازاریابی خود با محدودیتهای یادشده دستوپنجه نرم میکند تا بتواند اهداف سازمانیاش را محقق سازد».
میتوانیم با پلیس فتا بهمنظور تحقق اهداف اجرایی و امنیتی در این حوزه بهطور کامل همکاری کنیم
میلاد کوهستانی، مدیر محصول تترلند در این خصوص اشاره کرد که تیم محصول تترلند همواره تلاش میکند تا خدماتش را به بهترین شکل ارائه دهد و تجربه خوشایندی برای کاربران بهارمغان بیاورد.
او تاکید کرد: «با افتخار اعلام میکنیم که میتوانیم با پلیس فتا بهمنظور تحقق اهداف اجرایی و امنیتی در این حوزه بهطور کامل همکاری کنیم. اخیراً با تغییراتی در شیوهنامه مربوط به خریدوفروش و برداشت رمزارز مواجه شدهایم که تأثیری عمیق بر تجربه کاربران میگذارد».
به بیان کوهستانی، طبق این تغییرات، رمزارز پس از خرید باید بهمدت ۷۲ ساعت در صرافی بلوکه شود. این تصمیم با هدف افزایش امنیت و کنترل بهتر تراکنشهای مالی اتخاذ شده است.
در دنیای پویای رمزارزها، هرثانیه ارزشمند است
مدیر محصول تترلند اضافه کرد: «بااینحال، ما بهخوبی میدانیم که در دنیای پویای رمزارزها، هرثانیه بسیار ارزشمند است و تصمیمات سریع و بهموقع اهمیت ویژهای دارند. ما از مشکلاتی که کاربران با این تغییرات داشتهاند و موج نارضایتی زیادی بههمراه داشته است، مطلع شدهایم».
کوهستانی تاکید کرد این مجموعه با آگاهی از لزوم دسترسی آنی به رمزارز در بازار رمزارزها که لحظهها حیاتی هستند، بهدنبال راهحلهایی است که بتواند این امکان را برای کاربران بهمنظور دسترسی سریعتر و کارآمدتر به رمزارزها فراهم کند.
عدم تسویه پیش از ۷۲ ساعت، مغایر با ماهیت این صنعت است
محمد عرب، یکی دیگر از مدیران محصول تترلند نیز در این خصوص عنوان کرد: «درحالحاضر، محدودیت ۷۲ساعته برداشت رمزارز باعث شده است تا مشکلاتی جدی را در ارائه خدمات در پلتفرمهای رمزارزی شاهد باشیم که مغایر با ماهیت این صنعت است».
محمد عرب مطرح کرد: «سوال اساسی این است که آیا این محدودیتها واقعاً مانع کلاهبرداریها میشوند؟ آیا در ۷۲ ساعت تمامی کارهای حقوقی بهسرعت انجام و کلاهبردار شناسایی میشود؟ آیا کاربری که تمامی سطوح احراز هویت مثل احراز اطلاعات هویتی و بانکی و ثبت احوالی را گذرانده و چندین سال است که در یک پلتفرم فعالیت میکند، نیاز است تا مشمول این قانون شود؟»
به گفته او درحالحاضر نیز، پلتفرمهای رمزارزی تمامی تراکنشهای مشکوک را به فتا گزارش میدهند؛ «با این شرایط، آیا باز هم به این محدودیتها نیاز است؟»
عدم نظارت صحیح بر محدودیت تسویه، منجر به اقدامات سلیقههای صرافیها شدهاست
عرب ادامه داد: «از همه مهمتر، حتی نبود نظارت درست برهمین قانون باعث شده است تا پلتفرمهای مختلف سلیقهای عمل کنند که موجب تضعیف محصول خواهد شد».
به گفته مدیر محصول تترلند، در وضعیت کنونی، باتوجهبه شرایط اقتصادی و نبود انتخابهای زیاد سرمایهگذاری، پلتفرمهای رمزارزی فرصت مناسبی را فراهم آوردهاند تا افراد به سرمایهگذاری روی بیاورند؛ اما چنین قوانینی فقط به کسبوکارها و فعالان این حوزه آسیب میزند.
واحدهای آموزش و روابطعمومی رمزارزی بهمنظور آگاهسازی و اطلاعرسانی کاربران محدود شدهاند
مهران فرهراز، مدیر روابطعمومی تترلند نیز در خصوص واکنشها به چنین محدودیتی عنوان کرد: «در شرایط کنونی کشور و با تغییرات وضعیت اقتصادی و اجتماعی، آموزشهای مختلف و متعدد موجود در فضای مجازی تأثیر آموزشها و اطلاعرسانیهای بسترهای رمزارزی معتبر را محدود کرده است. دراینمیان، رگولاتوری هم برای آموزش درست کاربران در این بازار تلاشی نکرده است و نهادهای ذیربط با ارائه راهکارهای غیرکارشناسی و غیرمنطقی، عرصه را برای فعالیت درست واحدهای آموزش و روابطعمومی بسترهای رمزارزی بهمنظور آگاهسازی و اطلاعرسانی کاربران روزبهروز محدودتر کردهاند».
به گفته فرهراز، در این شرایط افراد درمعرض اطلاعات متفرقه از مبادی مختلف و بسترهای گوناگون و غیرمعتبر قرار میگیرند که حاصل آن سردرگمی، عدمقطعیت، سرگیجه اطلاعاتی، کمرنگشدن معیار تشخیص و مشکل در تصمیمگیری است.
کسبوکارهای رمزارزی باید در کنار هم راهحل مناسبی جهت جلوگیری از متشنجشدن جوّ حاکم بر بازار رمزارز ایران ارائه کنند
مدیر روابط عمومی تترلند اضافه کرد: «متأسفانه برخی از بنگاههای معاملاتی نامعتبر و افراد سودجو نیز از ناآگاهی کاربران سوءاستفاده میکنند».
فرهراز معتقد است که ازاینرو، بسترهای رمزارزی معتبر و صاحبنام باید با همکاری یکدیگر به کاربران بهخوبی اطلاعرسانی کنند و با حضور نمایندههای خود در جلسههای نهادهای نظارتی، دغدغههای مجموعههای خود را انتقال دهند و راهحل مناسبی بهمنظور جلوگیری از متشنجشدن جوّ حاکم بر بازار رمزارز ایران ارائه کنند.
مدیر روابط عمومی تترلند در ادامه تاکید کرد: «مجموعه تترلند مانند همیشه موضع خود را درقبال تغییرات بهصورت شفاف اعلام میکند و اطلاعرسانیهای لازم را هم ازطریق بسترهای رسمیاش برای کاربران خود و هم ازطریق رسانههای معتبر برای تمامی مخاطبان انجام میدهد».