حقوق مردم و حقوق حاکمیت در معادله رمزارز / نقطه حساس اکوسیستم رمزارز ایران

اکوسیستم رمزارز ایران به یک نقطه عطف رسیده است. در شرایطی که جهان شاهد سقوط صرافی رمزارز معتبر و شناخته‌شده اف‌تی‌ایکس بوده و زمین‌خوردن پروژه‌هایی مانند لونا را دیده‌ایم، در ایران نیز شاهد برخی تغییر و تحولات بوده‌ایم؛ از افزایش قیمت دلار بگیر تا بیشتر‌شدن فشارها بر فعالان کسب‌وکارهای حوزه رمزارزی ایران.

در ماه‌های گذشته الزامات پلیس فتا برای صرافی‌های رمزارز اعلام شده و فشار بر کسب‌وکارهای فعال به شکل‌های گوناگون افزایش یافته است. افزایش قیمت دلار و برخی مسائل حاشیه‌ای باعث شده کسب‌وکارهای فعال این حوزه بیشتر از گذشته زیر نورافکن‌های امنیتی و نظارتی باشند و عده‌ای ریشه مشکلات کشور را در این اکوسیستم جست‌وجو کنند. متأسفانه برخی در حاکمیت، اکوسیستم رمزارزی را نه فرصت، بلکه تهدیدی برای کشور می‌دانند.

با وجود همه این فشارها در ۱۹ دی‌ماه امسال دومین رویداد ۹ ژانویه برگزار شد تا در این روزهای سخت فرصتی باشد برای گفت‌وگو و تلاشی برای زدودن ابرهای تیره از آسمان رمزارز ایران. معتقدم در این روزهای پرابهام بیشتر از گذشته به چنین تلاش‌هایی نیاز داریم.

با اینکه تلاش‌های روشنگرانه متعددی در جریان است و معتقدم به‌مرور بلوغ اکوسیستم رمزارزی ایران در حال افزایش است، اما نگرانی‌ها نیز کم نیست؛ با رشد هر حوزه‌ای قاعدتاً مشکلات و چالش‌ها نیز به‌صورت تصاعدی رشد می‌کنند. با اینکه کسب‌وکارهای این حوزه تلاش کرده‌اند بیشترین تعامل را با حاکمیت داشته باشند، اما هنوز مقررات دقیق و تدوین‌شده‌ای برای حوزه رمزارز وجود ندارد. با اینکه بسیاری از فعالان جدی این حوزه شناخته‌شده هستند، ولی هنوز هم فضای فعالیت در این عرصه شفاف نیست.

این موضوعات نگران‌کننده هستند؛ در شرایطی که سره از ناسره مشخص نیست، حیات و ممات یک حوزه به مویی بند است. متأسفانه برخی تصور می‌کنند با برخوردهای چکشی می‌توان به نتیجه رسید. قبول کنیم حاکمیت نمی‌تواند بپذیرد حوزه‌ای در کشور رشد کند و از فرصت‌ها بهره‌مند شود، ولی برای حاکمیت بهره مشخصی نداشته باشد. مهم‌ترین نقطه تماس حاکمیت با کسب‌وکارها هم در مالیات و بیمه است.

با اینکه برخی از کسب‌وکارها می‌گویند مالیات پرداخت می‌کنند، اما سازمان امور مالیاتی هر از چند وقت یک‌بار تهدیدهایی را علیه فعالان این عرصه مطرح می‌کند. قبول کنیم تا زمانی که این تهدیدها وجود دارد، عرصه رمزارز شکل نمی‌گیرد.

به نظرم این همان نقطه حساسی است که فعالان عرصه ماینینگ به آن توجه نکردند و اگر امروز حال و روز صنعت ماینینگ خوب نیست و در تعامل با حاکمیت به نتیجه نرسیده‌اند، به همین عدم توجه‌ها باز می‌گردد. در حوزه تبادل شاهد این بوده‌ایم که فعالان این عرصه همیشه از در تعامل وارد شده‌اند و این روحیه در ادامه مسیر هم باید حفظ شود و مراقب تندروی‌ها و کندروی‌ها باشیم.

به نظرم اکنون نقطه حساسی است و باید به‌مرور مسائلی مانند حقوق مردم و حقوق حاکمیت مورد توجه جدی فعالان اکوسیستم رمزارزی قرار بگیرد. تا امروز بر حقوق کسب‌وکارها متمرکز بودیم؛ تأکید بر دو موضوعی که گفته شد، به این معنا نیست که حقوق کسب‌وکارها را نبینیم. بلکه معتقدم کسب‌وکارها رشد کرده‌اند، آن هم در شرایطی که قانونی وجود ندارد.

حاکمیت هم به دلایل گوناگون حاضر نیست این حوزه را به‌صراحت به رسمیت بشناسد؛ شاید اولین گام در رسمیت‌بخشیدن به این حوزه تلاش برای تدقیق مفهوم دارایی دیجیتال باشد؛ آن هم در شرایطی که مفهوم دارایی نامشهود اقبال چندانی در بدنه حاکمیت ندارد و هنوز این دارایی فیزیکی است که معتبر است؛ حالا کار سخت‌تری در پیش است و در این شرایط باید حقوق مردم و حقوق حاکمیت روشن شود.

در این مسیر سخت معتقدم نقش رسانه‌های تخصصی را باید جدی گرفت و در کنار همه فعالیت‌های مربوط به بازاریابی، تبلیغات، روابط عمومی و برندینگ باید به رسانه‌های تخصصی کمک کرد تا تقویت شوند. کسب‌‌وکارهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، اگر رسانه‌های این حوزه را تقویت نکنند در ادامه مسیر دچار چالش‌های جدی خواهند شد.

در نبود رسانه‌هایی که به بزرگ‌شدن اکوسیستم کمک کنند، ما شاهد فروپاشی خواهیم بود. امروز باید کلیت یک اکوسیستم به رسمیت شناخته شود و از وارد شدن به جنگ‌های تبلیغاتی اجتناب کرد.

امیدوارم همه فعالان عرصه رسانه‌های تخصصی و به‌طور خاص حوزه رمزارز، دارایی دیجیتال و بلاکچین بتوانند قوی‌تر از گذشته ادامه دهند و زمینه رشد متعادل اکوسیستم را فراهم کنند